آیت الله جوادی آملی: رسیدن به مراتب اعلای بهشت به تعالی انسان در دنیا وابسته است

حضرت آیت الله جوادی آملی امروز در جمع علما و روحانیون حوزه علمیه به ادامه تفسیر سوره مبارکه فرقان پرداخت و گفت: بهشت و جهنم هم اکنون موجود است ولی نه در این دنیا بلکه در نشئه آخرت.
 
این استاد تفسیر حوزه علمیه با اشاره به آیه 14 سوره فرقان که به گرفتاران عذاب می فرماید «یک بار تقاضای هلاکت نکنید بلکه چندین بار آرزوی مرگ کنید»، ابراز داشت: آنها در دنیا به جایی می رسند که دیگر موعظه در آنها اثر نمی کند و می گویند «سواء علینا أوعظت ام لم تکن من الواعظین؛ برای ما فرقی نمی کند که ما را نصیحت کنی یا اینکه اصلا از نصیحت کنندگان نباشی»، به همین دلیل خدای متعال می فرماید چون در دنیا این گونه بودید، در جهنم هم هر چه در خواست مرگ و هلاکت کنید اثری ندارد.
 
آیت الله جوادی آملی خاطر نشان کرد: همان طور که قرآن می فرماید کافران خود هیزم جهنم هستند، مقربین هم خودشان روح و ریحان و جنت نعیم هستند. نباید در این موارد با تقدیر گرفتن، ظاهر آیه را عوض کنیم؛ «خویش را تأویل کن نی ذکر را»، ما هم طبق ظاهر، آیه را معنی می کنیم و می گوییم مقربین، خودشان روح و ریحان و جنت نعیم هستند.
 
وی افزود: در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله وارد شده است که «انا مدینة الحکمة و هی الجنة و أنت یا علیّ بابها؛ من شهر حکمتم و این حکمت، بهشت است و ای علی تو درِ این بهشتی». اگر دلیل نقلی داشته باشیم که جنت و بهشت فقط همان چیزی است که دار و درخت و نهر جاری دارد، قبول می کنیم اما این دلیل وجود ندارد. چنین بهشتی هم برای همه مؤمنین است ولی درجات بالای بهشت این گونه نیست؛ «فی مقعد صدق عند ملیک مقتدر»، موضوع دیگری غیر از دار و درخت است.
 
آیت الله جوادی آملی با اشاره به این که از آب زلال در رؤیای صادقه تعبیر به علم و از شیر خالص تعبیر به حکمت می شود و ظلم در عالم طبیعت هم شعله آتش است، اظهار داشت: با توجه با ظاهر آیات و این تعبیرات و این که بعضی از بزرگان در کتاب های عرفانی نوشته اند ( و صحیح هم هست) «کسانی را دیدیم که وقتی حرف می زنند از دهانشان آتش بیرون می آید»، و با توجه به صیرورتی که آیه 15 به آن اشاره دارد، معلوم می شود که برخی بهشت می شوند نه این که به بهشت می روند.
 
وی با اشاره به مورد قبول واقع شدن همه خواهش های بهشتیان خاطر نشان کرد: سرّ این مطلب آن است که هر چه از خیانت و کینه و مانند آن که در دل ایشان باشد در دنیا و یا در برزخ و یا در موقف پنجاه هزار ساله قیامت از دلشان کنده می شود و پاک و طیب و طاهر وارد بهشت می شوند و انسان طاهر فقط درخواست طیب و طاهر دارد و خدا هم به او عنایت می کند.
 
این استاد تفسیر حوزه علمیه گفت: مشیت و خواسته های بهشتیان به تناسب درجاتشان متفاوت است. درخواست مؤمنین عادی که در بهشتِ دارای آب و درخت هستند و ابرار «لمن خاف مقام ربه جنتان» و هم چنین مقربین که «جنت نعیم» و «وادخلی جنتی» به آن اشاره دارد، فرق می کند.
 
وی افزود: در بهشت کمال عملی نیست. یعنی این گونه نیست که کسی نماز بخواند و درجاتش تغییر کند ولی کمال علمی هست و مراتب علمی یکی پس از دیگری برای برخی وجود دارد. شیخنا الاستاد جناب حکیم الهی قمشه ای بارها می فرمود که «امیدواریم در بهشت نهج البلاغه را در خدمت حضرت امیر علیه السلام بخوانیم».
 
آیت الله جوادی آملی گفت: اگر به یک کشاورز بگویند چه می خواهی، نمی گوید نسخه خطی کتاب تهذیب الاصول شیخ را می خواهم، چون علمی به این مطلب ندارد. در مورد همه بهشتیان هم همین طور است؛ هر چه که درخواست داشته باشند بیشتر از آن را خداوند به ایشان مرحمت می کند. خداوند می فرماید: «و لدینا مزید؛ نزد ما بیشتر است».
 
این استاد عالی حوزه علمیه قم در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اگر ساختمان شش طبقه ای در دنیا باشد، کسی که در طبقه پنجم زندگی می کند می تواند به طبقه ششم برود ولی در بهشت این گونه نیست. از روایاتی که در بحار الانوار در مورد «غرف مبنیه» آمده معلوم می شود کسانی که در طبقات پایین بهشت هستند نمی توانند به طبقات بالای آن بروند.
 
وی افزود: کسی که نماز شبش را حفظ نکرد نمی تواند بالاتر برود، آن که نتوانست زبانش را حفظ کند پایین می ماند. کسی که این درجات را در دنیا طی نکند در بهشت هم به مراتب بالاتر دسترسی ندارد.