روزي که شاپور دوم زمام امور ايران را به دست گرفت
شاپور دوم (ذوالاكتاف) از دودمان ساسانيان كه هفده ساله شده بود از آخرين روز بهار سال 326 ميلادي (21 ژوئن = 31 خرداد)، خود به عنوان شاه رسما زمام امور ايران را به دست گرفت. وي تنها رئيس كشور بود كه پيش از تولد اين عنوان را به دست آورده بود و بنابراين، طول پادشاهي اش بيش از عمر او به حساب آورده شده است!. شاپور دوم پسر «آذرنرسي» در سال 309 متولد و در سال 379 ميلادي درگذشت. اين شاه ساساني هنگامي امور سلطنت را، خود به دست گرفت كه ضعف نايب السلطنه موجب شده بود كه اعراب مهاجر از جزيرهًْ العرب به بحرين و سواحل غربي خليج فارس ايجاد ناامني كرده، همچنين برخي از بزرگان داخلي وارد مبارزه قدرت با يكديگر شده، امپراتور روم در ايالتهاي مرزي و منطقه خودمختار ارمنستان به تحريك پرداخته و نيز دستهاي از هونها در منطقه فرارود (که جغرافيون آمريکايي عنوان «آسياي ميانه» برآن نهاده اند!) بناي دست اندازي به قلمرو ايران را گذارده بودند. شاپور دوم پس از بدست گرفتن قدرت همه اين دشواريها را برطرف ساخت.
خلع يد از انگلستان
در اين روز در سال 1951،سه ماه پس از ملي شدن صنعت نفت ايران كه از آغاز قرن بيستم توسط شركت نفت انگلستان (بريتيش پتروليوم ـ بي پي) عملا به يغما ميرفت، پالايشگاه آبادان به دست مالك اصلي آن، ملت ايران، افتاد و يكي از ديوارهاي استعمار غرب فروريخت. گزارش «خلع يد» از پالايشگاه آبادان آخر وقت سي ام خرداد 1330 به تصويب مجلس ايران رسيده بود كه در عين حال، راي اعتماد مجدد به دولت دكتر محمد مصدق تلقي شد. پالايشگاه آبادان در آن زمان و در نوع خود، بزرگترين پالايشگاه نفت در جهان بود. اداره اين پالايشگاه از 31 خرداد آن سال در دست شركت ملي جديد التاسيس نفت ايران (امروز: وزارت نفت) قرار گرفت.
سرآغاز فروپاشي حزب رستاخيز
در جريان اوج گيري انقلاب ايران، با ادامه كنارهگيري نمايندگان پارلمان و برخي از مقامات از حزب دولتي رستاخيز، اين حزب از اين روز در سال 1357 در آستانه فروپاشي قرار گرفت. شاه قبلا و در آغاز تاسيس اين حزب گفته بود كساني كه نميخواهند عضو حزب رستاخيز باشند گذرنامههايشان رابگيرند و از ايران بروند!
در آن زمان محافل تهران كناره گيري پي در پي مقامات دولتي و پارلماني از حزب رستاخيز را نويدي براي از سرگيري فعاليت احزاب قديمي خوانده بودند که با تاسيس حزب رستاخيز عملا تعطيل شده بودند.
سالروز مرگ ماکياولي
امروز ـ 21 ژوئن ـ سالگرد درگذشت نيکولو ماکياولي Niccolo Machiavelli مورخ، نويسنده و انديشمند ايتاليايي است که در کتاب خود تحت عنوان «امير ـ شاهزاده»، سياست را اخلاق جدا ساخت. وي بسال 1527 و در 58 سالگي درگذشت.
ماکياولي كه نخست از هواداران مردمسالاري و محدود بودن قدرت رئيس كشور بود و به همين سبب هم به دستگاه حكومت راه يافت، بعداً طرفدار قدرت مطلقه رئيس كشور شد و عقايد خود را در اين زمينه در كتاب «شاهزاده» شرح داد كه كار تاليف آن در سال 1513 پايان يافت.
ماكياولي در فصل 15 اين تاليف، زير عنوان «هدف و وسيله»، سياست را از اخلاق جدا ساخت و نيل به هدف را اصالت كار «حكمران» دانست، نه راههاي وصول به آن را؛ حتي اگر اين راهها تقلب، دروغ، دغلكاري و خشونت باشد.
با وجود اين، ماكياولي به حاكم گوشزد كرده است كه نبايد كاري كند كه مردم از دولت او رويگردان بشوند.
www.iranianshistoryonthisday.com
