در حالی به روزهای پایینی مجلس هشتم نزدیک می‌شویم که برخی از تصویب لوایح و مقررات به نمایندگان مجلس نهم سپرده خواهد شد.
این در حالی است که برخی از نمایندگان در مجلس هشتم در ابتدا فعالیتشان تأکید بر بازنگری برخی از بندها و تبصره‌های قانون جامع حمایت از معلولان داشتند که علیرغم تلاش‌ها این کار عملیاتی نشد و در نهایت به نمایندگان دور بعد خواهد رسید.
به اعتقاد اکثر کارشناسان، نمایندگان مجلس ،مسئولان بهزیستی وسازمان‌های غیر مردمی باید به سرعت تغییراتی در قانون جامع حمایت از معلولان اعمال شود.
قانون جامع حمایت از حقوق معلولان دارای 16 ماده است که در جلسه علنی شانزدهم اردیبهشت ماه 1383مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است که این قانون با هدف احقاق حقوق شهروندی معلولان و برابرسازی فرصتها ایجاد شده است.
در قانون جامع حمایت از معلولان به دولت مکلف شده زمینه‌های لازم را برای تأمین حقوق معلولان، فراهم و حمایتهای لازم را از آنها به عمل آورد، ضمن اینکه تمامی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و موسسات و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره مندی از آنها برای معلولان همچون افراد عادی فراهم شود و سازمان بهزیستی کشور وظیفه دارد در چارچوب اعتبارات مصوب در قوانین بودجه سالانه اقدامات ذیل را به عمل آورد.
در بخش دیگری از مواد قانون جامع حمایت از معلولان آمده است: که این افراد می توانند در استفاده از امکانات ورزشی، تفریحی، فرهنگی و وسایل حمل و نقل دولتی (مترو، هواپیما، قطار) از تسهیلات نیم بها بهره‌مند شوند و افراد تحت سرپرستی معلولان با معرفی سازمان بهزیستی کشور تحت پوشش بیمه خدمات درمانی و بیمه مکمل درمانی قرار گیرند ضمناً یکی از فرزندان اولیائی که خود ناتوان ومعلول بوده (هر دو یا یکی از آنها معلول باشد) و یا حداقل دو نفر از فرزندان آنها ناتوان و معلول باشد، از انجام خدمت وظیفه عمومی معاف می‌شود.
در ادامه مواد قانون جامع حمایت از معلولان نیز بر حمایت دولت جهت ایجاد فرصت‌های شغلی برای افراد معلول و پرداختی سازمان بهزیستی کشور به مراکز غیردولتی (روزانه و شبانه روزی) بابت نگهداری، خدمات توانبخشی و آموزشی و حرفه آموزی معلولان تأکید شده است.
در موادی دیگر از قانون جامع حمایت از معلولان آمده است که مرکز آرمان ایران موظف است در سرشماری های عمومی جمعیت کشور به نحوی برنامه ریزی کندکه جمعیت افراد معلول به تفکیک نوع معلولیت آنها مشخص شود.
بر اساس مواد دیگر این قانون سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است حداقل دو ساعت از برنامه‌های خود را در هفته در زمان مناسب به برنامه‌های سازمان بهزیستی کشور و آشنایی مردم با توانمندی های معلولین اختصاص دهد ضمن اینکه سازمان بهزیستی کشور موظف است با ایجاد ساز و کار مناسب، نسبت به قیمومیت افراد معلول اقدام کند و دادگاه‌ها موظفند در نصب یا عزل قیم معلول صرفاً از طریق سازمان مذکور عمل و مبادرت به صدور حکم کند.
در خصوص تأمین بودجه مورد نظر نیز در قانون جامع حمایت از معلولان ذکر شده است که بودجه از محل اعتباراتی که دستگاهها و نهادها حسب وظایف قانونی در قوانین بودجه سالانه منظور می‌کنند و از محل اعتبارات هزینه ای و تملک سرمایه ای سازمان بهزیستی کشور که تاکنون از محل اعتبارات مذکور خدمات لازم را به معلولان ارائه داده است و از محل وجوه واصله از اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها در کشور و همچنین از محل صرفه جویی در هزینه‌های دستگاهها، شرکت های دولتی و نهادهای عمومی که میزان سالانه آن برای هر یک از دستگاهها و شرکت ها و نهادها را هیأت وزیران مشخص شده است، تأمین شود.
