بانک مقالات کشاورزی

هدف اصلي اين مطالعه اندازه گيري عوامل موثر بركارايي فني چقندركاران استان كرمانشاه، همدان و خراسان.
براي اين منظور با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي دو مرحله در استان كرمانشاه 100 كشاورز از شهرستانهاي كرمانشاه و اسلام آباد غرب، در استان همدان 144 كشاورز از شهرستانهاي همدان، نهاوند، اسدآباد و ملاير انتخاب و در استان خراسان 106 كشاورز از دو شهرستان تربت حيدريه و تربت جام انتخاب و اطلاعات لازم از طربق تكميل پرسشنامه در سال زراعي 1380-1379 جمع آوري و مورد پردازش قرار گرفت. به منظور ارزيابي كارايي فني چغندركاران و عوامل موثر بر آن با استفاده از تابع توليد كاب - داگلاس و روش حداكثر راستنمايي كارايي فني چغندركاران تغميت زده شده است. نتايج مطالعه نشان داد كه متوسط كارايي فني زارعين مورد مطالعه در شهرستانهاي استان كرمانشاه به ترتيب در شهرستان كرمانشاه برابر 82 درصد و در شهرستان اسلام آباد غرب برابر 77 درصد و در شهرستانهاي استان همدان به ترتيب در شهرستان همدان 77 درصد و در شهرستان ملاير 60 درصد و متوسط كارايي فني در استان خراسان برابر 67 درصد مي باشد. نحوه كاشت محصول، شركت در كلاس هاي ترويجي، مالكيت تراكتور، انجام آزمايش خاك قبيل از كاشت از عوامل موثر بر كارايي فني مي باشند.

بانك كشاورزي مهم ترين نهاد اعتباري تخصصي بخش كشاورزي مي باشد. با توجه به تنگناهاي مالي دولت و محدوديت منابع داخلي بانك، مصرف صحيح و بهينه اعتبارات پرداختي آن مي تواند در افزايش درآمد زارعين و تحول بخش كشاورزي نقش شايسته اي را ايفا نمايد. لذا بررسي کارايي و مديريت زارعين در مصرف اعتبارات مي تواند در بهبود بهره وري و كاركرد موثر اعتبارات اين بانك مفيد واقع شود. در دانش اقتصاد توليد، توانايي يك واحد توليدي براي رسيدن به حداكثر توليد ممكن با مجموعه ثابتي از منابع و سطح معيني از فناوري، بيانگر کارايي فني آن واحد است. كارايي فني را مي توان بر حسب مصرف نهاده ها نيز تعريف نمود و كارايي واحد توليدي را در مصرف صحيح و بهينه هر يك از نهاده ها محاسبه كرد كه آن را كارايي مصرف نهاده مي نامند. اندازه گيري كارايي مصرف نهاده ها توسط تيمر و كاپ مطرح شده است. در اين تحقيق نيز براي تخمين كارايي زارعين استان گلستان در مصرف اعتبارات دريافتي از بانك كشاورزي از داده هاي پيمايشي و معيار پيشنهادي كاپ استفاده شد. براي اين منظور يك تابع درآمد مزارع و همچنين كارايي زارعين در مصرف اعتبارات محاسبه شد. بر اساس نتايج حاصله كارايي مصرف اعتبارات بانك كشاورزي استان گلستان بطور متوسط 83 درصد بوده و اعتبار مصرف شده زارعين 13 درصد بيش از حداقل مورد نياز آن مي باشد. به عبارت ديگر با بهبود کارايي و مديريت زارعين در مصرف عوامل توليد، امكان صرفه جويي و افزايش بهره وري اعتبارات امكان پذير مي باشد.

