اگر در مناطق بسيار پر درخت يا علفزار زندگي ميكنيد يا اوقاتي را در آنجا ميگذرانيد، احتمال زيادي دارد كه به بيماري لايم دچار شويد. بنابراين احتياط لازم را در اين مناطق به كار گيريد.
علائم بيماري: علائم بيماري لايم متغير است معمولا بيش از يك ارگان بدن را درگير ميكند، در اين ميان پوست، مفاصل و سيستم عصبي بيشتر تحتتاثير قرار ميگيرد متخصصان mayoclinic معتقدند بيماري لايم ميتواند باعث لكههاي پوستي شود، به طوري كه چند روز تا يك ماه پيش از آن كه درگير علائم ديگر شويد، ممكن است يك برآمدگي كوچك قرمزرنگ در محل گزيدگي كنه پيدا شود.
پس از چند روز، قرمزي گسترش مييابد و به شكل چشم گاو در ميآيد، به طوري كه يك حلقه قرمزرنگ خارجي، قسمت روشن را احاطه ميكند. اين لكه كه اريتماميگرانز ناميده ميشود، يكي از علائم شاخص بيماري لايم به شمار ميرود. برخي افراد دچار چند لكه پوستي ميشوند كه نشاندهنده باكتريهاي متعدد در جريان خون است. البته ممكن است علائم شبه آنفلوآنزا مانند تب، لرز، درد بدن و سردرد نيز وجود داشته باشد و چنانچه عفونت درمان نشود، شما ممكن است دوره دردهاي حاد مفصلي و تورم را از چند هفته تا چند ماه پس از آلوده شدن تجربه كنيد، در اين رابطه، زانوها بيشتر تحت تاثير قرار ميگيرند، اما درد ممكن است از يك مفصل به مفصل ديگر تغيير كند.
در اين ميان براساس اطلاعاتي كه در webmed آمده، ممكن است مشكلات عصبي مانند التهاب غشاهاي اطراف مغز (مننژيت)، فلج موقت بخشي از صورت، بيحسي يا ضعف در دست و پا و اختلال حركت ماهيچهاي، اختلال در اعصاب محيطي، عيوبشناختي مانند اختلال حافظه، بينظمي در ضربان قلب و تنگي نفس، هفتهها، ماهها يا حتي سالها پس از يك عفونت درمان نشده، اتفاق بيفتد.
علائمي نيز وجود دارد كه كمتر شايع است، از جمله مشكلات قلبي مانند سوزش سردل كه چند هفته پس از عفونت بروز ميكند، التهاب چشم، هپاتيت و خستگي شديد در زنان باردار نيز عفونت ميتواند به جنين منتقل و باعث سقط شود.
كنههاي گوزني كه قهوهاي رنگ هستند و اندازهشان اغلب از سر سنجاق كوچكتر است، به بدن ميزبان ميچسبند و از خون او تغذيه ميكنند و تا چند برابر اندازهشان، متورم ميشوند و حين مكيدن خون، باكتريهاي مولد بيماري را به ميزبان سالم منتقل ميكنند و در صورتي كه ميزبان آلوده باشد، باكتريها به خودشان انتقال مييابد.
كنههاي گوزني، معمولا از خون موش، پرندگان كوچك و گوزن تغذيه ميكنند. اما ميتوانند از خون انسان، گربهها، سگها و اسبها نيز تغذيه كنند. كنهها معمولا اواخر بهار، تابستان و اوايل پاييز فعال هستند، اما ممكن است در زمستان نيز موجب گزيدگي شوند.
براي انتقال باكتريها، لازم است كنهها يك وعده خون مصرف كنند كه ميتواند بيش از 48 ساعت طول بكشد. يك كنه چسبيده به پوست كه ظاهر متورمي دارد، ممكن است نشان دهد كه زمان كافي براي انتقال باكتري را سپري كرده است، بنابراين برداشتن هر چه سريعتر كنه از روي پوست، ممكن است مانع سرايت بيماري شود.
بيماري لايم از تشخيص تا درمان
به اعتقاد متخصصان Mayoclinic بيماري لايم علائم غيراختصاصي زيادي دارد كه اغلب در بيماريهاي ديگر مانند عفونتهاي ويروسي، ناراحتي مفاصل، فيبروميالژي (دردهاي بيدليل)، سندرم خستگي مزمن و حتي افسردگي نيز وجود دارد. كنهها گاه بيماريهاي ديگري را نيز همزمان با بيماري لايم انتقال ميدهند.
چنان كه لكههاي پوستي كه مشخصه بيماري لايم است، وجود نداشته باشد، پزشك ممكن است با توجه به سابقه پزشكي و آزمايشهاي فيزيكي، بيماري را تشخيص دهد. تستهاي آزمايشگاهي براي تشخيص آنتيباديهايي كه در برابر باكتريها ترشح ميشود، به تائيد بيماري
كمك ميكند.
اين آزمايشها چند هفته پس از عفونت كه بدن شما زمان لازم را براي توليد آنتيباديها داشته باشد، قابل اعتمادتر هستند و شامل آزمايش الايزا براي بررسي ايمونوسوربنتهاي چسبيده به آنزيم است كه براي شناسايي آنتيباديها در برابر باكتري بوريليابرگ استفاده ميشود، اما از آنجا كه گاهي نتايج به اشتباه مثبت ميشود، نميتواند به تنهايي براي تشخيص بيماري موثر واقع شود.
