بیش از یک سال و نیم از خودسوزی جوان سبزی فروش تونسی که منجر به برافروخته شدن آتش قیامهای عربی شد، میگذرد. در این مدت، بیشتر افکار عمومی جهان عرب، با الگوبرداری از کشورهای همسایه خود، به برگزاری راهپیمایی و برنامههای اعتراضی علیه حکومتهای خود اقدام کردند.
به گزارش صفحه عربی «تابناک»، در این میان، اردن نیز از کشورهایی بوده که در شش ماه گذشته، گهگاه شاهد برگزاری راهپیمایی و یا تجمعاتی علیه دولت بوده؛ اما با این تفاوت که معترضین اردنی، خواستار اصلاحات بودهاند و نه به قول اعراب «إسقاط نظام».
بنا بر این گزارش، روز به روز که موج اعتراضات نیز گستردهتر میشد، سرانجام «ملک عبدالله دوم»، پادشاه اردن، ناگزیر کابینه کشورش را منحل و نخست وزیر را برکنار و فرد دیگری را مسئول تشکیل کابینه کرد؛ اما با توجه به اینکه اعتراضات اساسی بود، این تغییر کابینهای تأثیری نداشت و موج اعتراضات ادامه یافت.
اکنون اخبار رسیده از اردن، حاکی از آن است که اوضاع درونی این کشور به شدت امنیتی شده و بر دامنه اعتراضات افزوده میشود.
وضعیت در اردن در دو ماه گذشته، تغییرات بسیاری داشته و با افزایش موج اعتراضات و بیشتر شدن بازداشتها ـ که با افزایش فشار بر مردم و به ویژه معترضین همراه بود ـ باعث شد که کم کم شعارهایی برای تغییر رژیم پادشاهی اردن نیز به گوش برسد.
نکته مهم و قابل توجه درباره اردن این است که در آغاز، اعتراضات تنها توسط اخوان المسلمین و فلسطینیان مقیم اردن اداره و برگزار میشد که بیشتر آنان در شهر امان، پایتخت اردن و زرقاء، دومین شهر اردن از نظر کثرت جمعیت، سکونت دارند.
اما با گذشت زمان، دامنه اعتراضات گستردهتر و به شهرهایی که جمعیت آن را اردنیهای اصیل تشکیل میدهند، کشیده شد. این شهرها که در چند هفته گذشته، شاهد برگزاری راهپیماییهای شدید اعتراضآمیز علیه حکومت اردن بودهاند، عبارتند از: «طفیله، إربد، جرش، کرک، معان».
نکته دیگر که باید در اردن مورد توجه قرار گیرد، این که مردم اصلی اردن، قبایلی هستند و این به معنای آن است که حکومت اردن، هنگامی که با اردنیهای اصیل درگیر میشود، در واقع خود را با قبایل ـ که بیشترشان مسلح هستند ـ درگیر کرده است؛ بنابراین، پیشبینی میشود موج اعتراضات در روزهای آینده افزایش یابد و درگیری میان حکومت و مردم بیشتر شود. موج بازداشتها نیز روزافزون افزایش خواهد یافت.
اما نکته پایانی که باید درباره اردن به آن توجه کرد، آن که این کشور در چند دهه اخیر به عنوان کمربند امنیتی رژیم صهیونیستی به شمار میرفت و همکاری بسیار نزدیک و تنگاتنگی میان اردن و رژیم صهیونیستی بوده و بیشتر نیروهای امنیتی اردنی در سرزمینهای اشغالی و توسط سازمان اطلاعات و امنیت رژیم صهیونیستی (موساد) آموزش دیدهاند.
رژیم صهیونیستی نیز همواره برای پیشبرد طرح و توطئههای خود در کشورهای عربی و انجام عملیات تروریستی از نیروهای امنیتی اردن که به دلیل عرب بودن به راحتی میتوانند در کشورهای عربی رفت و آمد کنند، استفاده کرده است. نمونه آن در ترور شهید «عماد مغنیه» و «رفیق حریری»، نخست وزیر پیشین لبنان اثبات شد.
همچنین بررسیها نشان داده است، در هر دو عملیات که توسط رژیم صهیونیستی طراحی شده بود، به دست نیروهای اردنی اجرا گشت؛ بنابراین، رژیم صهیونیستی به هیچ وجه مایل نیست، کمربند امنیتیاش به خطر بیفتد. برای همین، به شدت از حکومت اردن حمایت میکند و همین، شدت درگیری و تقابل میان حکومت اردن و مردم معترض را روزافزون افزایش میدهد.
از همین روی، پیش بینی میشود، درگیری میان مردم با حکومت اردن در روزهای آینده به صورت روزافزون بیشتر شود.
تحلیلگران سیاسی اردن نیز پیشبینی کردهاند، هر چه دامنه اعتراضات گستردهتر شود، موج بازداشتها و سرکوب مردم به شدت افزایش یابد.
در همین حال، روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» در شماره روز گذشته خود، با انتشار گزارشی کامل از رخدادهای جاری در اردن، به همراه اینکه این کشور را دوست و همپیمان رژیم اسرائیل نامید، نوشت: «اردن که آخرین همپیمان اسرائیل است، در یک قدمی انفجار قرار گرفته است».
واشنگتن پست در ادامه این مطلب شرح میدهد که منظورش از «آخرین همپیمان اسرائیل» چیست و مینویسد: پس از سقوط رژیم «حسنی مبارک» در اردن، تنها کشور و حکومتی که همپیمان اسرائیل مانده، اردن است.
