به استناد بند (ح) ماده ۴۶ فصل چهارم برنامه پنجم توسعه کشور، مصوب مجلس شورای اسلامی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به ایجاد زیرساختهای لازم به منظور توسعه شبکه علمی کشور موظف است و دانشگاهها، مؤسسات آموزشی، پژوهشی و فناوری موظفند ضمن اتصال به این شبکه، محتوای علمی و امکانات نرمافزاری و سختافزاری خود را با حفظ مالکیت معنوی و با رعایت استانداردهای لازم، بر روی این شبکه قرار دهند. حوزههای عملیه و بخشهای غیردولتی تعاونی و خصوصی در صورت تمایل به استفاده، شبکه علمی کشور، موظف به رعایت مفاد این بند هستند.به گزارش ایتنا به نقل از ایسنا، شبکه علمی کشور، شبکهای است مستقل که با استفاده از فیبر تاریک، تمامی مراکز و مؤسسات آموزشی، علمی و پژوهشی را به یکدیگر متصل میکند. این شبکه امکان اتصال به سایر شبکههای علمی معتبر جهانی از جمله شبکه عملی اروپا را داراست.مدیریت اینگونه شبکهها معمولا در اختیار کنسرسیومی از دانشگاهها و مراکز پژوهشی است. در ایران اپراتور بهرهبرداری و محتوایی این شبکه، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران است.* الزامات ایجاد شبکه_ فرمایشات موکد مقام معظم رهبری در خصوص توسعه علمی و فناوری کشور_ دستور ریاست محترم جمهوری در همایش مدیران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات_ قانون برنامه پنجم توسعه بند «ح» ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه_ پروانه اپراتور شبکه علمی کشور: سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران* اهداف و ویژگیها:افزایش بازدهی کاری مراکز علمی و پژوهشی از طریق دسترسی سریع به اطلاعات، افزایش همکاری بین دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی، ایجاد زمینه برای اجرای پروژههای تحقیقاتی مشترک بین دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی، استفاده بهینه و مشترک مراکز علمی کشور از امکانات از جمله اهداف و ویژگیهای این شبکه است.برخی از ویژگیهای فنی هم شامل ایجاد هسته پرسرعت کشوری با ظرفیت ۱۰ گیگابیت بر ثانیه در سطح استانداردهای جهانی، افزایش پهنای باند دسترسی دانشگاهها و مراکز پژوهشی تا حد گیگا بیت بر ثانیه، کاهش تاخیر شبکه به مقادیری کمتر از ۰.۱ ثانیه برای امکانپذیر ساختن ارتباطات زنده دو طرفه و افزایش بهرهوری کاری مراکز علمی _ پژوهشی از طریق دسترسی سریع به اطلاعات است.* کاربردهای قابل ارائه در شبکه علمی کشور:امروزه کاربردهای متنوعی بر بستر شبکهها مورد استفاده قرار میگیرد که اکثر این کاربردها در شبکهی علمی نیز وجود خواهند داشت. اضافه بر این، برخی کاربردهای تخصصی از حجم و اهمیت بیشتری در این شبکه برخوردار خواهند بود. از جمله کاربردهای مهم در شبکه علمی عبارتند از آموزش از راه دور، پزشکی از راه دور.در حال حاضر برقراری ارتباط با شبکه علمی اروپا از طریق پژوهشگاه دانشهای بنیادین صورت میگیرد. با بهرهبرداری از شبکه علمی کشور مشترکین این شبکه میتوانند از امکانات این شبکه استفاده کنند.دسترسی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی و پژوهشی به منابع اطلاعاتی از دیگر کاربردهای این شبکه است. برای مثال منابع مستقر در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات (مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران) با سرعت بالا در اختیار تمامی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی قرار خواهد گرفت.گردآوری و تهیه مدارک علمی و سازماندهی، انتشار و اشاعه اطلاعات، سازماندهی و نمایهسازی اطلاعات تولیدشده داخل کشور و پایاننامههای ایرانیان دانش آموخته خارج از کشور، تهیه نسخه الکترونیکی از اطلاعات مدارک علمی کشور و نگهداری، حفاظت و اشاعه اطلاعات در مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران انجام میپذیرد. در حال حاضر منابع اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات بر روی بستر این شبکه قابل دسترسی است.امروزه ارتباطات تلفنی از طریق شبکهی IP اهمیت ویژهای پیدا کرده است، زیرا هزینههای تمامشده از این طریق برای ارائهدهندهی خدمات و مشتری بسیار کاهش مییابد. به همین دلیل بسیاری از سازمانها برای ارتباطات درونسازمانی از این فناوری استفاده میکنند. دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی بر روی شبکه علمی کشور نیز میتوانند از این نوع خدمات استفاده کنند.کتابخانه دیجیتال (الکترونیکی) کتابخانهای است که در آن اسناد به جای کاغذ یا سایر رسانههای محلی به شکل الکترونیکی ذخیره شدهاند. اساس این کتابخانهها ذخیرهی مدارک به شکل الکترونیکی و نیز استفاده الکترونیکی است.در حال حاضر اغلب دانشگاههای کشور از جمله دانشگاه شریف، دانشگاه تهران، دانشگاه علم و صنعت و… مراکز تحقیقاتی نظیر موسسه تحقیقات ارتباطات و فناوری اطلاعات و غیره و همچنین حوزههای علمیه دارای کتابخانه دیجیتال هستند و با اتصال این مراکز به شبکه علمی کشور کتابخانههای دیجیتال آنها نیز برروی این شبکه قرار گرفته و دانشجویان و پژوهشگران به سرعت و سهولت به این منابع دسترسی خواهند داشت.به گزارش ایسنا، ابر رایانهها و گرید و شبکه گردی از دیگر قابلیتهای شبکه علمی کشور است.