براي ايرانيان، نوروز، روز تطهير و پاکي است، روز غلبه روشني بر تيرگي و روز رهايي و آزادگي و روز تازه شدن، روز برافزوختن چراغ دل از دل تنگي ها، روز خوشدلي، همانند زمين که در نوروز آفرينش شد.
در جشن «فره ور» يا «يشن فره وشي» ايرانيان بر اين باور بودند که در پنج روز پاياني سال، اموات و درگذشتگان شان از آسمان به روي زمين مي آيند، به همين جهت مردم اقدام به خانه تکاني
مي‌کردند. در اين آيين مردم براي شادي ارواح درگذشتگان خود اقدام به پختن نوعي شيريني شبيه به حلوا مي کردند که هنوز هم دربين برخي از مردم بختياري پخت «حلوا علفي» در بين مردم در ايام باقي مانده از سال تا فرارسيدن نوروز، مرسوم است.
اما خانه تکاني به چه قيمتي؟ اينکه هر چيز سنگين را با زور
بي‌جهت جابه جا کرد يا گرد و خاک نشسته بر در و ديوار را همين طور جارو کشيد يا کاشي هاي خانه را با اسيدي ترين مواد شيميايي تميز کرد؟ خانه تکاني براي زنان بسيار مهم است و حتي در برخي از مواقع نيز امر خانه تکاني دم نوروزي يک پديده چشم و همچشمي شده و نوع تميز کردن نيز در بين برخي از بانوان به عنوان يک اثر خلاقانه محسوب مي شود.
اما مهم اين است که خانه تکاني و گردگيري از در و ديوار اتاق ها بايد با پوشش هاي تنفسي همراه باشد و مراقبت هاي اوليه بهداشتي براي خانه تکاني بايد انجام شود.
يک فوق تخصص بيماريهاي ريوي در گفتگو با ايرنا با اشاره به انجام خانه تکاني و گردگيري در ايام پيش از نوروز گفت: گرد و خاک اتاقها حاوي نوعي پروئتين مضر است که براي دستگاه تنفسي ايجاد ناراحتي مي کند. دکتر حميد روحي بروجني افزود:اين پروئتين ناشي از اجساد حشرات ريزي است که در طول سال ممکن است با گرد و غبار اتاقها در هم آميخته و باعث بروز ناراحتيهاي تنفسي در افراد شود.
به گفته وي، براي جلوگيري از بروز ناراحتي هاي تنفسي بايد هنگام خانه تکاني و زدودن گرد و غبار اتاقها از ماسک هاي مخصوص يا پارچه خيس و نمناک استفاده کرد. وي با اشاره به افزايش استفاده از مواد پاک کننده در آستانه سال نو گفت: استفاده از جوهر نمک و شوينده هاي شيميايي بخصوص به طور همزمان، براي سلامت افراد خطرناک است و بايد از آن اجتناب کرد. روحي افزود: مخلوط کردن دو ماده شوينده جوهر نمک و وايتکس باعث توليد و تصاعد گاز کلر مي شود و استفاده از اين دو ماده در اماکن سرپوشيده مانند حمام، آشپرخانه و دستشويي موجب بروز مشکلات شديد تنفسي خواهد شد. وي گفت: استفاده از مخلوط جوهر نمک و وايتکس باعث بروز برونشيت تنفسي و عفونتهاي ريوي خواهد شد و حتي در افراد بيمار بروز حملات شديد آسمي را به‌دنبال خواهد داشت. به گفته وي، در صورت ضرورت براي استفاده از اين دو محلول شيميايي و شوينده، بايد از ماسکهاي مخصوص و پارچه هاي نمناک درمقابل مجاري تنفسي و دهان استفاده کرد. اين فوق تخصص بيمارهاي ريوي اظهارداشت: در صورت بروز اين نوع بيماري ها بلافاصله بايد فرد را از انجام فعاليتهاي بعدي برحذر داشت. روحي يادآور شد: براي گردزدايي و خانه تکاني نيز بايد به صورت قطعي از ماسک استفاده کرد، چرا که گرد و خاک لوازم خانگي فرد را به انواع آلرژي و حساسيتهاي تنفسي مبتلا مي کند. وي به مردم توصيه کرد: در ايام نوروز و هنگام گرده افشاني گياهان بويژه درختان بادام و گردو از رفتن به باغ و بيشه زارها خودداري کنند. به گفته وي، گرده هاي گياهان باعث بروز آلرژي و حتي در دراز مدت باعث بروز برونشيت و عفونتهاي تنفسي خواهد شد.
مردم براساس يک سنت ديرين اقدام به خانه تکاني و گردزدايي از منازل و خانه هاي خويش مي کنند. اما به هر حال خانواده هاي ايراني براي تميز کردن خانه و گردگيري و خانه تکاني بايد مراقبتهاي اوليه بهداشتي را رعايت کنند و به جاي مواد شوينده شيميايي از مواد غير اسيدي شيميايي مانند نشاسته و سرکه که در گذشته استفاده مي شده، بهره بگيرند چرا که توجه به سلامتي از خانه تکاني نوروز مهمتر است.
