علامه طباطبايي«رحمة‌الله‌عليه» در ذيل آيه 43 و 56 سوره احزاب مي‌فرمايند:
«معناي جامع کلمه «صلوة» - به طوري که از موارد استعمال آن فهميده مي‌شود- انعطاف است، چيزي که هست اين معناي جامع به خاطر اختلاف مواردي که به آن نسبت داده مي‌شود مختلف مي‌شود، به همين جهت بعضي گفته‌اند: «صلوات از خدا به معناي رحمت و از ملائکه به معناي استغفار و از مردم دعا است».[1] «صلوة» در اصل به معناي انعطاف بوده، و صلوات خدا بر پيامبر به معناي انعطاف او به وي است به وسيلة رحمتش، البته انعطافي مطلق، چون در آيه شريفه صلوات را مقيد به قيدي نکرده و همچنين صلاة ملائکه او به آن جناب، انعطاف ايشان است بر وي، به اين‌که او را تزکيه نموده و برايش استغفار کنند، و صلاة مؤمنين بر او انعطاف ايشان است به وسيلة درخواست رحمت براي او.
اين‌که قبل از امر به مؤمنين که بر او صلوات بفرستيد، نخست صلوات خود و ملائکه خود را ذکر کرد، دلالتي است بر اين‌که صلوات مؤمنين بر آن جناب به پيروي خداي سبحان و متابعت ملائکه اوست و اين‌که کاري نکنند که موجب اذيت آن حضرت شود.[2]
در راستاي نقش صلوات خداوند بر پيامبرf و بر مؤمنين، قرآن مي‌فرمايد:
«هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَي النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا»؛[3]
خداوند و ملائکه بر شما درود مي‌فرستد تا شما را از ظلمات به سوي نور خارج کند و او نسبت به مؤمنين در نهايت لطف و رحمت است.
چنانچه ملاحظه مي‌فرماييد صلوات از ناحية خداي سبحان کرامت و براي نوراني‌کردن و رهانيدن از تيرگي و ظلمت است. البته اين صلوات نسبت به پيامبرf و اهل بيت اوh که در مقام عصمت هستند عامل دفع و منع هجوم ظلمت به ساحت ايشان است و موجب مي‌شود که در مقام عصمت خود پايدار بمانند، ولي نسبت به ديگران عامل رفع و زدودن تيرگي‌هاي موجود در شخصيت آن‌هاست. با توجه به آيه فوق که نشان مي‌دهد صلوات خداوند و ملائکه موجب خروج مؤمنان از ظلمات به سوي نور است، روشن مي‌شود که وقتي خداوند مي‌فرمايد: «...وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ، الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعونَ، أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ»؛[4]به صابران بشارت ده، آن‌هايي که چون مصيبتي به آن‌ها برسد، مي‌گويند: ما از خداييم و به سوي او بر مي‌گرديم، بر آنان صلوات و رحمت از طرف پروردگارشان است و آن‌ها هدايت شده‌اند.
چنانچه ملاحظه مي‌فرماييد صلوات خدا بر صابران نيز نازل مي‌شود و در نتيجه نوراني و نوراني‌تر خواهند شد.
[1] - «روح المعاني»، ج 22، ص 43.
[2] - ترجمة تفسير الميزان، ذيل آيه 56 سوره احزاب.
[3] - سوره احزاب، آيه 43.
[4] - سوره بقره، آيات 155 تا 157.
