تحلیل سه دور مذاکره در 2 کلمه

یک کارشناس ارشد مسائل استراتژیک در ارزیابی از مذاکرات مسکو معتقد است؛ مفهومی را که طرفین به عنوان پایان راه می بینند، تا کنون متفاوت ارزیابی شده است. برای غرب گفتگوها بیشتر جنبه بازدارندگی معنا شده برای ایران معنی راه حل می دهد و برای برخی دیگر از بازیگران معطوف به مدیریت زمان است.

به گزارش جهان به نقل از جوان آنلاین، شب گذشته مذاکرات مسکو بالاخره پایان یافت و تنها نتیجه این نشست "برگزاری جلسات کارشناسی" در تیر ماه بود، نتیجه ای که پیش تر جمهوری اسلامی بر اهمیت آن تاکید کرده بود اما غرب پس از دو ماه به این حرف جمهوری اسلامی رسید. پيش ازشروع مذاكرات مسكو، جليلي و باقري طي پنج نامه پي‌درپي به اشتون و اشميت معاون او بر لزوم مذاكرات كارشناسي تأكيد كرده بودند.

جليلي در کنفرانس خبری پس از مذاکرات با اشاره به همين پنج نامه گفت كه مهم اين است كه غرب در اين مذاكرات بر نظر ايران درباره لزوم مذاكرات كارشناسي صحه گذاشت. وی با هشدار نسبت به اقدام‌ غيرمنطقي غرب براي مقابله با پيشرفت هسته‌اي ايران گفت: «هرگونه رفتار غيرسازنده ۱+۵ پاسخ متناسب ايران را خواهد داشت.» ارزیابی این دور از مذاکرات را از "محمدفرهاد کلینی"، کارشناس ارشد مسائل استراتژیک پرسیدیم.

باید مذاکرات مسکو را در چارچوب فرایندهایی که در استانبول ۲ و بغداد بود به صورت پیوسته در نظر بگیریم. چون اجلاس مسکو به عنوان بخشی از ریل گفتگوها بود.

نشست مسکو فرصتی بود تا بار دیگر کیفیت محاسبات طرفین از یکدیگر دقیق شود. چنین به نظر می رسد در جمع بندی این سه دوره نشست های استانبول، بغداد و مسکو در مجموعه ۱+۵ دو حالت "نمی خواهد" و "نمی تواند" بایستی مورد توجه قرار گیرد.

اولا که چنین به نظر می رسد که با توجه به کیفیت و رویکردهای مذکراتی، غرب خواهان حل منطقی و برابر نیست و کماکان بر اساس اهدافی فراتر از موضوع هسته ای به کیفیت گفتگوها نگاه می کند. غرب نمی خواهد که شرایط موجود را بر اساس یک روککرد تفاهم آمیز پیش ببرد. غرب نمی خواهد طرفین به یک نقطه تعادلی جدید در مناسبات جدی با جمهوری اسلامی ایران قرار بگیرد. غرب نمی خواهد سیاست فشار و مذاکرات و مذاکرات و فشار را تغییر دهد. غرب نمی خواهد بدون پیش شرط و بر اساس یک راه حل گام به گام و متقابل و متناسب حرکت کند. غرب نمی خواهد سیاست تحریمی خود را کنار گذارد زیرا به دنبال نتایج دیگری است.

از سوی دیگر غرب نمی تواند به صورت یکدست در درون ۱+۵ اجماع کامل به وجود آورد. غرب نمی تواند مذکرات را به سرعت قطع کند. زیرا نگران از شوک مالی و قیمت انرژی است. غرب نمی تواند در درون رفتار آتلانتیکی انتظارات اروپا و آمریکا را کاملا یکسان کند وغرب نمی تواند شرایط موجود را برای جمهوری اسلامی ایران تبدیل به تونل تهدید و وحشت کند.

در مجموع غرب نتوانست در اجلاس مسکو سیاست تعلیق غنی سازی ۲۰ درصدی و توقف سایت فردو وانتقال مواد عنی شده سطح بالا را در یک مذاکره تاکتیکی محصول کند ولی هم زمان نیز هیچ امتیازی را برای چانه زنی از خود نشان نداد و به سیاست اصرار و اشاره به شدت مواضع از خود واکنش نشان داد.

باید موضوع انتظارات از نشست ها در ابعاد زمان نتیجه گیری و مدیریت مورد توجه جدی قرار گیرد. مفهومی را که طرفین به عنوان پایان راه می بینند، تا کنون متفاوت ارزیابی شده است. برای غرب گفتگوها بیشتر جنبه بازدارندگی معنا شده ولی برای ایران معنی راه حل می دهد و برای برخی دیگر از بازیگران معطوف به مدیریت زمان است. از این جهت رسیدن به یک حد متوسط برای تنظیم یک رویکرد سازنده به سختی به جلو می رود.

اکنون باید دید که کل اهداف و نگاهی را که ۱+۵ بایستی در اجلاس استانبول تبدیل به یک کار کارشناسی کند، چگونه پیش می رود. اهمیت مذاکرات کارشناسی و رسیدن به یک مرز مشترک می تواند بخشی از هنر دیپلماسی و گفتگوهای راهبردی باشد.

در دیپلماسی همواره رابطه، گفتگو و چانه زنی وجود دارد و تبدیل منافع و ادبیات و تلاش برای تطبق ادبیات به منافع امری "شدنی" است، بنابراین باید دید تا اجلاس کارشناسی استانبول فرض های جدید در درون ۱+۵ چگونه شکل می گیرد.

در صورتی که شرایط بر اساس وضعیت گذشته باشد، پاسخ صریح بسیار مشکل است اما در صورتی که جمع بندی دقیقی از نشست مسکو در نزد طرف غربی و دیگر کشورهای مرتبط پدید آید، می توان انتظارات و امیدهای حداقلی را مد نظر داشت.

گذشته از فضای عمومی ۱+۵ باید دید علت اصرار طرف آمریکایی برای تعاملات دوجانبه همزمان با برگزاری نشست با گروه ۱+۵ چیست؟ زیرا به نظر می رسد آمریکا قصد دارد با تاخیر و عدم حصول نتیجه گیری در جمع نتیجه گیری از مباحث را موکول به نقش خود کند و در این خصوص آدرس هایی را که حین نشست مسکو به خانم اشتون داده شد، نتوانست طرف ایرانی را قانع کند.