اين پديدههاي جوي كه به عقيده برخي كارشناسان اين روزها ديگر نبايد به آنها به عنوان پديدههايي كاملا طبيعي نگاه كرد، ارتباطي تنگاتنگ با يك سري فجايع طبيعي دارند كه شايد تا امروز هيچ كس حتي تصور آن را نيز نميكرده است. براساس تازهترين مطالعات گروهي از دانشمندان دانشگاه ميامي ارتباط مستقيمي ميان زمينلرزهها با توفانها و تندبادهاي دريايي در مناطق حارهاي وجود دارد. آنها دريافتهاند كه توفانها و تندبادهاي دريايي نقش اساسي در وقوع زمينلرزهها دارند. آنها براي اثبات ادعاي اخير خود به زمينلرزههاي سال 2010 هائيتي و تايوان اشاره ميكنند و آنها را نتيجه توفانهاي مخرب دريايي عنوان ميكنند. در چند دهه اخير وزش توفانهاي مخرب حارهاي شدت بيشتري يافته و اين مسأله دانشمندان را نگران كرده است.
مطالعات اين دانشمندان نشان ميدهد بارشهاي شديد باراني كه در چند دهه اخير شدت بيشتري پيدا كردهاند، يكي از عوامل اصلي وقوع زمينلرزههاي شديد در مناطق اطراف كمربند حارهاي زمين به شمار ميآيند. همزمان و پس از بارشهاي شديد و بيوقفه فرآيندي موسوم به رانش زمين روي ميدهد. گذشته از آن به دليل سستشدن لايههاي خاك، فرسايش خاك نيز كاملا بديهي خواهد بود. در علم زمينشناسي فرآيند سستشدن زمين يكي از مهمترين عوامل تشديد قدرت زمينلرزهها به شمار ميآيد و اين همان چيزي است كه در خلال بارشهاي شديد روي ميدهد. به اين ترتيب، مواد و تركيبات مختلفي در پوسته خارجي زمين جابهجا ميشوند. دانشمندان دانشگاه ميامي به اين نتيجه رسيدهاند كه چنين شرايطي مقدمات لازم براي شكلگيري زمينلرزه و حركت لايههاي سطحي زمين در گسلها را فراهم ميكنند. به عقيده آنها، زماني كه فشار كمتري بر گسلها وارد ميشود (اين كاهش فشار در نتيجه فرسايش خاك و رانش زمين صورت ميگيرد) احتمال وقوع زمينلرزهها به مراتب بيشتر نيز ميشود.
افزايش سطح آب اقيانوسها و برهم خوردن تعادل جوي حاكم بر بسياري از مناطق زمين زمينهساز وقوع توفانهاي مخربي است كه حوزه ساحلي بسياري از كشورهاي مناطق حارهاي را تهديد ميكند
دانشمندان براي اينكه به نتايج مطمئن و نسبتا قطعي دست پيدا كنند، دادههاي مربوط به زمينلرزههاي شديد تايوان و هائيتي را مورد بررسي قرار دادند. آنها در ادامه متوجه برخي اشتراكات ميان اين زمينلرزههاي بزرگ شدند. اين زمينلرزهها طي يك بازه زماني 4 ساله و به دنبال فصلي از بارشهاي شديد و بيوقفه حارهاي روي دادند. البته دستاوردهاي اين بررسي صرفا به چند سال اخير معطوف نبوده است به طوري كه دانشمندان نمونههاي ديگري از زمينلرزههاي مرتبط با بارشهاي شديد ناشي از توفانهاي حارهاي در يك قرن اخير به دست آوردهاند. از جمله آنها ميتوان به توفان مخرب «موراكوت» در سال 2009 اشاره كرد كه تايوان را درنورديد. در همان سال و به دنبال وزش اين توفان، زمينلرزه قدرتمندي با شدت 2/6 ريشتر بخشهايي از اين كشور را به لرزه درآورد. يك سال بعد زمينلرزهاي به شدت 4/6 ريشتر بار ديگر در اين كشور روي داد. همچنين دانشمندان متوجه توفان «هرب» در سال 1996 شدند كه 2 سال پس از آن، زمينلرزه 2/6 ريشتري به وقوع پيوست و يك سال بعد نيز زمينلرزه به مراتب قدرتمندتري با شدت 6/7 ريشتر به وقوع پيوست. توفان «فلوسي» در سال 1969 و زمينلرزه 2/6 ريشتري سال 1972 مثال ديگري در اين زمينه است و البته جديدترين آنها مربوط به هائيتي و زمينلرزه مخرب 7 ريشتري سال 2010 اين كشور ميشود كه تنها يك سال و نيم پس از چند توفان مخرب حارهاي به وقوع پيوست.
