يك ضرورت در عرصه تئاتر
سيدعلي تدين صدوقي-منتقد بين المللي تئاتر
همزمان با برگزاري پانزدهمين دوره جشنواره تئاتر آئيني و سنتي برنامه اي ويژه با عنوان قهوه خانه سنتي در تالار وحدت برگزار مي شد كه به دليل استقبال مردم، پس از جشنواره و تا اواسط ماه مبارك رمضان نيز ادامه يافت.
اما اين محفل، با آنچه به عنوان قهوه خانه سنتي در جامعه امروز ما باب شده كاملا متفاوت بود؛ هر شب پس از اذان، افطاري مختصري به مدعوين داده مي شد. چاي خوش طعم قهوه خانه نيز تا انتهاي برنامه برقرار بود. در اين قهوه خانه برنامه هاي اعتقادي، مذهبي، سنتي و آئيني مثل نقالي، شاهنامه خواني، مولودي خواني، مدح و منقبت حضرت رسول الله(ص) و ائمه اطهار(ع) و بسياري برنامه هاي ديگر كه برخي از آن ها در حال فراموشي هستند اجرا شد. در اين برنامه ها احاديثي از معصومين، قصص قرآني، پندها و اندرزهاي ديني و ادبي و نمايش هايي در برگيرنده مفاهيم مردانگي و جوانمردي، محبت و دوستي، ايمان و اعتقادات مذهبي، ميهن دوستي و مبارزه با دشمنان دين و مذهب و وطن، پرهيز از بدي و ناراستي و نادرستي و بسياري ديگر از ارزش هاي اسلامي، انساني و ايراني به مخاطب ها عرضه مي شد.
همچنين در شب هاي قدر، حال و هواي قهوه خانه نيز متناسب با اين شب ها تغيير كرد. به مناسبت شب هاي قدر و شهادت مولاي متقيان اميرالمومنين(ع) برنامه هاي گوناگوني از اقصي نقاط ايران و حتي كشورهاي مسلمان همسايه مانند افغانستان، تاجيكستان و... به اجرا درآمد. مراسم سوگواري در قالب سنت هاي ديني و مذهبي در عرصه هنرهاي نمايشي برگزار شد. همه اين برنامه ها باعث شدند كه اين محفل تبديل به الگويي درست و حقيقي از قهوه خانه سنتي با معيارهاي فرهنگ اسلامي و ايراني شود.
اما قابل توجه ترين ويژگي اين قهوه خانه سنتي متفاوت، حضور پررنگ جوانان و نوجوانان بود. به همين دليل برگزاري چنين برنامه اي مي تواند يك حركت فرهنگي در جهت مقابله با هجمه هاي فكري و ضدفرهنگي دشمنان بيگانگان باشد. دشمناني كه سال هاست با صرف هزينه هاي گزاف و برنامه ريزي هاي گوناگون نوك پيكان تهاجمشان را به سوي مردم و به خصوص جوانان و نوجوانان ما گرفته اند.
اين قهوه خانه و مراسم و برنامه هايش با هزينه اي بسيار ناچيز اما با برآيندي پربار و نتيجه اي مطلوب، تاثير بسزايي در راستاي اهداف فرهنگي نظام داشت. به همين دليل بايد از چنين برنامه هايي حمايت شود تا برپايي آن ها در تمام طول سال برگزار و در سطح شهرها و استان هاي كشور گسترش يابد. به جاي آنكه مثلا براي يك نمايش چندميليون تومان هزينه شود تا با حدود 300اجرا، جمعيت محدودي از آن بهره مند گردند. به خصوص اينكه براي بعضي از نمايش ها بيش از 100 و حتي 200 ميليون تومان هزينه مي شود. اين در حالي است كه با يك برآورد منطقي با هزينه اي به مراتب كمتر از اين، مي توان اين قهوه خانه سنتي را براي تمام سال برقرار كرد. در اين صورت و مطمئنا نتايج فرهنگي خوبي نصيبمان خواهد شد.
