خلیجفارس با وسعت حدود 232 هزار و 850 كیلومتر مربع در جنوب ايران و میان كشور ما و شبه جزیره عربستان واقع شده و از طريق تنگه هرمز با دریای عمان ارتباط پيدا ميكند.
نام اين منطقه نيز از ديرباز خليجفارس بوده و بر اساس منابعي كه از سدههای پیش از میلاد موجود است اين نام هميشه با پارس و فارس، نام سرزمین ملت ایران، گره خورده است.
علت اين مساله نيز بديهي است و آن اينكه ايران بيشترين سواحل خليجفارس را به خود اختصاص داده است و سواحل هيچ يك از كشورهاي عمان، عراق، عربستان سعودی، كویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین به اندازه سواحل ايران در خليجفارس نيست.
بزرگترین عامل اهمیت خلیجفارس وجود معادن سرشار نفت و گاز در كف بستر و سواحل آن است به طوری كه این منطقه را «مخزن نفت جهان» مينامند.
در حدود ۳۰درصد نفت جهان از منطقه خلیجفارس تامین میشود كه این مقدار گاهی افزایش و گاهی كاهش مییابد.
خلیجفارس از نظر ذخایر نفتی در مقایسه با سایر نقاط جهان دارای مزایای زیادی مانند سهولت استخراج، هزینه پایین تولید، مازاد ظرفیت تولید، كیفیت بالا، سهولت حمل و نقل، توان بالای تولید چاهها و امكان كشف ذخایر جدید نفتی وسیع است.
همچنين نفت كشورهای ایران، عراق، كویت، عربستان و امارات متحدهعربی از مسير خليجفارس و از طريق تنگه هرمز به ساير نقاط جهان صادر ميشوند و اين مساله بر راهبردي بودن اين منطقه ميافزايد.
از نظر نظامی نيز وجود پایگاههای نظامی متعدد اعم از دریایی، هوایی و زمینی در منطقه خلیجفارس كه برخي از آنها نيز متعلق به كشورهاي فرامنطقهاي همچون آمریكا هستند و همچنین حضور ناوهای جنگی كشورهای غربی در آبهای خلیجفارس، همگي نشاندهنده اهمیت راهبردی اين منطقه است.
پيشينه تحريف نام
رجوع به منابع و اسناد موجود تاريخي معتبر نشان ميدهد از سفرنامه فيثاغورث در 570 سال قبل از ميلاد گرفته تاكنون در تمام منابع مكتوب جهان نام خليجفارس يا معادلهاي آن در ديگر زبانها ثبت شده است.
در فرهنگهايي كه به زبانهاي مختلف تدوين و چاپ شده است، از جمله فرهنگهاي آلماني، انگليسي، آمريكايي، فرانسوي، تركي نيز خليجفارس به همين نام آورده شده است.
سازمان ملل نيز در سند مورخ 5 مارس سال 1971 ميلادي و يادداشت AD113/GEN به دولت ايران يادآور ميشود كه عرف جاري در دبيرخانه سازمان ملل متحد در اسناد و نقشههاي جغرافيايي منطقه آبي بين ايران از سمت شمال و خاور و تعدادي از كشورهاي عربي از سوي جنوب و باختر به نام خليجفارس ناميده شود و اين بنا بر عرف قديمي انتشار اطلسها و فرهنگهاي جغرافيايي است.
اين دبيرخانه همچنين بابت اشتباهاتي كه سازمان ملل در برخي اسناد در به كار بردن نام خليجفارس مرتكب شده، عذرخواهي كرده و آن را اشتباه سهوي دانسته (سند 26 ژوئن 1991ميلادي در سازمان ملل) و از كارگزاران سازمان خواسته است همواره اين موضع ايران را در نظر داشته باشند.
اما از سال 1958تلاشهايي صورت گرفت تا در راستاي اختلاف ميان كشورهاي منطقه، يك نام جعلي را براي خليجفارس در اذهان جا بيندازند.
بر طبق اسناد، نخستين اين تلاشها به وسيله رودريك اوون و سر چارلز بلگريوي انگليسي انجام شد و اوون با ارائه استدلالي ضعيف در توجيه اين اقدام خود مدعي شد كه با توجه به حضور اعراب در سواحل جنوبي خليجفارس ادب حكم ميكند اين منطقه را خليج عربي بناميم.
اين مساله بابي شد تا هر چند وقت يكبار ادعاهايي از سوي برخي كشورهاي عربي مطرح شود، اما با توجه به وجود مستندات فراوان تاريخي هرگز نتوانستهاند با چنين ادعاهايي نام اين منطقه را مخدوش كنند.
در مجموع ميتوان گفت تلاش براي تحريف نام خليجفارس در ادامه تلاشهايي قرار دارد كه با اهداف و منافع دولتهاي فرامنطقهاي و همپيمان منطقهاي آنها در خاورميانه يعني رژيم صهيونيستي ارتباط مستقيم دارد و به همين علت است كه متناسب با نيازهاي منطقهاي، برخي از همپيمانان غرب در منطقه دست به كار ميشوند و در پازل دشمنان بازي ميكنند.
از جمله آنها ميتوان به جوسازيهاي اخير در خصوص جزاير سهگانه كه در سالهاي اخير بخشي از ادعاهاي برخي كشورهاي منطقه بوده است، اشاره كرد.
همزماني بحث مذاكرات هستهاي ايران و تحولاتي كه در هفتههاي اخير اتفاق افتاده است را ميتوان نمونهاي از هماهنگي برخي كشورهاي منطقه با كشورهاي غربي دانست.
البته ترديدي نيست كه جمهوري اسلامي ايران با دراولويت قرار دادن گسترش همه جانبه روابط با كشورهاي اسلامي و عربي منطقه بهدنبال حفظ امنيت منطقه است، اما ساير كشورها نيز بايد با درايت در حفظ امنيت حوزه خليجفارس بكوشند.
اقدامات ايران در واكنش به ادعاها
جمهوري اسلامي ايران در سالهاي اخير در واكنش به ادعاهاي كشورهاي عربي، برخي اقدامات را نيز انجام داده كه از جمله آنها نامگذاري 10 ارديبهشت به عنوان روز خليجفارس است.
شوراي عالي انقلاب فرهنگي در جلسه 565 مورخ 21 تيرماه 1384 به پيشنهاد شوراي فرهنگ عمومي، سالروز اخراج پرتغاليها از خليجفارس را به عنوان روز ملي خليجفارس تصويب كرد.
همچنين نمايندگان مجلس به دنبال طرحي براي تشكيل استان خليجفارس هستند. بر اساس این طرح قرار است استان توریستی- فرهنگی خلیجفارس با مركزیت «بوموسی» تشكیل شود.تهیه این طرح در راستای ادعاهاي اماراتیها تهیه شده است.
در كنار اين اقدامات، دستگاه ديپلماسي كشورمان نيز همواره نسبت به اقدامات و ادعاهايي كه در راستاي تحريف نام خليجفارس يا در مورد جزاير سهگانه ايراني مطرح ميشود واكنش نشان داده و آنها را محكوم كرده است.
كشورهاي عربي منطقه از جمله امارات نيز بايد فرصت را غنيمت شمرند و مسائل را از طريق ديپلماسي حل و فصل كنند و بدانند كه كشورهاي فرامنطقهاي و رژيم صهيونيستي اولين برندگان اختلافات در ميان كشورهاي منطقه هستند. (گروه سياسي جام جم)