هدف اصلي اين مطالعه، بررسي و مقايسه تاثير انواع مختلف بيمه شامل بيمه هزينه، عملكرد و درآمد بر الگوي بهينه كشت زارعين مي باشد. براي اين منظور با استفاده از روش برنامه ريزي توام با ريسك تارگت موتاد، الگوي بهينه كشت در سه مرحله (مرحله اول بدون اعمال بيمه، مرحله دوم اعمال بيمه هاي هزينه و عملكرد و مرحله سوم اعمال بيمه هاي هزينه، عملكرد و درآمد) تعيين شد. داده هاي مورد نياز از اطلاعات موجود در صندوق بيمه محصولات كشاورزي، بانك كشاورزي و سازمان مديريت و برنامه ريزي براي سالهاي 81-1374 گردآوري شد. نتايج مطالعه نشان داد كه اعمال بيمه باعث تغيير در الگوي بهينه كشت شده و در مجموع سطح زير كشت را افزايش مي دهد. علاوه بر آن در رابطه با محصولات با نوسانات قيمتي بالا، در حاليكه بيمه درآمد اعمال نمي گردد، اعمال هيچ كدام از بيمه هاي هزينه و عملكرد پيشنهاد نشده و كشت بدون بيمه براي اين محصولات افزايش يافت. مي توان بيان نمود كه بيمه درآمد، زارعين را به كشت محصولات با ريسك بالاتر تشويق كرده و ريسك پذيري زارعين را افزايش مي دهد. بنابراين بر ضرورت اعمال بيمه درآمد، بويژه در رابطه با محصولات داراي نوسانات قيمتي بالا تاكيد مي شود.

اين مطالعه بمنظور مقايسه قدرت پيش بيني روشهاي مختلف مانند ميانگين متحرك و روشهاي تعديل نمايي يگانه و دوگانه و روش ARIMA در برآورد قيمت پياز و سيب زميني انجام شد. داده هاي مورد استفاده در اين تحقيق شامل قيمت هاي عمده فروشي اسمي دو محصول مزبور براي سالهاي 82-1361 بود كه از مجموعه داده هاي اقتصادي(PDS)  استخراج گرديد. با توجه به ميانگين مربعات خطا، به عنوان معيار اندازه گيري دقت پيش بيني روشهاي مورد استفاده، روش ARMA (3,1) براي پيش بيني قيمت پياز و روش تعديل نمايي دوگانه براي پيش بيني قيمت سيب زميني روش هاي مناسبتري تشخسص داده شد. در نهايت با استفاده از روش هاي پيشنهادي، قيمت براي سالهاي 1383 و 1384 پيش بيني گرديد. قيمت پيش بيني شده پياز براي سالهاي مذكور بترتيب 1010 و 833 ريال و براي سيب زميني بترتيب 653 و 603 ريال مي باشد. مقايسه قيمت هاي پيش بيني شده براي سال 1383 با قيمت هاي واقعي در اين سال حاكي از بالا بودن قدرت پيش بيني اين مدل ها است.

هدف اصلي اين مطالعه مكان يابي تاسيسات ذخيره سازي گندم در استان فارس، بعنوان بزرگترين توليد كننده اين محصول در ايران، مي باشد. براي اين منظور با استفاده از برنامه ريزي رياضي در قالب مدل حمل و نقل، علاوه بر حداقل نمودن هزينه حمل و نقل غير مستقيم در اين استان، مكان هاي مختلف ايجاد تاسيسات ذخيره سازي اين محصول مورد مقايسه قرار گرفتند. مطالعه بر اساس آمار و اطلاعات سال 1382 و با استفاده از بسته نرم افزاري  Lingoانجام پذيرفت. داده هاي مورد نياز نيز از سازمان حمل و نقل و پايانه هاي استان فارس و همچنين سازمان تعاون روستايي و اداره كل غله اين استان تهيه گرديد. نتايج حاصل از مطالعه بيانگر آن است كه استفاده از الگوي بهينه پيشنهادي، مي تواند هزينه هاي ترابري گندم را تا 38 درصد كاهش دهد. همچنين ايجاد سيلو در هر يك از مكان هاي پيشنهادي، مي تواند باعث كاهش هزينه هاي حمل و نقل گندم از 9 تا 12.2 درصد، نسبت به مدل بهينه گردد. در نتيجه با احداث تاسيسات ذخيره سازي و اجراي برنامه بهينه بطور همزمان، مي توان هزينه هاي حمل و نقل اين محصول را حدود 50 درصد كاهش داد.