دانشمنداني كه اين پروژه را براي ماههاي طولاني زير نظر داشتهاند، ميگويند زمينلرزهها را ميتوان يكي از پيامدهاي احتمالي توفانهاي قدرتمند حارهاي دانست. در حقيقت با وزش اين توفانها و آغاز فرآيند بارشهاي بيوقفه زمينه لازم براي وقوع زمينلرزههاي قدرتمند در همان مناطق هموار ميشود.
آنچه اين دانشمندان انجام دادهاند، تنها تلاش علمي در نوع خود به شمار نميآيد. سال 2009 نتايج مطالعه مشابهي در نشريه نيچر به چاپ رسيد كه حاكي از وجود ارتباطي تنگاتنگ ميان توفانهاي مخرب تايوان و زمينلرزههاي آهسته اين كشور است. به عقيده محققاني كه آن پروژه را دنبال كرده بودند، در تايوان كه معمولا توفانهايي از اين دست ميوزد زمينلرزههايي نيز به وقوع ميپيوندند كه به جاي آزادسازي مقادير عظيمي از انرژي در يك بازه زماني چند ثانيهاي، در طول چند ساعت يا حتي چند روز روي ميدهند و از اين رو به آنها زمينلرزههاي آهسته گفته ميشود. هر دوي اين مطالعات به نظريه جالب توجهي گره خوردهاند كهhydroseismicity عنوان ميشود. اين نظريه نخستين بار سال 1987 مطرح شد كه براساس آن، ارتباطي ميان متغيرهاي محلي مربوط به بارشها و فعاليتهاي درون زميني وجود دارد. محققاني كه از اين نظريه دفاع ميكنند معتقدند ميتوان از آن به عنوان ابزاري مناسب براي كسب آمادگيهاي اوليه در رويارويي با زمينلرزههاي مخرب استفاده كرد. در حقيقت آنها بر اين باورند كه اين نظريه ابزاري سودمند در بهبود نتايج پيشبينيهاي محيطي است.
دانشمندان دانشگاه ميامي تاكنون وجود ارتباط ميان توفانهاي مخرب و بارشهاي حارهاي با زمينلرزهها را در 2 منطقه هائيتي و تايوان مورد بررسي قرار دادهاند، اما آنها اين پرسش را مطرح ميكنند كه آيا چنين ارتباطي در ساير مناطق زمين كه پذيراي توفانهاي حارهاي هستند، ديده ميشود؟ آنها براي يافتن پاسخي مناسب براي اين پرسش در نظر دارند كه بررسيهاي خود را در مناطق ديگري همچون ژاپن و فيليپين كه در طول سال زمينلرزههاي متعددي را در خود ميبينند، دنبال كنند. ژاپن ازجمله زلزلهخيزترين مناطق جهان به شمار ميآيد و از آنجاكه فاصله چندان زيادي نيز با مناطق حارهاي ندارد، گزينهاي مناسب براي دانشمندان اين پروژه به شمار ميآيد.
با توجه به آنچه دانشمندان درخصوص آينده زمين و افزايش اقدامات مخرب انساني مطرح ميكنند، از هماكنون ميتوان نسبت به افزايش شمار زمينلرزههاي مرتبط با توفانهاي حارهاي و بارشهاي بيوقفه ابراز نگراني كرد. افزايش سطح آب اقيانوسها از يك سو و برهم خوردن تعادل جوي حاكم بر بسياري از مناطق زمين زمينهساز قدرتمندتر شدن توفانهاي مخربي است كه حوزه ساحلي بسياري از كشورهاي واقع در مناطق حارهاي را تهديد ميكند. به گفته دانشمندان در صورتي كه اين فرآيند ادامه داشته باشد، وقوع زمينلرزههاي مخرب نيز دور از ذهن نخواهد بود. از اين رو ميتوان اين نتيجهگيري احتمالي را نيز مدنظر قرار داد كه بشر امروز در وقوع برخي زمينلرزههاي مخرب در مناطق حارهاي تأثيرگذار است.