ایوانهای هم ردیف:
هشت ایوان در مجاورت و همردیف هم در یک صف واحد رو به جبهه شرقی قرار گرفته اند و با استفاده از سنگ و گچ در قسمت بالای حرم معبد کبیر ساخته شده اند. طول این ایوانها در اصل 115 متر و ارتفاعشان نزدیک 23 متر می باشد. ایوانها در دو بخش با شیوه های تزیینی در قسمتهای جبهات افقی مزین شده اند که یک بخش از ایوانها بلند تر از دیگری است. بخشهای تزیین شده سطح پایین ایوانها در قسمت آغازین فضای باز ایوانهای کوچک و بزرگ، قوام و استحکام یافته اند. ایوانهای کوچک به صورت زوج واحدی بلند تر از دیگری از حیث ارتفاع، در وسط ایوان بزرگ قرار گرفته اند. ایوانهای بخش دوم که از نظر ارتفاع بلندتر هستند، با ستونهایی که دراز و بلند بوده در دو ردیف ستونهای کوتاه تعبیه و ساخته اند. و علاوه بر آن در نمای بیرونی ایوان تزییناتی بر سر ستونها افزوده شده و بر روی طاقهای ایوان نیز در نمای بیرونی ایوانها ، مجسمه های نیم تنه ای به صورت نقش برجسته و ماسک مانند قرار داده اند. همچنین تندیسهایی از آن بزرگان حضر بر روی طاقچه ها در جاهای خالی مناسب در بین ایوانها قرار داده شده.
دیوارهای داخلی ایوانها با ستونهای چوبی تزیین شده اند که 6 سانتیمتر از سطح دیوار بیرون می زند و این در ارتفاع تا ابتدای طاق و گنبد ادامه دارد. روی هر کدام از این ستونهای چوبی در ایوان جنوبی سه نقش برجسته (ماسک مانند) به شکل چهره بشر که نشانگر شخصیتها و رب النوعهای اساطیر کهن می باشد و نیز بر روی هر کدام از ستونها – ایوان شمالی مجددا دو نقش برجسته دیگر از این چهره های انسان مانند وجود دارد. در همه این ایوانها و ساختمانها سه نوع وحدت و نظم معماری در بنا سازی مشاهده می شود که عبارتند از : نخست ایوان جنوبی و در دو جانب ایوان ، ایوان کوچکی در دو اتاق در امتداد آن قرار دارد ، دومین عنصر معماری ایوان شمالی است و همچنین در دو جانب این ایوان هم ، ایوان کوجکی و دو اتاق
تعبیه شده است. و اسلوب مشترک بناسازی سومی این است که در کنار دو ایوان همردیف و مجاور هم به اتاقی که در عرض آنها ساخته شده منتهی می شود که در پشت ایوانها قرار دارد.
از تحقیق و شیوه پژوهش شیوه ی بر هم نهادن سنگها بر روی دیوارها اسلوب و سبک معماری آن آشکار می شود و از مطالعاتی که بر روی پایه های بنا انجام گرفته و همچنین از پژوهش در کتیبه های روی دیوارها ثابت می شود که این عناصر سه گانه معماری در یک دوره انجام نگرفته است. نخست دو عنصر معماری اولی ساخته شده اند و سپس در مراحل اولیه تا ارتفای بالای اسپر ایوان یعنی در ارتفاع 70/4 متر نسبت به سطح زمین ساخت و ساز انجام گرفته است. سپس عنصر دیگر معماری بر روی بنا انجام گرفته است و بعد از این ساخت و ساز ((ورود مریا)) تکمیل بنا را در مرحله اول بر عهده داشتند ، همچنان که نام وی در جاهای زیادی بر روی دیوارها تکرار می شود که معمولا بالا تر از اسپره ی ورودی ایوانها قرار گرفته است. بعد از این که این بخش به پایان رسید ساخت قسمت سوم بنا در زمان ((نصر و مریا)) انجام گرفت ، کسی که هنوز به طور یقین رابطه نسبی وی را با ((ورود مریا)) معلوم نکشته است.