استان فارس يكي از قطب هاي كشاورزي كشور است كه با سرمايه گذاري مناسب و برنامه ريزي شده مي تواند به عنوان يكي از مراكز اصلي توليد و صادرات انواع محصولات كشاورزي، عمل كند. توسعه صادرات و افزايش تنوع آن بستگي به توان توليدي و قدرت رقابتي محصولات كشاورزي توليد شده استان در بازار جهان دارد و قدرت رقابتي محصولات كشاورزي نيز متاثر از عواملي نظير قيمت و كيفيت آنها مي باشد. يكي از شاخصهايي كه براي اندازه گيري قدرت رقابتي محصولات توليدي يك كشور در بازار جهاني استفاده مي شود، شاخص مزيت نسبي است. بر اساس اين شاخص اگر كشوري يا منطقه اي عوامل و نهاده هاي توليد فراوان داشته و بتواند كالا را كم هزينه تر از ساير مناطق توليد و به بازار جهاني عرضه نمايد، در توليد آن كالا مزيت نسبي داشته و مي تواند در مقابل ساير رقبا بازار صادراتي خود را حفظ نمايد. اين مفهوم از مزيت نسبي توجه خود را به رقابت بين توليد داخلي و توليد در كشورهاي رقيب معطوف مي كند. مفهوم ديگري از مزيت نسبي نيز وجود دارد كه به مقايسه توليد محصول در مناطق مختلف يك كشور پرداخته و موقعيت آن را نسبت به ديگر مناطق مي سنجد. اين مفهوم بيشتر فيزيكي بوده و قيمت ها در تعيين آن نقشي ندارند. در اين مطالعه مزيت نسبي محصولات عمده زراعي، گندم، (آبي و ديم)، جو (آبي و ديم)، ذزت دانه اي، شلتوك، سيب زميني، گوجه فرنگي، پياز، پنبه، چغندرقند، دانه هاي روغني و محصولات باغي انگور (آبي و ديم)، انجير (آبي و ديم)، خرما (آبي و ديم)، سيب، پرتقال، ليموشيرين و انار در سال زراعي 82-83 در استان فارس تعيين شده است. با توجه به تفاوت موجود در تعريف مزيت نسبي، براي محاسبه آن از دو نوع شاخص استفاده شده است. شاخص هاي نوع اول منفعت خالص اجتماعي (NSP)، هزينه منابع داخلي (DRC) و نسبت هزينه به منفعت اجتماعي (SCB) را شامل مي شوند. شاخص هاي نوع دوم شامل شاخص كارايي مزيت (EAI)، شاخص مقياس مزيت (SAI) و شاخص جمعي مزيت (AAI) هستند كه با مقايسه عملكرد و سطح زير كشت مناطق مختلف محاسبه مي شوند.

توسعه به مفهوم پيشرفت همزمان همه ابعاد اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي هر كشور مي باشد. لذا متغيرهاي اقتصادي هر كشور و رشد اين متغيرها سيگنال مهمي براي توسعه اقتصادي آن شكور محسوب مي شوند. بنايراين آگاهي از روند متغيرهاي كلان اقتصادي هر كشور در آينده كمك به تصميم گيري بهتر دولت مردان در سياستهاي اقتصادي خواهد نمود. يكي از ابزارهاي مهم در تعيين و تخمين اين روند در آينده، بر اساس اطلاعات مقادير گذشته آنها پيش بيني است.
در اين مقاله سعي شده است كه يك مدل خود رگرسيون برداري (VAR) از اقتصاد ايران تخمين زده شود.
محدوديتهاي داده اي، مدل را به مشاهدات ساليانه از 6 متغير محدود كرد. آمار مورد نياز با استفاده از آمار اطلاعاتيPds بانك مركزي به دست آمده است. تجزيه و تحليل اوليه داده ها نشان مي دهد كه متغيرها انباشته از درجه يك هستند. همچنين وقفه بهينه با استفاده از معيار آكائيك براي متغيرهاي تعيين شده و با استفاده از آزمون همگرايي يوهانس تعداد 5 بردار همگرايي در بين متغيرها به دست آمد كه با استفاده از روش هسيائو مدل VAR نا محدود به VAR محدود تبديل شد و در نهايت با استفاده از اين مدل، پيش بيني متغيرها صورت گرفت.

