باشگاه خبرنگاران، يرقان یا زردی (icterus یا Jaundice) به معنی تغییر رنگ و زرد شدن پوست، صلبیه و غشاهای مخاطی ناشی از بالا رفتن بیلی روبین خون است كه بالا رفتن غلظت پلاسمایی بیلی روبین اغلب ناشی از بیماریهای پیش کبدی، کبدی (مانند هپاتیت) و پس کبدی (مانند سنگ کیسه صفرا) است.
*زردی نوزادان
زردی نوزادی که ناشی از بالا رفتن بیلی روبین مستقیم یاغیر مستقیم است که نوع غیرمستقیم میتواند به کرن ایکتروس بیانجامد ولذا خطرناک است.
*آثار یرقان
● یرقان نشانهٔ چیست؟ عوامل مختلفی میتوانند رنگ زرد به پوست بدهند؛ مثلاً خوردن بیش از حد هویج. اما فقط یرقان واقعی رنگ پوست و سفیدی چشم را زرد میکند و حتی ادرار را به رنگ چای در میآورد.
این تغییر رنگ در واقع زنگ خطری برای عفونت کبدی یا انسداد مجرای صفرا است. در حالت عادی، کیسهٔ صفرا بهطور مداوم صفرای تیرهرنگ برای هضم مواد چربی میفرستد.
گاهی یک سنگ صفراوی (که از صدها قطعه کلسترول تشکیل شده است) مجرای صفرا را میگیرد و باعث رانده شدن صفرا به داخل جریان خون میگردد. رنگ تیرهٔ صفرا خود را در پوست و چشم نشان میدهند. یعنی رنگی که باید روده را طی کند وارد گردش خون میشود و پوست و چشم و ادرار را رنگی میکند. درد شکم نیز ممکن است با آن همراه باشد.
هپاتیت (یا التهاب دردناک کبد) هم میتواند ایجاد یرقان کند.
*میزان خطر یرقان
یرقان باید بطور جدی درمان شود زیرا معمولاً یک بیماری در پس آن نهفته است.
*مسیر درمان
ابتدا چه کار باید بکنید؟ ۱- رنگ ادرار کودک را از نظر تیرهگی و مدفوع را از نظر بیرنگی غیرطبیعی بررسی کنید.
۲- اگر کودک مریض است و چیزی نمیخورد برای آنکه آب بدنش از دست نرود پی در پی به او مایعات بدهید.
۳- تا زمان مراجعه به دکتر نسبت به بهداشت جدی باشید زیرا کودک ممکن است دچار هپاتیت باشد که کاملاً مسری است.
آیا مشورت با دکتر لازم است؟ اگر به یرقان مشکوک هستید و یا کودک زرد و تیره به نظر میآید بلافاصله با دکتر تماس بگیرید نوزاد زرد باید توسط دکتر معاینه شود زیرا بیلیروبین اضافی میتواند بر اندامها و اعضاءداخلی نوزاد آسیب برساند. همچنین باید از نظر بیماری اصلی که یرقان را بوجود آورده است بررسی شود.
دکتر چه اقدامی انجام خواهد داد؟ بیماری اصلی را شناسائی کرده و به درمان آن خواهد پرداخت اگر هپاتیت باشد اقدامات جداسازی وی از دیگران باید بعمل آید. لازم است تا کودک شما بمدت چند هفته یا چند ماه بعد از برطرف شدن بیماری در درمانگاه یا بیمارستان بطور منظم بررسی شود تا از بابت از میان رفتن هرگونه عوارض جانبی مطمئن شوند.
شما چه کمکی میتوانید بکنید؟ مطمئن شوید که رژیم غذایی مخصوص و دواهای کودک به او داده میشود. با کودک همدردی کنید ممکن است فهم اینکه چرا باید غذاهای مخصوص بخورد برایش دشوار باشد و چند هفتهایی احساس خستگی و پریشانی بکند.