مرگ طبری؛ نظریهپرداز مارکسیسم 
مرگ احسان طبری، محقق و عضو سابق حزب توده در چنین روزی از سال ۱۳۶۸ هجری شمسی به وقوع پیوست.
احسان طبری، سال ۱۲۹۵ش در ساری بهدنیا آمد. او دروس جدید و قدیم را فراگرفت و در خلال تحصیل در دانشکدهی حقوق، به فراگرفتن علوم ادبی و عربی پرداخت و با فلسفه و علوم عقلی آشنا شد. در سنین جوانی به مارکسیسم گروید و در سال ۱۳۱۶ش همراه با ۵۲ نفر به زندان رضاشاه افتاد و تا زمان تبعید رضاخان، در زندان باقی ماند.
طبری سپس در فعالیتهای حزب توده مشارکت کرد و پس از ترور نافرجام شاه در ۱۳۲۷ش و اعلام غیرقانونی بودن حزب مذکور، به اعدام محکوم شد. وی پس از این واقعه ناگزیر به مسکو رفت و پس از اتمام تحصیلات در آکادمی این شهر، به مقام استادی دست پیدا کرد.
طبری پس از ۹ سال اقامت در شوروی، عازم آلمان شرقی شد و دورهی آکادمیک علوم اجتماعی را گذراند و پس از اخذ مقام علمی، سالها در آن کشور به تدریس پرداخت. او با زبانهای عربی، پهلوی، روسی، آلمانی، انگلیسی، فرانسوی، ترکی آذری و ترکی اسلامبولی آشنایی داشت و تخصصش در زمینهی تاریخ فلسفه و ادبیات بود.
طبری در سال ۱۳۵۷ش، همزمان با اوجگیری قیام مردم و انقلاب اسلامی، پس از سی سال دوری به ایران آمد و فعالیتهای سیاسی خود را با بازگشایی حزب توده از سر گرفت. در سال ۱۳۶۲ش پس از کشف توطئههای متعدد این حزب علیه نظام اسلامی، فعالیت آن، مغایر مصالح جمهوری اسلامی شناخته شد و احسان طبری نیز بهاتفاق کادر رهبری حزب، دستگیر و زندانی گردید.
طبری در زندان به اشتباهات خود و حزب اعتراف کرد و کتاب «کژراهه» (چاپ ۱۳۶۶ش) را در این زمینه نوشت. او همچنین مشغول نگارش کتاب «آورندگان اندیشهی خطا» حاوی کنکاشی در اندیشههای احمد کسروی، صادق هدایت و سیدحسن تقیزاده بود که با مرگ وی ناتمام ماند. «شکنجه و امید»، «فرهاد چهارم»، «ترانهی خوابگونه»، «سفر جاده» و... از دیگر آثار اوست.
مرگ احسان طبری، سرانجام در تاریخ هشتم اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۶۸ هجری شمسی در سن هفتاد و سه سالگی رخ داد. وی یکی از بزرگترین نظریهپردازان مارکسیسم در ایران و جهان بهشمار میرفت. طبری از حافظه و استعداد شگرفی برخوردار بود و در زمینهی شعر کلاسیک و نو و داستان و رمان و تحقیقات فلسفی و بررسیهای لغوی و فرهنگ عامیانه و مسائل سیاسی و اجتماعی، اطلاعات عمیقی داشت
