امام زمان حضرت مهدي -عجل الله تعالی فرجه الشریف- فرموده اند:
(لا عُذْرَ لاََحَد مِنْ مَوالینا فی التَّشْكیكِ فیما یُؤَدّیهِ عَنّا ثِقاتُنا)
در تشكیك نسبت به روایاتى كه موثّقان از ما براى شما نقل مى كنند، احدى از شیعیان ما عذرى ندارند.
رجال كشّى، ج2، ص816 ; بحار الأنوار، ج50، ص318و319، ح15 ; وسائل الشیعه، ج1، ص38، ح61 .
شرح
این عبارت قسمتى از توقیعى است كه از سوى حضرت به «قاسم بن علا» درباره ى «احمد بن هلال عبرتایى» و دورى از او صادر شده است.
فقهاى عظام، در كتاب هاى استدلالى اصول، براى حجّیّت خبر ثقه، به این روایت تمسك كرده اند; زیرا در واقع، حضرت در این روایت، به متابعت و قبول روایات كسانى امر كرده است كه مورد وثوق اند و سنّت اهل بیت(علیهم السلام) را نقل مى كنند.
مفاد حدیث، آن است كه، كسى حقّ ندارد در روایاتى كه اصحاب مورد وثوق از اهل بیت(علیهم السلام) نقل كرده اند، تشكیك كند و به آن ها ترتیب اثر ندهد، مگر در صورتى كه علم به خطاى آن داشته، یا مفاد خبر، مخالف با كتاب و یا سنّت قطعى یا عقل سلیم باشد; زیرا این ثقات از اصحاب اند كه واسطه ى نشر معارف اهل بیت(علیهم السلام) هستند و تشكیك در روایات آنان سبب مى شود كه چیزى از معارف اهل بیت(علیهم السلام) به دست ما نرسد.
شایان ذكر است كه وثاقت درجاتى دارد كه بعضى از مراتب آن، ملازم با عدالت، بلكه فوق عدالت است. تعبیرى كه امام حسین(علیه السلام) براى حضرت مسلم بن عقیل در نامه ى خود به اهل كوفه بیان داشته اند، مرتبه ى فوق عدالت را مى رساند; آن سخن چنین است:
من، به سوى شما، برادر و پسر عمو و مورد وثوق از خاندانم، مسلم بن عقیل را مى فرستم.[ الإرشاد، شیخ مفید، ج2، ص39 ; إعلام الورى، ج1، ص436 ; بحارالأنوار، ج44، ص334 ]
