از آنجا كه اين ادعا از نظر حقوقي، تاريخي، جغرافيايي، سياسي و ژئوپلتيك جاي هيچ توجيهي ندارد اكثر تاريخ‌نويسان و محققان و سياستمداران معتقدند برخي جوسازي‌هاي منطقه‌اي از سوي كشورهاي متخاصم زمينه چنين ادعايي را فراهم كرده است.
در چنين شرايطي، جواد جهانگير‌زاده، نماينده اروميه و عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي بر اين باور است که طرح ادعاي مالكيت جزاير ايراني در آينده مي‌تواند زمينه‌هاي نزاع‌هاي منطقه‌اي را فراهم كند.
وي در گفت‌وگو با جام‌جم در اين زمينه به سوالاتمان پاسخ داده است:
اصرار كشورهاي عربي در به‌كار بردن نام جعلي براي خليج فارس و عنوان مالكيت براي جزاير سه‌گانه ايراني در چيست؟
اين يك اقدام كاملا موذيانه، اما استراتژيك از طرف برخي كشورهاي عربي است كه به صورت ادامه‌دار پيگيري مي‌شود. اين كشور‌ها به نتايج و عاقبت آن نمي‌انديشند، بلكه همه تلاش خود را مي‌كنند كه در يك فرصت زماني چند ساله اسامي بين‌المللي اين مناطق را به نام خودشان بچرخانند و اذهان عمومي جهانيان را آماده كنند كه در اين زمينه حقي دارند. البته وزارت خارجه ما در اين زمينه مسووليت خيلي جدي دارد و بايد به صورت قاطع‌تر عمل كند در عين حال همه نهاد‌هاي فرهنگي، دانشگاهي و ايرانيان خارج كشور بايد در اين زمينه تلاش كنند.
رفتاري كه امروز از طرف اعراب در پيش گرفته شده زمينه ايجاد برخي نزاع‌هاي منطقه‌اي است و يقين بدانيد كه اين مساله تنها از سوي كشورهاي منطقه دنبال نمي‌شود، بلكه برخي كشورهاي فرامنطقه‌اي هم به صورت آرام تلاش مي‌كنند كه منطقه را ناآرام كنند تا منافع خود را در مدت زمان طولاني پيگيري كنند.
از اين جهت بايد در اين زمينه دقت كرد و همه قوا را بسيج كرد تا اين ادعا‌ها بيش از اين مطرح نشود.
گفته مي‌شود امارات حتي نام اين جزاير را روي خيابان‌هاي خود گذاشته است. تحليل شما چيست؟
البته نامگذاري اسامي جزاير ايراني روي خيابان‌هاي امارات را بايد نشانه عظمت كشور ايران دانست و پيشنهاد مشخص من هم اين است كه حتي دولت امارات مي‌تواند شهر اروميه را هم روي يكي از خيابان‌هايش نامگذاري كند تا ببينند اين عظمت تنها مربوط به جنوب ايران نيست و ايرانيان از نامگذاري خيابان‌هاي كشور امارات با نام شهر‌هاي خود احساس شور و شعف مي‌كنند.
اشاره‌اي به عملكرد دستگاه ديپلماسي در اين زمينه داشتيد. آيا امكان برخورد شديدتر دستگاه ديپلماسي و مسوولان جمهوري اسلامي با كشورهاي عربي و امارات وجود دارد؟
الزاما منظور برخورد مكانيكي و سخت نيست. ما بايد از همه ابزارهاي بين‌المللي از جمله يونسكو و نهاد‌هاي داخلي بهره بگيريم كه يك نزاع منطقه‌اي در دهه‌هاي آينده صورت نگيرد.
لذا ما بايد بر حرف خودمان پافشاري كنيم تا اين‌گونه رفتار‌ها و عصبيت‌ها در آينده موجب نشود صدام ديگري شكل بگيرد و منطقه را به آشوب بكشد.
گمان مي‌كنم دستگاه‌هاي مسوول بايد تلاش كنند و به نظر مي‌رسد كه برخورد دستگاه ديپلماسي ما بسيار نرم‌تر از آن چيزي بوده كه مورد انتظار است.
در موضعگيري‌هايي كه از طرف مقامات كشورمان صورت گرفته مقامات ارشد نظامي نيز هشدارهايي را در اين زمينه اعلام كرده‌اند. ارزيابي شما از اين مساله چيست؟
اين هشدارها تماما نشان‌دهنده ظرفيت‌هاي مقابله ايران در قبال كشورهاي ديگر است. قطعا همه مي‌دانند اگر اتفاقي در منطقه رخ دهد ضرر آن بيشتر متوجه كشورهاي كوچك منطقه است. نيروهاي نظامي كشور نگهبان آرامش منطقه هستند و نگاه آنها به كل منطقه است.
چه عاملي باعث شده است كه كشورهاي عربي با طرح ادعا‌هاي واهي مجددا تلاش كنند زياده‌خواهي‌‌هايي را مطرح كنند؟
چند عامل در اين زمينه وجود دارد يكي درون‌منطقه‌اي و ديگري برون‌منطقه‌اي است. عوامل برون‌منطقه‌اي همان دسيسه‌اي است كه استعمارگران از دهه‌هاي پيش آن را دنبال مي‌كردند و ريشه فتنه‌اي را مي‌كاشتند و منافع خود را در سايه اين اتفاقات برداشت مي‌كردند.
البته برخي از كشور‌ها به دليل افزايش سرمايه فكر مي‌كنند كه بايد مورد احترام ديگران قرار بگيرند و با طرح ادعا‌هاي واهي تلاش مي‌كنند عزت و احترامي براي خودشان دست و پا كرده و ظرفيت‌هايي بيشتر از آنچه در آنها وجود دارد را تداعي كنند.
اين كشور‌ها قصد دارند با اين اقدامات زمينه حضور كشورهاي فرامنطقه‌اي را نيز فراهم كنند تا دليل حضور آنان را نيز موجه نشان دهند.
فكر مي‌كنيد ما چطور مي‌توانيم اين بحث را جمع كنيم و مانع تكرار چنين ادعا‌هايي شويم؟
اين بحث تنها از سوي كشورهاي منطقه پيگيري نمي‌شود كه بتوان آن را در گفت‌وگو يا مذاكرات چندجانبه دنبال كرده و برايش خاتمه‌اي در نظر گرفت.
لذا تا جايي كه پاي نظام سلطه در منطقه باز است، بروز چنين رفتار‌هايي از سوي كساني كه سرسپرده هستند و از كانون‌هاي غربي الهام مي‌گيرند بعيد نيست. البته مذاكره در كنار اقتدار مي‌تواند به برخي از اظهارات پرتنش پايان دهد.
اگر طي اين سال‌ها اظهارات مقامات ايران را مدنظر قرار دهيم، مي‌بينيم كه هميشه جمهوري اسلامي ايران مدافع صلح در منطقه بوده و هميشه خود را يك مسوول جدي تلقي كرده است.
ما روند مطلوب خود را در اين بخش ادامه مي‌دهيم، اما وزارت خارجه بايد مذاكرات جدي خود را ادامه دهد و در‌عين‌حال بحث اقتدار ايران بايد تداوم پيدا كند.
فاطمه اميري
