دانستنی های معماری

دانستنی های معماری

برخی از محققان نظیر پروفسور ویلبر معتقدند كه اجرای هر طرح معماری به سه عنصر اجتماعی بستگی دارد. آیا می‎دانید این سه عنصر كدامند؟
þ 1. جامعه‎ای كه به آن طرح نیازمند است.
2. شخص یا اشخاصی كه از اجرای طرح حمایت می‎كنند و هزینه مالی آن را متعهد می‎شوند.
3. معمار یا استادكارانی كه طرح را اجرا می‎كنند.

آیا می‎دانید نام كهن‎ترین مسجد ایران چیست و معماری آن از چه عناصر و ویژگی‌هایی برخوردار است؟
þ مسجد جامع فهرج (روستایی در دوازده كیلومتری شرق جاده یزد ـ كرمان) كه قدمت آن به قرن اول هجری می‎رسد، كهن‎ترین مسجد ایران است. شكل عمومی بنای این مسجد ساده می‌باشد و تنها نقوش ساده و زیبایی از هنر گچ‎بری زینت‎بخش دیوار شرقی آن است. عناصر اصلی معماری این مسجد عبارتند از: حیاط، شبستان، راهرو و مناره. میانسرای مسجد از جنوب به سه دهانه شبستان، از شرق و غرب هریك به دو دهانه ایوان و از سمت شمال به چهار صفه محدود می‎شود. پوشش صفه‎ها ساده و به شكل نیم‎گنبد است. مناره مسجد را در قرون بعد، احتمالاً قرن چهارم هجری ساخته‎اند. همچنین ورودی اصلی مسجد در كنار مناره، بعدها به مسجد اضافه شده است. ویژگی‎های خاص معماری این مسجد از قبیل شكل طاق‎ها و قوس‎ها، نوع جزییات تزیینی و نیز مصالح بكاررفته در آن كه خشت‎هایی به ابعاد 5×32×32 سانتی‎متر هستند، ثابت می‎كند كه معماری ساسانی و تزیینات آن، منبع الهام‎ معماران ایرانی قرون اولیه هجری در مسجدسازی بوده است.

آیا می‎دانید طراحی و معماری بدیع‎ترین و زیباترین بناهای قدیمی نیمه دوم قرن سیزدهم هجری كاشان كه از ظرایف و دقایق چشم‎نوازی برخوردار هستند، بناهایی همچون خانه طباطبایی‎ها، خانه بروجردی‎ها، خانه و كاروانسرای امین‎الدوله، توسط چه كسی انجام گرفته است؟
þ استاد علی مریم كاشانی

آیا می‎دانید تزیینات چهارگانه معماری دوره اسلامی ایران كدامند؟
þ سنگ‎كاری، آجركاری، گچ‎بری و كاشیكاری

o در معماری دوره اسلامی ایران، قرن پنجم هجری به بعد یادآور روی آوردن هنرمندان كاشیكار به شیوه‎های مختلف تزیینی كاشی در بنا بصورتی بسیار متنوع است. كاشی یكرنگ یكی از این شیوه‎هاست كه در اوایل دوره اسلامی زینت‎بخش بسیاری از بناها بوده است. آیا می‎دانید معماران ایرانی به چه صورت از كاشی یكرنگ در معماری این دوره استفاده كرده‎اند؟
þ معماران ایرانی از اوایل دوره اسلامی در پوشش آجر با لعاب یكرنگ پیشقدم و مبتكر بوده‎اند و در رنگ‎آمیزی، كاشی آبی‎رنگ فیروزه‎ای را بیش از سایر رنگ‎ها مورد توجه قرار داده و همراه با آجر از كاشی فیروزه‌رنگ استفاده كرده‎اند و به نحوی مانند نشانیدن نگین انگشتری، تكه‎های رنگین كاشی را به اشكال هندسی در اندازه‎های مختلف میان آجرهای قالب‌زده و یا در بین آجرهای تزیینی به صورت كتیبه‎های كوفی قرار داده‎اند. از نمونه‎های اولیه كاشی لعابدار یكرنگ می‎توان از دو قطعه كاشی باقیمانده از یك كتیبه یاد كرد كه از یكی از شهرهای معروف دوره اسلامی به نام «جرجان» به دست آمده و تاریخ آن اواخر قرن چهارم هجری است

آیا می‎دانید منبع این گفته كجاست؟ «اگر بنایی خانه‎ای را ساخته ... و خانه ساخته‎شده توسط او، فروریخته و باعث مرگ صاحب خانه شده است، آن بنا باید اعدام شود.»

þ قانون حمورابی (1800 قبل از میلاد، بابل)

آیا می‎دانید چه كسی هرم بزرگ (Great Pyramid) را در گیزا (Giza) طراحی كرده است و پس از ساخت این هرم، از این طراح چگونه در میان مصریان یاد می‎شد؟

þ هرم بزرگ در گیزا توسط ایمهوتپ (Imhotep) طراحی شد كه از طرح او در تمام هرم‎های بعدی الگوبرداری شده است. مصریان تا هزاران سال بعد از وی به عنوان خدا یاد می‎كردند و او را می‎ستودند.

ایكر (acre) كه در فارسی به جریب فرنگی ترجمه شده، یكی از واحدهای اندازه‎گیری مساحت است كه حتماً در توضیح پروژه‎های خارجی با آن مواجه شده‎اید. آیا می‎دانید یك ایكر معادل چند فوت مربع و یك هكتار معادل چند ایكر است؟

þ هر ایكر 43560 فوت مربع و هر هكتار 471/2 ایكر است.

آیا می‎دانید سبك آرت نوو (Art Nouveau) یا جنبش هنر نو به چه دهه‎هایی مربوط می‎باشد و اسم آن از كجا سرچشمه گرفته است؟

þ سبك آرت نوو به دهه‎های 1880 و 1890 مربوط است. Art Nouveau نام مغازه‎ای در پاریس بود كه بر خلاف مغازه‎های آن زمان، در آن اشیاء مدرن و نوظهور فروخته می‎شد. نام این مغازه به جنبشی تعلق گرفت كه به جای تقلید از گذشته، در پی ابداع احجام و فرم‎های جدید بود. سبك آرت نوو در دهه 1880، از تولید كتاب و طراحی پارچه در انگلستان آغاز گردید.

آیا می‎دانید سبك معماری مربوط به هریك از معماران زیر چیست؟

الف. جان راسكین (John Ruskin)

ب. توماس جفرسون (Thomas Jefferson)

ج. آنتونی گائودی (Antonio Gaudi)

د. جیمز رنویك (James Renwick)


þ الف. گوتیك (Gothic)

ب. نئوكلاسیك (Neo Classical)

ج. آرت نوو (Art Nouveau)
د. رومانسك (Romanesque)