يكي از مسايل موجود در مديريت آب تخصيص بهينه آن بين بخشها و مصارف مختلف مي باشد. اين مساله با افزايش جمعيت و تقاضا روز بروز حادتر مي شود. براي استفاده بهينه از آب يك سد بايستي بتوانيم به سوالات زير پاسخ بدهيم: 1- در هر فصل از سال چه ميزاني از آب سد مصرف شود؟ 2- آب مصرفي هر فصل چگونه در بين مناطق مختلف كشب تخصيص يابد؟ 3- آب تخصيص داده شده به هر منطقه به چه محصولاتي اختصاص يابد؟ از لحاظ تاريخي بهره برداري از منابع آب و تخصيص آن بين بهره برداران در اكثر نقاط كشور تحت مديريت دولت و غالبا بر اساس ضوابط سياسي - اجتماعي بجاي معيارهاي اقتصادي صورت ميگيرد. ليكن اين نوع مديريت منابع آب منجر به تخصيص غيربهينه اين نهاده در كشور شده است. كه براي رهايي از اين مشكل، تغيير در نحوه مديريت منابع آب از مديريت بر مبناي عرضه به مديريت بر مبناي تقاضا مي تواند مفيد واقع شود. اين مطالعه جهت بهبود مديريت منابع آب بر روي اراضي زير سد بارزوي شيروان كه بالغ بر 5713 هكتار مي باشد انجام شده است كه اين اراضي به سه منطقه تقريبا همگن تقسيم شده اند و سپس با استفاده از تكنيك برنامه ريزي رياضي الگوي كشت بهينه را براي هر منطقه تعيين كرده و سپس بر اساس نوع محصولات منطقه و نياز آبي آنها ميزان كل آب مورد نياز آن منطقه محاسبه شده است و آنگاه با توجه به زمان كاشت و برداشت محصولات و نياز آبي آنها ميزان آب مصرفي ماهانه سد محاسبه مي شود كه براي جمع آوري اطلاعات هر منطقه از روش نمونه گيري طبقه اي استفاده كرده و ضرايب تكنيكي هر منطقه را با متوسط اطلاعات پرسشنامه اي آن منطقه بدست آورده و درآمد خالص فعاليت هاي مختلف را نيز بر حسب متوسط قيمتهاي نمونه گيري شده سال زراعي 82-81 محاسبه ميكنيم كه تمامي تجزيه و تحليلهاي اطلاعات اين مطالعه با استفاده از بسته هاي نرم افزاري Lindo و Lingo انجام شده است.

جهت ايجاد تعادل بين عرضه و تقاضاي آب، توجه عمومي معطوف به سياستهاي مديريت عرضه نظير ساختن سد، شبكه هاي آبياري و برداشت بيشتر از منابع آب زيرزميني مي باشد. از آنجا كه بدليل شرايط اقليمي كشور پرداختن به سياستهاي مديريت عرضه آب به تنهايي كافي نيست، در اين مطالعه، اثر بخشي سياستهاي مديريت تقاضاي آب در سطح مزرعه با بكارگيري مدل مطلوبيت - كارا (UE) كه امكان لحاظ نمودن چندين استراتژي آبياري براي هر محصول در آن فراهم شده است، مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه هر چند اثربخشي پاره اي از سياستهاي كمتر از ميزان مورد انتظار است اما در مقياس سياستهايي وجود دارند كه مي توانند اثر مقابل توجهي بر تعديل تقاضاي آب داشته باشند.

هدف كلي اين مقاله برآورد كارايي تخصيصي، فني و مقياس براي بخشي از اعضاي تعاوني و افراد غير عضو تعاوني در استان قم با استفاده از روش پارامتري و غير پارامتري محاسبه كارايي مي باشد. به منظور آزمون اينكه چه عواملي نقش مهمي در تعيين كارايي فني بازي مي كنند، مدلي استفاده شد كه كارايي هاي فني و مقياس نمونه هاي منتخب را ارزيابي نموده و منابع عدم كارايي را در آنها شناسايي كند و بر اساس سطح تاثيرگذاري، آنها را رتبه بندي نمايد. داده هاي اين تحقيق از اعضاي تعاوني و افراد غير عضو در تعاوني شهرستان قمرود بدست آمد. نتايج براي هر گروه (عضو و غير عضو) نشان داد كه اعضاي تعاوني داراي متوسط كارايي فني بالاتري به افراد غير عضو مي باشند.

