تلاش شاه جهت انتقال پایگاه مرجعیت 
تلاش پهلوی دوم جهت انتقال پایگاه مرجعیت در چنین روزی از سال ۱۳۴۰ هجری شمسی صورت گرفت.
در تاریخ یازدهم فروردین‌ماه سال ۱۳۴۰ هجری شمسی، شاه به‌مناسبت رحلت آیت‌الله العظمی بروجردی (ره)، پیام‌های تسلیت خود را تنها برای مراجع نجف اشرف فرستاد تا به تصور خود، زمینه انتقال پایگاه مرجعیت از قم به نجف را به‌وجود آورد.
گفتنی است، پهلوی دوم طی تلگرامی که متن آن دو بار از رادیو ایران پخش شد و در روزنامه‌های تهران نیز انتشار یافت؛ درگذشت آیت‌الله العظمی بروجردی (ره) را به آیت‌الله العظمی حکیم که در نجف اقامت داشت، تسلیت گفته بود.
تفسیر شده بود که شاه با ارسال این تلگرام، آیت‌الله حکیم را به‌عنوان جانشین آیت‌الله العظمی بروجردی (ره) به رسمیت شناخته است. قصد وی از این اقدامات، منتقل کردن پایگاه مرجعیت از شهر مقدس قم به نجف اشرف بود تا مانعی در برابر اعمال ننگین ضداسلامی خود نداشته باشد؛ چرا که حضور آیت‌الله العظمی بروجردی (ره) بر مسند زعامت حوزه علمیه در قم، مانع اجرای نقشههای خائنانه رژیم پهلوی بود و شاه تا زمان حیات معظم‌له از اجرای برنامههای ضددینی خود به‌صورت آشکار اجتناب میکرد.
آیت‌الله موسوی‌اردبیلی درخصوص مراجعت آیت‌الله العظمی بروجردی (ره) به ایران و مبارزه با نظام شاهنشاهی، نقل می‌کند: «اساساً آمدن ایشان به ایران در جریان مشروطیت، روی ضدیت با دستگاه بود. آیت‌الله بروجردی، حامل نامه آخوند خراسانی (ره) - صاحب کتاب شریف کفایةالاصول - جهت براندازی نظام فاسد شاهنشاهی بود.»
در مجموع، آیت‌الله العظمی بروجردی (ره) از اوضاع دنیا باخبر بودند و می‌دانستند در دنیا چه می‌گذرد. علاوه بر این، روشن‌بینی و خدمات اجتماعی ارزشمند ایشان، یک ذخیره خداوندی برای آن روز حوزه‌های علمیه و جامعه اسلامی به‌شمار می‌رفت