با نگاهی گذار به برخی از مواد قانون جامع حمایت از معلولان پی خواهیم برد که بخش گسترده‌ای از مواد از سوی دستگاهها و سازمان‌ها مغفول مانده است که همین امر منجر به کاهش خدمت رسانی به معلولان شده است.
مرحله اول بازنگری قانون جامع حمایت از معلولان تا پایان اردیبهشت
همایون هاشمی ،رئیس سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی فارس از اتمام مرحله اصلاح و بازنگری قانون جامع حمایت از حقوق معلولان تا اردیبهشت خبر داد وافزود: مراحل بعدی در مجلس نهم ادامه خواهد داشت.
وی اضافه کرد: اجرای قانون جامع حمایت از معلولان به طور کامل نیازمند به یک سری تغییرات است چرا که در بازنگری قانون باید بر وظایف هر دستگاه تأکید شود ضمن اینکه باید مواردی نیز باید به قانون جامع حمایت از معلولان اضافه شود.
تغییرات در قانون 3 درصد استخدام معلولان
فاطمه آلیا،عضو فراکسیون حمایت از حقوق معلولان در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی فارس گفت: قانون 3 درصد استخدام معلولان، اشتغال و مسکن در دوره جدید بازنگری قانون جامع حمایت از معلولان تغییر می‌کند.
وی با اشاره به اینکه قانون جامع حمایت از معلولان نیازمند به بازنگری اساسی دارد، اظهار داشت: در بندهایی از این قانون حمایت‌هایی از معلولان شده است اما با گذشت چند سال این حمایت‌ها اجرایی نشده است.
عضو فراکسیون حمایت از حقوق معلولان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: با توجه به اینکه قانون جامع حمایت از معلولان در کشور وجود دارد و این قانون در زمان کوتاهی توسط شورای نگهبان به تأیید رسید بندهایی از این قانون نیازمند به بازنگری دارد که باید سریعا این بازنگری صورت گیرد.
آلیا ادامه داد: باید موارد جدیدی در قانون اعمال شود به طوری که در حال حاضر معلولان با مشکلات متعددی در بحث اشتغال، مسکن، توانمندسازی روبرو هستند.
وی بیان داشت: در حال حاضر باید در بندهای جدید قانون جامع حمایت از معلولان برنامه‌های مدونی برای کاهش معلولیت در کشور پیش‌بینی شود چرا که یکی از مشکلاتی که در حال حاضر ما با آن روبرو هستیم آمار معلولان در کشور است.
عضو فراکسیون حمایت از حقوق معلولان در مجلس شورای اسلامیاضافه کرد: مرکز آمار نیز باید هر ساله و بعد از هر سرشماری آمار معلولان را با میزان معلولیت در اختیار دستگاه‌های مربوطه قرار دهد تا این دستگاهها بتوانند خدمات مناسبی به این قشر ارائه کنند.
آلیا ادامه داد: برخی از معلولان نیازمند کمک‌های مالی و مادی نیستند اما باید در بخش فرهنگی از آنها حمایت شود که این بند باید در قانون جدید حمایت از حقوق معلولان گنجانده شود. ازدواج، اشتغال، مناسب‌سازی از دیگر مواردی است که معلولان در جامعه با آن روبرو هستند و مشکلات متعددی را در بخش‌های اشاره شده دارند.
عضو فراکسیون حمایت از حقوق معلولان بیان داشت: نمایندگان بازنگری قانون جامع حمایت از معلولان را کلید زده‌اند و امیدواریم با فعالیت مجلس نهم ادامه این بازنگری در آن مجلس انجام شود.
در همین راستا نیز علی محمود همت نژاد، رئیس انجمن حمایت از معلولان ایران با تأکید بر بازنگری قانون جامع حمایت از معلولان در مجلس افزود: سازمان بهزیستی باید نظرات و پیشنهادات معلولان در رده‌های مختلف رادر تصویب مجدد قانون دریافت و از آنها استفاده کند.
وی افزود: در سال‌های گذشته معلولان برای تردد در شهر با مشکلات متعددی از جمله عدم مناسب سازی معابر و همچنین عدم تأمین وسایل نقیله روبرو بوده ند که امیدواریم این موارد در اصلاح قانون جامه حمایت از معلولان مدنظر گیرد.
