برخلاف نامي كه براي اين مشكل عنوان ميشود ، نفخ معده در روده كوچك اتفاق ميافتد. نفخ حالت تورم غيرطبيعي يا افزايش قطر ناحيه شكمي است.
نشانه شايع آن احساس پري و سفتي شكم است كه ميتواند منجر به درد شود.
علل ايجاد نفخ متعددند و عبارتند از :
- تجمع مايعات و گاز روده
- هضم نامنظم
- پرخوري
- حساسيت غذايي
- سندرم روده تحريكپذير
- عدم تحمل مواد غذايي مانند عدم تحمل لاكتوز (قند شير) و فروكتوز (قند ميوهها)
- طبع هوا (آئروفاژي)
- انسداد يا عفونت دستگاه گوارش
- خالي شدن سريع معده
- هضم مواد غذايي توليد كننده گاز
- يبوست
- استرس يا اضطراب
- آلودگي به انگلهاي رودهاي مانند كرم آسكاريس
درمان
اقدام اوليه اطمينان از جويدن دقيق و مناسب غذا و اجتناب از غذاهاي چرب است. غذاهاي چرب با تاخير در خالي شدن معده از مواد غذايي باعث ايجاد نفخ ميشوند.
همچنين حذف غذاهايي كه بدن تحمل آنها را ندارد مانند شير به بهبود نفخ كمك ميكند البته اين كار را تحت نظر متخصص انجام دهيد تا به خوبي مشخص شود حساسيت نسبت به چه موادي وجود دارد.
جويدن آدامس باعث بلع مقادير زياد هوا شده و بنابراين بايد از آن پرهيز كرد. نوشيدنيهاي گازدار نيز بايد از برنامه غذايي حذف شوند.
از غذاها و نوشيدنيهايي كه حاوي سوربيتول و فروكتوز افزودني هستند نيز بايد اجتناب نمود.
مكملهاي فيبردار و غذاهاي سرشار از فيبر نشانههاي نفخ را تشديد ميكنند.
گاهي اوقات نفخ به يبوست مربوط ميشود و لذا ابتدا بايد اين مشكل را برطرف كرد.
به منظور تخفيف علائم نفخ معده راهكارهايي توصيه شده است. از جمله اين كه:
- ميزان مصرف غذاهاي سرشار از فيبر مانند سبزي و ميوه تازه، غلات و نان سبوس دار، پاستاي گندم سبوسدار و حبوبات را به تدريج افزايش دهيد.
- روزانه آب كافي (تا هشت ليوان) بنوشيد. كمبود مايعات بدن باعث ايجاد يا تشديد يبوست شده به افزايش نفخ كمك ميكند به ويژه اگر غذاهاي فيبردار مصرف شود.
- از نوشيدنيهاي گازدار بپرهيزيد و از انواع كم يا بدون كالري، كافئين و سديم مانند چاي علفي استفاده كنيد. گاز Co2 موجود در حبابهاي نوشابه باعث نفخ ميشود و گاز ، تخليه معده را كند ميكند.
- غذاهاي تازه و طبيعي بخوريد و از انواع غذاهاي سرد و بستهبندي شده اجتناب كنيد. يك علت توصيه عدم مصرف اين غذاها كاهش دريافت نمك است.
- مرتب ورزش كنيد. زيرا باعث ترشح هورمونهايي ميشود كه به فعاليت روده كمك ميكنند.
- اگر شير يا محصولات لبني باعث نفخ ميشوند ، بايد انواع بدون لاكتوز را مصرف كرد.
- زياد قهوه، چاي و شكلات مصرف نكنيد زيرا باعث تحريك هاضمه و نفخ ميشوند.
- هضم چربي دشوار است و ممكن است باعث اسپاسم و در نتيجه نفخ شود.
- غذاهايي را كه باعث ايجاد نفخ ميشود را مشخص كنيد و به تدريج مصرف آنها را كاهش دهيد. اين مواد شامل كلم، كاهو ، بروكلي، پياز و سير ميشود.
- نوشيدنيهاي تهيه شده از بابونه ، نعناع و رازيانه براي دستگاه هاضمه مفيدند و به كاهش نفخ كمك ميكنند.
- نفخ ممكن است نشانه بيماريهاي گوارشي مانند سندرم روده تحريكپذير باشد. بنابراين عمل به توصيههاي ارائه شده جهت بهبود آن و در صورت ادامه ظهور علائم، تشخيص كلنيكي و درمان مناسب ضروري است