اين مقاله روشي براي برآورد سطوح كارايي فني واحدهاي دامي با استفاده از روش مرز تصادفي توليد و آزمون اين نكته كه آيا سطوح كارايي فني برآورد شده با معيار تماس با خدمات ترويجي (شركت در كلاسهاي پرواربندي و تماس مروج در سر واحد) ارتباط دارد، نشان مي دهد. اطلاعات لازم براي اين تحقيق از اطالاعات مقطع عرضي در سال 1380 و براي 100 واحد پرواربندي در استان اصفهان بدست آمد. نتایج نشان داد که تماس با خدمات ترویجی از طریق حضور مروج در سرواحد و شرکت در کلاس پرواربندی داراي اثر معني دار و مثبتي در توضيح سطوح كارايي فني واحدها دارد.

هدف از اين مطالعه محاسبه معادله پولي است كه سرمايه گذاران حوضچه هاي پرورش ماهي حاضرند براي مقابله با ريسك بپردازند. مدل رياضي تابع زيان براي اين منظور استفاده گرديد. آمار و اطلاعات مورد نياز از تعاونيهاي پرورش ماهي در استان فارس جمع آوري گرديد. نتايج مطالعه نشان داد كه با افزايش نسبت بدهي به سرمايه، معادل پولي را كه سرمايه گذار مايل است بايت جلوگيري از ريسك بپردازد افزايش يافته و همچنين كاهش نرخ بهره اعتبارات، معادل ريسكي پرورش دهندگان ماهي را كاهش مي دهد.

از مباحث مهم اقتصادي در ايران، موضوع صادرات غير نفتي در ايران مي باشد و افزايش سهم صادرات غيرنفتي به عنوان يك هدف عمده در برنامه هاي توسعه اقتصادي كشور مطرح است. در اين ميان صادرات محصولات كشاورزي نقش عمده اي در صادرات غيرنفتي داشته و صادرات اين بخش نسبت به بخش هاي ديگر از ثبات بيشتري برخوردار است. پسته و كشمش از جمله مهم ترين محصولات صادراتي كشور هستند و جايگاه خاصي را در تجارت خارجي كشور دارا مي باشند. با توجه به اهميت صادرات غير نفتي و به تبع آن صادرات كشاورزي، و جايگاه پسته و كشمش در اين خصوص، اين نياز احساس شده است كه با شناسايي عوامل موثر بر سهم ايران در بازارهاي جهاني اين دو محول، راهكارهاي لازم جهت ارتقا و يا حداقل حفظ اين سهم ارايه گردد. در اين تحقيق سهم ايران به عنوان تابعي از متغيرهايي مانند نسبت قيمت صادراتي ايران به قيمت صادراتي كشورهاي رقيب، بي ثباتي نسبي قيمتها، بي ثباتي نسبي نرخ ارز مورد نظر و نسبت نرخ واقعي ارز ايران به نرخ واقعي ارز كشورهاي رقيب در بازارهاي هدف، با استفاده از داده هاي تركيبي و روش حداقل مربعات معمولي، روش حداقل مربعات تصميم يافته و همچنين رگرسيون به ظاهر غير مرتبط و نيز با بكارگيري نرم افزار Eviews مورد برازش قرار گرفت و ضرايب موردنظر محاسبه گرديد. نتايج حاصل از تخمين نشان مي دهد كه نسبت قيمت صادراتي ايران به كشورهاي رقيب از جمله متغيرهايي است كه به لحاظ تئوريك بر سهم بازار تاثيرگذار است. در اين تحقيق ضريب تخمين متغي فوق عمدتا داراي علامت مورد انتظار (منفي) بوده است. همچنين نتايج حاصل عمدتا نشان مي دهد كه ارتباط معكوس ميان سهم بازار و متغير بي ثباتي قيمت هاي نسبي صادراتي وجود دارد. اين در حالي است كه بي ثباتي نسبي نرخ هاي ارز از لحاظ آماري غير معني دار مي باشند. افزايش نرخ ارز نيز به دليل گرانتر شدن كالاي وارداتي اثر معكوس بر تقاضاي مصرف كنندگان خواهد داشت.

