توابع یزد
اردکان
اردکان بزرگترین شهرستان استان یزد است. نام اردکان از دو واژه « ارد » به معنی مقدس و « کان » به معنی معدن تشکیل شده است. این شهرستان در مسیر جاده یزد به تهران قرار گرفته و بیش از 24 هزار کیلومتر وسعت دارد. از مراکزتاریخی وباستانی شهر میتوان به رباط ابوالقاسم رشتی، رباط خرگوش و رباط ساغند اشاره کرد .
بافق
شهر بافق در دوران پیش از اسلام نیز وجود داشته و جزو قلمرو هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان بوده است. در روزگار ساسانیان منطقه یزد، از جمله شهر بافق رو به آبادی نهاد و از جایگاه ویژه ای برخوردار گردید. بافق در روزگار عثمان بن عفان به دست مسلمانان گشوده شد.
امامزاده عبدالله یکی از بنایی عالی است که از حیث سبک و گنبد و کاشی کاری و تزئینات داخلی اثری ارزشمند محسوب می شود و در بافق قرار دارد. بدنه اتاق مرقد با کاشی های مسدس لاجوردی و با حاشیه سیاه و سفید از آثار قرن 8 و 9 هجری پوشیده شده است. سقف داخلی بنا گنبدی مقرنس کاری شده است و دیواره و گوشواره های زیر گنبد رنگ آمیزی و نقاشی شده است. کتبیه های امامزاده به خط حسین یزدی و عمل حسن ولددین جعفر استاد معمار باشی است.
تفت
شهرستان تفت با مساحتی حدود 7000 کیلومتر مربع در جنوب غربی استان یزد قرار دارد. در فرهنگ لغات فارسی به معنای گرم و یا به معنای سبدی چوبین که در آن میوه جای دهند آمده است.
از اماکن تاریخی و دیدنی این شهرستان می توان به کاروانسرای علی آباد، چشمهتامهر، مسجدجامع طرزجان، مسجدشاه ولی اشاره کرد.
مهریز
شهرستان مهریز با 15 هزار کیلومتر وسعت در 35 کیلومتری جنوب شهر یزد قرار دارد. مهریز نام شهر مشخصی نبوده بلکه عنوان ناحیه ای است شامل مجموعه ای از روستاها که نام قدیم آن مهریجور بوده و به مهرنگار دختر انوشیروان نسبت داده شده است.
از اماکن تاریخی و دیدنی این شهرستان می توان به مسجد جامع، قلعه تاریخی سرو قدیمی منگاباد، کشته خانه، قلعه رباط سربرد و چشمهغربالبیز اشاره کرد.
میبد
این شهر در شمال غربی یزد و در حاشیه جاده تهران – بندرعباس قرار دارد. مساحت این شهر در حدود 845 کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا نزدیک به 1220 متر است. براساس افسانه ها، میبد در روزگار کیومرث بنیان نهاده شده است.
میبد یکی از نمونه های نادر شهرهای باستانی ایران به شمار می رود و هنوز بسیاری از پدیده ها و عناصر شهرهای قدیم مانند راه، بناها و تشکیلات وابسته به آن، کهن دژ، شارستان، بیرونه ها را میتوان در آن تشخیص داد. قدیمی ترین سند هویت تاریخی و آغاز شهرسازی در سرزمین یزد «نارین قلعه» میبد است.
از اماکن تاریخی و دینی شهر میتوان از مسجد جامع، عمارت نارین قلعه، رباط شاه عباسی، برج کبوتر خان، آتشکده حسن آباد، مزرعه کلانتر، پیر خرمن و پیر مزرعه حاجی نام برد.