در صورتي كه تست الايزا مثبت باشد، آزمايش ديگري موسوم به وسترنبلات براي تاييد تشخيص انجام ميشود كه آنتيباديها را در برابر پروتئينهاي متعدد باكتري نشان ميدهد.
PCR (واكنش زنجيره پليمراز)، آزمايش ديگري است كه به شناسايي DNA باكتريال در مايعي كه از يك مفصل عفوني تراوش ميشود، كمك ميكند.
از اين آزمايش براي افرادي كه آرتريت مزمن لايم دارند، استفاده ميشود و براي شناسايي عفونت خون يا ادرار موثر نيست.
همچنين ممكن است براي بررسي عفونت مزمن در مايع مغزي نخاعي افرادي كه علائم سيستم عصبي را نشان ميدهند، مورد استفاده قرار گيرد.
براي درمان بيماري از آنتيبيوتيكها استفاده ميشود. اگر شما در مراحل اوليه بيماري با آنتيبيوتيكهاي مناسب درمان شويد، احتمالا كاملا بهبود مييابيد و در مراحل بعدي ممكن است پاسخ به درمان، كندتر باشد.
در مراحل اوليه، آنتيبيوتيكهاي خوراكي استفاده ميشود كه معمولا شامل دوكسي سايكلين براي بزرگسالان و كودكان بالاتر از هشت سال و آموكسيسيلين يا سفوروكسيم براي بچههاي كوچكتر و زنان باردار يا شيرده است كه معمولا دوره چهار تا 21 روزه آنها توصيه ميشود.
چنانچه بيماري پيشرفت كرده باشد، ممكن است پزشك درمان با آنتيبيوتيكهاي وريدي را براي 14 تا 28 روز توصيه كند. آنتيبيوتيكهاي وريدي ميتواند باعث عوارض جانبي مختلفي شود.
ازجمله ميتوان به پايين آمدن تعداد گلبولهاي سفيد، اسهال خفيف تا شديد و عفونت با ساير ارگانيسمهاي مقاوم به آنتيبيوتيك ـ كه غيرمرتبط با لايم هستند ـ اشاره كرد. پس از درمان، تعدادي از بيماران ممكن است علائمي مانند دردهاي عضلاني و خستگي را تجربه كنند.
برخي متخصصان معتقدند افرادي كه به بيماري لايم مبتلا ميشوند، مستعد ايجاد يك واكنش خودايمني هستند كه در بروز علائم نقش دارد. FDA (اداره غذا و دارو) نسبت به مصرف بسيماسين (كروماسين) كه يك تركيب تزريقي است و از سوي برخي متخصصان طب توصيه ميشود، هشدار ميدهد، چراكه اين دارو حاوي مقادير زيادي بسيموت فلزي است.
اگرچه بسيموت براي استفاده در برخي داروهاي خوراكي (بيماريهاي گوارشي)، ايمن است، اما نبايد به صورت تزريقي براي درمان بيماري لايم به كار رود، زيرا باعث مسموميت بيسيموتي و به نارسايي قلبي و كليوي ميشود.
عوارض بعدي مانند بيماري سيستم عصبي ممكن است نياز به داروهاي وريدي مانند سفتري آكسون (روسفين) و پنيسيلين G داشته باشد. براي بهبود علائم، ممكن است داروهاي مسكن نيز اضافه شود.
همچنين تورم مفاصل ميتواند با برداشتن مايع از آنها (آرتروسنتز) با استفاده از سرنگ و تحت شرايط استريل، توسط پزشك كاهش يابد.
راه گزيدن كنه را ببنديد
در مناطق پردرخت و علفزار، براي جلوگيري از گزيدن كنهها، از خود و كودكانتان با پوشيدن لباسها و شلوارهاي بلند محافظت كنيد و اجازه ندهيد حيوانات خانگيتان در اين مناطق پرسه بزنند.
علفها را در محيط زندگيتان تا حد امكان كوتاه كنيد. پيش از بيرون رفتن از خانه از مواد دافع حشرات به روي لباسها، كفشها و جورابها استفاده كنيد.
يكي از اين مواد به نام پريمترين به تنهايي يا همراه DEET روي لباس قرار داده ميشود. غلظت ده درصد از DEET ميتواند از شما براي دو ساعت محافظت كند.
لازم به ذكر است كه اين مواد با وجود داشتن كارآيي و اثرات مفيد بسيار، ميتواند باعث عوارض جانبي جدي شود، بخصوص هنگامي كه به مدت زياد روي پوست قرار گيرد.
پس از بازگشت از مناطق مشكوك دقت كنيد خودتان، خانواده و حيوانات، گرفتار كنهها نشده باشيد و هر چه زودتر دوش بگيريد.
سعي نكنيد كنهها را با انگشت، روي بدن له كنيد، بلكه آنها را با موچين به آرامي برداريد و در يك شيشه براي بررسيهاي بعدي نگهداري كنيد.
براي پيشگيري از عفونت، جاي گزيدگي را با يك ماده ضدعفونيكننده پاك كنيد. در حال حاضر واكسني براي پيشگيري بيماري وجود ندارد.(جام جم - ضميمه سيب)