ورزش و ارتباط آن با چاقی

هنگامی که انرژی وارده به بدن بیش از میزان مورد نیاز باشد باعث افزایش وزن و اگر مصرف انرژی بیش از دریافت آن ( از طریق تغذیه ) باشد باعث کاهش وزن خواهد شد. میزان احتیاج انرژی افراد به هیچ وجه ثابت و یکسان نیست بلکه به سن، جنس، وزن، شغل، میزان فعالیت آنها و شرایط بدنی بستگی دارد. تغییر در عادت های غذایی افراد و میزان فعالیت بدنی آنها بسیار مشکل است بنابراین ایجاد تغییر در وزن افراد کار ساده ای نیست

پرخوری و کم تحرکی در زمان تعطیلی مسابقات باعث چاقی ورزشکار می شود. در این شرایط عادت صحیح غذایی برای ورزشکار بسیار مهم است برای مثال باید مصرف غذاهای پر چرب را محدود و مصرف غذاهای قندی را تعدیل کند و از پر خوری نیز بپرهیزید.

*تعریف چاقی :

*عوامل محیطی :

اولین گام در درمان چاقی تشخیص علت آن است. اغلب تشخیص بیماری هایی که منجر به چاقی می شوند بسیار ساده است اما شایع ترین نوع چاقی ناشی از فیزیولوژی ناشناخته مربوط به اشتها و گرسنگی است و عوامل روانی نیز در آن موثر است در نتیجه این نوع چاقی درمانی مشکل و اکثرا نا موفق دارد.

استفاده از رژیم غذایی حاوی کالری کم و افزایش فعالیت بدنی در درمان چاقی بسیار موثر است اما گاه بیمار قادر به اجرای دقیق آن نیست بنابراین در درمان های  کلینیکی با استفاده از رژیم غذایی حاوی پروتئین زیاد از نظر بیمار مبتلا به چاقی قابل تحمل بوده می توان نتایج نسبتا خوبی را به دست آورد.

ورزش و چاقی :

ورزش تاثیرات گوناگونی بر وزن و ترکیب (نسبت مقدار چربی به وزن کل) بدن دارد. اغلب با فعالیت جسمانی یا تمرین بدنی می توان نسبت بافت بدون چربی را به چربی افزایش داد اما از آنجا که بافت بی چربی متراکم تر از بافت چربی است ممکن است وزن بدن تغییر نکند. قهرمانان ورزیده که فعالیت ها و تمرین های سنگین و سختی دارند اغلب لاغر هستند ( دوندگان استقامت ). ورزش و فعالیت بدنی هم در افراد چاق و هم در افراد عادی باعث از دست دادن چربی می شود.

ورزش نقش بسیار مهمی در درمان چاقی دارد. فعالیت بدنی بخش مهمی از برنامه کاهش وزن محسوب می شود. اگر ورزش و رژیم غذایی هم زمان به کار گرفته شوند نسبت به زمانی که رژیم غذایی به تنهایی استفاده شود چربی بیشتر و بافت چربی کمتری از دست می رود.

کاهش وزن در رشته های خاص ورزشی :

سر وزن بودن همواره موضوعی پر دردسر برای رشته هایی بوده است که نیاز به کاهش وزن دارند. این ورزشکاران همیشه متحمل رنج بسیار زیادی می شوند تا سر وزن لازم برسند.

کاهش وزن باعث ایجاد نارسایی های فیزیولوژیکی در بدن و حتی گاه عوارض روحی و روانی نامطلوبی می شود. وزن کلی بدن شامل استخوان، عضله، چربی، خون و ارگان های داخلی است و به طور کلی به دو قسمت توده بدون چربی و توده چربی تقسیم می شود.

در اینجا باید متذکر شد که چربی در بدن ضروری است زیرا :

1. یکی از منابع انرژی برای استفاده سلول ها است.

2. در ساخت بخشی از غشای سلول و اعصاب شرکت دارد.

3. عایقی در برابر از دست دادن گرما است.

علاوه بر این چربی بدن بیشتر در بافت چربی ذخیره می شود و این نوع چربی ( چربی زیر پوستی ) ارگان های مختلف داخلی را پوشش می دهند.

تاثیر کاهش زیاد وزن :

کاهش زیاد وزن به شدت سلامت فرد را به مخاطره می اندازد و باعث ضعف در توانایی ها و قابلیت های بدنی می شود. ورزشکاران برای کاهش وزن از روش های مختلفی مانند رژیم غذایی، اجتناب از مصرف مایعات و تعریق استفاده می کنند.

در شرایط خاص و گاه به دلیل محدودیت زمانی از روش های دیگری مانند ایجاد تهوع، استفاده از سونا، انجام تمرین های ورزشی با لباس های پلاستیکی نیز استفاده می شود. به کارگیری این روش ها باعث کاهش قدرت عضلانی کاهش زمان انجام فعالیت، کاهش حجم پلاسما و خون، کاهش عملکرد قلب، کاهش میزان مصرف اکسیژن، کاهش جریان خون کلیوی و حجم خون تصفیه شده به وسیله کلیه، کاهش ذخایر گلیکوژنی کبد، نامنظم شدن تنظیم گرمای بدن می شود.

کنترل وزن ورزشکاران :

کنترل وزن ورزشکاران نیاز به برنامه ای دقیق و طولانی مدت دارد. تغذیه باید کاملا متعادل باشد به گونه ای که مقدار کالری مورد نیاز بدن در آن گنجانده شود اما هرگز بیش از حد نیاز نباشد زیرا در این صورت وزن بدن افزایش می یابد. مایعات باید به اندازه کافی مصرف شود. برنامه های تمرین برای حفظ وزن مطلوب باید منظم و دراز مدت باشد.

اندازه ترکیبات بدنی ورزشکارانی که نیاز به کاهش وزن دارند ( درصد چربی بدن، درصد وزن بدون چربی بدن ) باید چند هفته قبل از مسابقه انجام شود و اگر درصد چربی بدن کمتر از 5 % وزن مطلوب باشد ورزشکار باید به وسیله پزشک معاینه شود و گواهینامه شرکت در مسابقه را دریافت کند.

استفاده از روش های مرسوم کاهش وزن مانند لباس های پلاستیکی، حمام بخار، اتاقک های داغ، سونا، داروهای ملین و مسهل و ادرار زا باید کاملا ممنوع شود.

کاهش وزن برای ورزشکارانی که در سن رشد هستند آسیب بیشتری را دربردارد. ورزشکار باید حداقل 6 _5 هفته قبل از زمان لازم به وزن ایده آل خود برسد. استفاده از داروهای کاهش وزن به هیچ وجه توصیه نمی شود.