* تعریف :
افتادگی قوس های داخلی و عرضی همراه با چرخش خارجی مچ پا را صافی كف پا می گویند كه براساس شدت و ضعف میزان این ناهنجاری متفاوت است.
در این عارضه، پا با تمام پاشنه روی زمین قرار می گیرد و قسمت داخلی قوس طولی کف پا صاف است.
*انواع کف پای صاف از نظر شکل :
1. Pes planus : صافی کف پای ساده و خالص که شامل پایین افتادن قوس طولی _ داخلی پا بدون چرخش خارجی و انحراف پا می شود.
2. Pes valgus : شامل پای چرخیده به خارج بدون پایین افتادن قوس طولی پا می شود.
3. Pes plano _ valgus : شامل پای به خارج چرخیده با پایین افتادن قوس طولی است.
*انواع کف پای صاف از نظر علت شناسی :
1. مادر زادی : ناهنجاری كف پای صاف ممكن است از والدین به كودك ارث برسد. اما تعداد كمی از كودكان با این عارضه متولد می شوند.نوع مادرزادی این ناهنجاری به نسل بعد نیز منتقل می شود. این نوع ناهنجاری را ثابت می گویند و درمان آن هم مشكل تر است.
2. کف پای اکتسابی : تقریباً 90 درصد نوزادان هنگام تولد از نظر قوسهای كف پا سالم هستند.اما این درصد در نوجوانی و بلوغ كاهش می یابد و بر تعداد افراد دارای پای ناهنجار افزوده می شود. معمولاً این نوع صافی كف پا انعطاف پذیر است و در نتیجه ممكن است در حالتی كه وزن بدن روی پا نباشد شكل طبیعی به خود بگیرد. صافی كف پا بعد از تولد در اثر عوامل مختلفی ایجاد می شود که در بخش بعدی به آن خواهیم پرداخت.
*انواع صافی کف پا از نظر اصلاح پذیری :
1. کف پای منعطف یا نرم :
کف پای نرم بیشتر رایج است به طوری که بلانچارد نشان داد که پانزده تا بیست در صد بزرگسالان درجه های از صافی کف پا را دارند.
این عارضه بر اثر تحمل بیش از اندازه وزن و کشیدگی بیش از حد لیگامنت های کف پایی به وجود می آید. در این نوع عارضه، درد وجود نداشته و در هنگام عدم تحمل وزن، قوس های کف پایی طبیعی به نظر می رسد. در کل کف پای منعطف، به کاهش یا از بین رفتن درجاتی از قوس طولی داخلی گفته می شود.
2. کف پای سخت :
این نوع عارضه، جنبه مادر زادی دارد و ناشی از ناعنجاری های استخوانی پا مانند چسبندگی استخوان های کف پایی یا غیر طبیعی بودن استخوان تالوس است. همچنین این عارضه به دلیل تورم در مفاصل میانی استخوان های کف پا و التهاب در بین مفاصل مچ پا نیز است.
شیوع این نوع از عارضه کف پای صاف بسیار اندک بوده و حدود شش درصد است و نسبت به کف پای صاف منعطف قابلیت بهبود کمتری دارد و به حرکات اصلاحی پاسخ نمی دهد و نیاز به روش های دیگر از جمله گچ گیری است. کف پای صاف سخت ، هم در منگام تحمل وزن و هم در هنگام عدم تحمل وزن بدن توسط پاها وجود داشته و از بین نمی رود.
*علل کف پای صاف
1. اضافه وزن : اگر افزایش وزن در حد ده تا پانزده کیلو گرم باشد، به قوس های پا نیروی اضافی وارد می شود و میزان کل نیروهای وارده، خارج از تحمل پا است.
2. بستری شدن و عدم تحرک بدنی به مدت طولانی : بیمارانی که مدت زیادی بستری بوده اند، وقتی مجددا فعالیت خود را شروع می کنند دچار درد و ناراحتی در کف پا می شوند علت این ناراحتی، ضعیف شدن عضلات و رباط ها در مدت زمان استراحت بیمار است. این افراد باید به تدریج شروع به راه رفتن کنند.
3. افزایش سن : عضلات و رباط های نگه دارنده قوس های پا به مرور زمان دچار ضعف می شوند و نمی توانند قوس های پا را حفظ کنند در نتیجه کف پا به تدریج صاف می شود.
4. نوع شغل : مشاغل سر پایی نظیر آرایشگری دندانپزشکی و نانوایی
5. وراثت
6. ضعف عضلات ناحیه ساق پا و کف پا
7. کوتاهی عضلان ناحیه ساق پا
8. کفش نامناسب : پوشیدن کفش های نامناسب به مدت طولانی، مانند کفش های تنگ، پنجه باریک و پاشنه بلند
9. شکستگی شدید ناحیه پا و بد جوش خوردن استخوان های ناحیه پا.
تمرینات ورزشی را حداقل دوبار در روز انجام دهید تا فرایند ترمیم و بهبودی شما تسریع شده و درد با سرعت بیشتری كاهش پیدا كند.
*شیوع :
شیوع کف پای صاف از سه تا شش سالگی کاهش می یابد به خاطر راه رفتن و فعالیت کودک توده چربی در قوس میانی از بین می رود. همچنین شیوع کف پای صاف در پسر ها بیشتر از دختر ها است.