بزرگترين بورسهاي مهم كالايي جهان عبارتند از: هيات تجادت شيكاگو (CBOT) بعنوان دومين مركز بزرگ معاملات آتي، برس تجاري شيكاگو (CME) بعنوان چهارمين مركز برزگ داد و ستد دنيا، بورس كالاي كانادا در شهر وينيپگ  (WCE)بعنوان چهل و يكمين بورس بزرگ دنيا، در آمريكا جنوبي و مركزي بورس آتي برزيل (BM&F)، در اروپا بورس قراردادهاي آتي و مالي بين المللي لندن (Liffe) و بورس فلزات لندن (LME)، بورس Euonext (واقع در اروپا) بعنوان بزرگترين مركز داد و ستد آتي در جهان، در مجارستان بورس كالاي بوداپست بعنوان 44 امين بورس بزرگ دنيا از نظر حجم معاملات، در آسيا بورس غلات توكيو (TGE) و داليان چين، در آفريقا بورس قراردادهاي آتي آفريقاي جنوبي  (SAFEX)به عنوان مهمترين بورسهاي كالايي مي باشند.
از محسنات بورسهاي كالايي در جهان و ايران مي توان به انتقال ريسك قيمتي، شفافيت قيمت، بوجود آوردن بازار رقابتي، تغيير الگوي كشت، افزايش كارايي شبكه توزيع محصول، استاندارد كردن بالا، پيوستن به سازمان تجارت جهاني WTO، توسعه سرمايه گذاري و توسعه بازار مالي اشاره نمود.
در بررسي عملكرد بورس كالاي كشاورزي ايران، كل ارزش و حجم معاملات در نه ماهه فعاليت بورس كالا به ترتيب در حدود 188 ميليارد ريال و 107.6 هزار تن بوده است. در طي اين مدت در حدود 1308 هزار تن كالا در بورس كالا عرضه شد كه تقريبا براي 19 هزار تن تقاضا وجود داشت.

یکی از مخاطره آمیزترین فعالیتهای کشاورزی، زیربخش دامداری است و بسیاری از عوامل غیر قابل کنترل مانند عوامل جوی و بيماريها بر اين فعاليت اقتصادي اثر منفي دارند. همچنين مخاطراتي مانند تغيير قيمت و بي ثباتي عوامل توليد نيز اين امر را تشديد مي كند. نقش بيمه دامها به عنوان ابزاري براي كاهش اينگونه مخاطرات و ريسك هاي موجود و همچنين افزايش انگيزه سرمايه گذاري در بخش بسيار حايز اهميت است. در سالهاي اخير در خصوص بيمه گاوهاي بومي و دورگ نيز اقدامات پذيرفته است و هم اكنون بيش از 87000 راس گاو دورگ و بومي تحت پوشش صندوق بيمه كشاورزي قرار دارند. در اين مطالعه ابتدا پرسشنامه هايي جامع و كامل شامل وضعيت فعلي گاوداريها و نقش بيمه در ارتقا كمي و كيفي توليد و مسايل و مشكلات موجود و جمع آوري نظران و ديدگاههاي بيمه گذاران در بهبود عملكرد بيمه تهيه گرديد.
پرسشنامه ها در دو بخش شامل پرسشنامه هاي واحدهاي گاوداري تحت پوشش بيمه و واحدهاي بيمه نشده تهيه گرديد كه علاوه بر وضعيت عمومي گاوداري ها، تغذيه، تركيب گله و تاسيسات، يك بخش عمده از پرسشها شامل مديريت و وضعيت بهداشت و درمان و توليد مثل گاوها نيز طراحي گرديد. با توجه به گستردگي مناطق و استاندارد نمونه گيري تصادفي در تعداد 500 گاوداري داراي گاو بومي و آميخته بالاي 5 راس از استانهاي خراسان، اصفهان و اردبيل تكميل گرديد.