ديواره مري با اسيد و شيره معده آسيب مي‌بيند. برگشت اسيد و شيره معده به داخل مري باعث آزردگي مري شده و موجب برگشت دوباره اسيد و شيره معده به داخل مري مي‌شود كه رفلاكس معده را تشديد مي‌كند.
براساس مطالعات انجام شده در كشور ما حدود يك‌پنجم افراد مبتلا به رفلاكس معده، همزمان زخم‌هاي معده‌اي و اثني‌عشر دارند و حدود نيمي از اين افراد روده‌شان تحريك‌پذير است.
دكتر رضا ملك‌زاده، فوق‌تخصص كبد و گوارش در اين باره به فارس مي‌گويد: علائم رفلاكس معده را مي‌توان ترش كردن يعني احساس بازگشت مايع تلخ يا ترش از معده به دهان و سوزش زير جناق سينه معرفي كرد. همچنين بيمار مبتلا به رفلاكس ممكن است علائم ديگري نيز داشته باشد كه اين نشانه‌ها مي‌توانند درد زير جناق سينه، گير كردن غذا، حالت تهوع بخصوص هنگام صبح، بادگلو و آروغ زدن‌هاي مكرر، جمع شدن بيش از حد بزاق دهان، سرفه‌هاي مكرر و بدون علت، تلخ شدن دهان و برگشتن آب و مواد غذايي از معده به دهان باشند.
به گفته وي، رعايت برخي توصيه‌هاي تغذيه‌اي، روش زندگي مناسب و كاهش استرس مي‌تواند رفلاكس معده را كنترل كند. اگر اين روش‌ها در مدتي كوتاه علائم بيماري را بهبود نبخشيد، بهتر است به پزشك مراجعه شود. پزشك معالج با توجه به علائم، معاينات لازم را انجام خواهد داد و درمان را شروع مي‌كند.اين فوق‌تخصص كبد و گوارش مي‌گويد: بررسي، تشخيص و درمان مناسب اين بيماري از اهميت بسزايي برخوردار است. استرس و فشارهاي رواني از علائم مهم تشديد و بروز رفلاكس هستند. توجه كافي به اين مطلب و در صورت لزوم برخورداري از كمك مشاوران و روانپزشكان مي‌تواند بسيار كمك كننده باشد. بيماري‌هاي كميابي هم هستند كه مي‌توانند با علائم رفلاكس خود را نشان دهند.
مبتلايان به اين مشكل بايد بدانند كه پوشيدن لباس‌هاي تنگ كه روي شكم و ناحيه كمر فشار وارد مي‌كنند، ورزش‌هاي شديد همراه با خم و راست شدن و بلافاصله خوابيدن بعد از غذا و پرخوري از عوامل تشديد‌كننده اين عارضه محسوب مي‌شوند.
توصيه‌هاي تغذيه‌اي
به گفته پزشكان، كساني كه دچار عارضه برگشت معده هستند، بايد از خوردن غذاي چرب پرهيز كنند زيرا چربي ديرتر از كربوهيدرات‌ها و مواد قندي از معده تخليه مي‌شود.
مصرف شكلات، نوشابه‌هاي كافئين‌دار، چاي، قهوه، پياز، سير و نعناع انتهاي تحتاني مري را شل مي‌كنند و افرادي كه دچار اين مشكل هستند، بايد از مصرف اين مواد خودداري كنند.
غذاهاي پرسس بويژه سس‌هاي چرب و غذاهاي پرادويه هم مشكل رفلاكس را بيشتر مي‌كنند. مواد نگه‌دارنده و افزودني‌ها، چيپس و انواع اسنك هم مي‌تواند سوزش انتهاي مري را تشديد كند.
به افراد مبتلا به اين عارضه توصيه مي‌شود كه وعده‌هاي غذايي را بيشتر و حجم غذا را كمتر كنند. از نوشيدن مايعات همراه غذا پرهيز كنند، بعد از غذا دراز نكشند و هنگام خواب به پشت نخوابند.
چاقي شكمي نيز يكي از علت‌هاي اصلي اين عارضه به شمار مي‌آيد و افراد چاق و كساني كه داراي اضافه وزن هستند، براي كاهش وزن خودشان اقدام كنند.
جالب است بدانيد كه آدامس تاثير دوگانه‌اي بر رفلاكس معده دارد؛ از طرفي با افزايش ترشح بزاق، اسيد معده را كاهش مي‌دهد و سوزش را كمتر مي‌كند و از طرف ديگر به دليل باز و بسته شدن مكرر دهان موقع جويدن، هواي زيادي وارد معده مي‌كند كه باعث نفخ مي‌شود و نفخ، فشار زيادي به معده وارد و رفلاكس را تشديد مي‌كند.
همچنين بايد از خوردن سركه همراه سالاد پرهيز كرد. غذاهايي كه اضافه اسيد معده را جذب مي‌كنند مانند شير، تخم‌مرغ و غذاهاي نشاسته‌اي براي اين بيماران بيشتر مناسب است.
مصرف ميوه معمولا مشكلي براي مبتلايان به رفلاكس معده ايجاد نمي‌كند، بجز ميوه‌هايي كه اسيديته بالايي دارند مانند پرتقال و نارنگي كه ممكن است موجب تشديد اين عارضه شوند.
همچنين سيگاري‌ها هم بدانند كه كشيدن سيگار پس از صرف غذا خطر رفلاكس يا بازگشت غذا از معده و در پي آن سرطان را در اين افراد افزايش مي‌دهد.
نعناع، ممنوع
تصور اغلب مردم اين است كه نعناع براي درمان رفلاكس معده مناسب است ولي نعناع به دليل خاصيت شل‌كنندگي انتهاي مري، مي‌تواند اين عارضه را تشديد كند.در واقع افرادي كه سوزش سرمعده دارند، بهتر است از عرق نعناع استفاده نكنند، به دليل اين كه نعناع خاصيت اسپاسم دارد و سوزش سر معده به دليل شل شدن عضلات سر معده و موجب برگشت اسيد به مري مي‌شود.
نعناع داراي اسانس منتول است كه تسكين‌دهنده بوده و براي دردهاي موضعي مفيد و ضدعفوني‌كننده است.
مريم روزبهاني
