نام "دزدان دریایی" که به میان میآید اغلب تصویری از ناخدا با یک پای چوبی و چشمبندی سیاه بر روی یکی از چشمانش و ملوانهایی خسته با لباسهایی کثیف و دندانهای کرمخورده به ذهنمان میرسد. اگر هم فردی باشید شیفته هنر هفتم، احتمالا به یاد فیلم معروف "دزدان دریایی کارائیب" و شخصیت معروف آن "جک" میافتید. اما گذشته از کلیشههای رایج سینمایی، دزدان دریایی با هیبتی متفاوت در وادی سیاست هم قدم گذشتهاند.
به گزارش افکارنیوز به نقل از قانون، حزب موسوم به «دزدان دریایی» در شهر نویمونستر آلمان در گردهمایی شنبۀ خود راههای موفقیت در آینده را بررسی کرد. این حزب نوپا که سومین حزب قدرتمند آلمان است، اعلام کرده که موضعگیریهای نزدیک به راست افراطی و انکار هولوکاست در آن جایی ندارد. برخی کشورهای دیگر اروپا نیز احزابی مشابه دزدان دریایی دارند که در مواضع خود بر آزادی اینترنتی و شفافیت سیاسی متمرکز هستند. اما احزاب موسوم به دزدان دریایی را چه کسانی تشکیل دادهاند و چه اهدافی دارند؟
احزاب موسوم به دزدان دریایی که در ۵۳ کشور دنیا بهصورت رسمی و غیررسمی فعالیت دارند از حقوق مدنی، دموکراسی و مشارکت عمومی در امور سیاسی، گردش آزاد اطلاعات و به اشتراکگذاری دانش، اصلاح قانون کپیرایت و ثبت اختراع، آموزش رایگان، بهداشت جهانی و جدایی دولت از کلیسا حمایت میکنند.
اولین حزب دزدان دریایی یکم ژانویه سال ۲۰۰۶ به رهبری "ریکارد فالکوینگ" در سوئد تاسیس شد. نام این حزب برگرفته از نام یک سازمان مخالف مالکیت معنوی(Piratbyrån) گرفته شد، اعضای سازمانی که در اعتراض به مالکیت معنوی در فضای سایبر وبسایت "خلیج دزدان دریایی" (The Pirate Bay) را تاسیس کرده بودند.۱
احزاب دیگر دزدان دریایی از جمله در اتریش (تاسیس در جولای ۲۰۰۶) و آلمان (تاسیس در سپتامبر ۲۰۰۶) از مدل سوئدی الهام گرفتند. دزدان دریایی اما به فعالیت در داخل مرزهای یک کشور بسنده نکردند و اکتبر سال ۲۰۰۶، احزاب بینالمللی دزدان دریایی به عنوان یک چتر سازمانی تاسیس شد. این سازمان (PPI) اکتبر ۲۰۰۹ خود را به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی اعلام کرد که مقرش در بلژیک قرار دارد. وظیفه این سازمان علاوه بر برقراری ارتباط میان احزاب دزدان دریایی در کشورهای مختلف، کمک به تاسیس احزاب جدید در سراسر جهان است.
در انتخابات پارلمانی ۲۰۰۹ اروپا، حزب دزدان دریایی سوئد با کسب ۷.۱ درصد آرا دو کرسی در پارلمان اروپا را از آن خود کرد. این نخستین پیروزی بزرگ دزدان دریایی در انتخابات بود. دو سال بعد (۲۰۱۱) هم حزب دزدان دریایی آلمان توانست ۸.۹ درصد آرا در انتخابات ایالتی برلین از آن خود کند.
بیتجربگی سیاسی؛ نقمت یا نعمت؟
هفتهنامه بیزینسویک پس از برگزاری انتخابات ایالتی برلین با انتقاد از آرایی که دزدان دریایی کسب کرده بودند، نوشت: "چه کشوری میتواند اداره امور دولت را به دزدان دریایی بسپارد؟"
این نشریه با اشاره به نام حزب موسوم به "دزدان دریایی آلمان" نوشت که این حزب آنارشیست (هرجومرج طلب) همواره مخالف قوانین رسمی بوده و اگرچه آزادیهای مدنی در راس خواستههای این حزب است اما همچنین به قوانینی نظیر قانونیشدن موادمخدر هم اعتقاد دارند.
این هفتهنامه در ادامه با مقایسه احزاب دزدان دریایی و حامیان جنبش "تسخیر وال استریت" مینویسد که وجه مشترک این دو طیف، استفاده گسترده از شبکههای اجتماعی نظیر توییتر و فیسبوک و نداشتن یک تفکر سیاسی خاص است.
به اعتقاد تحلیلگران، بهدلیل نداشتن یک تفکر سیاسی خاص، نمیتوان با استناد به یک تفکر و ایدئولوژی حزبی درمورد دزدان دریایی برنامهریزی، در مقابل آنان ایستادگی یا از آنان انتقاد کرد. ۲
اگرچه تحلیلگران سیاسی نقطه ضعف حزب جدید را بیتجربگی سیاسی میدانند اما دزدان دریایی معتقدند که مردم "اشتباهاتِ ریشهْ در نوپایی" را نادیده میگیرند و همین موجب افزایش محبوبیت خواهد شد، استدلالی که به نظر میرسد چندان دور از واقعیت نیست و نظرسنجیها حاکی از آن است که (به عنوان مثال) در انتخابات سراسری پارلمانی آلمان در سال ۲۰۱۳، آرای این حزب نوپا از مرز پنج درصد فراتر خواهد رفت.
۱ وبسایت خلیج دزدان دریایی بر اساس آمار "الکسا" یکی از ۲۰ وبسایت پربازدید سوئد و یک صد و دومین وبسایت پربازدید جهان است.
۲ خبرگزاری ایرنا