بناهاي تاريخي شهرستان آمل:
آبشار شاهان دشت:
در 65 كيلومتري شهر آمل در جاده هراز و مسير منتهي به شهر تهران در ارتفاعات مشرف به روستاي زيبا و ييلاقي شاهان دشت در جانب جنبي جاده و رود خانه هراز از اين آبشار پراب دائمي و عظيم با شكوهي وصف ناپذير خودنمائي مي كند. آبشار شاهان دشت با ارتفاع تقريبي 50 متري يكي از بزرگترين آبشارهاي استان مازندران به شمار مي رود.
قابل ذكر است كه جاده فرعي منشعب از جاده هراز تا آبشار مذكور تقريباً 10 دقيقه فاصله دارد و بعد از خاتمه جاده از روستاي شاهان دشت 15 دقيقه پياده روي دارد.
امامزاده عبدالله (ع):
اين زيارتگاه مهم در 12 كيلومتري جنوب غربي آمل در دامنه هاي سرسبز البرز شمالي قرار دارد. مسير دسترسي به آن نيز از خروجي شهر در بلوار تهران آغاز و پس از طي مسافت 4 كيلومتر در ابتداي جاده هراز به دو راهي امامزاده عبدا... (ع) مي رسد كه در جانب غرب جاده و رود هراز بطرف امامزده عبدا... ادامه مي يابد.
ساختمان اصلي امامزاده عبدا... با معماري بسيار زيبا در سال 1343 با عظمتي خاص بنا گرديد در داخل حرم و بر روي مقبره ضريحي از طلا و نقره به طول 463 و عرض 375 و ارتفاع 275 سانتي متري قرار دارد كه بوسيله هنرمندان اصفهاني ساخته شده است.
شكل شاه:
در 65 كيلومتري جنوب شهر آمل در جانب غربي رود و جاده هراز و تونل بايجان در كنار محور ارتباطي تهران به آمل در زمان ناصرالدين شاه و به دستور وي نقش برجسته سنگي زيبايي بر سينه كوه و مشرف به رود هراز كنده شده كه د رمازندران بي نظير بوده است در اين حجاري ناصرالدين شاه به همراه چندتن از امراي كشوري و لشكري نشان داده شده است.
قلعه شاهان دشت:
به ملك قلا معروف است و در 65 كيلومتري شهر آمل در جاده هراز و مسير منتهي به ترهان و در ارتفاعات مشرف به روستاي شاهان دشت بر روي يك كوه هرمي شكل در كنار روستاي ييلاقي شاهان دشت و دره رود و جاده هراز قرار گرفته و كاملاً براي مسافران مسير هراز و محور ارتباطي تهران به آمل قابل مشاهده است.
ظاهراً اين قلعه متعلق به ملك بهمن آخرين سلطان سلسله استندار لاريجان بوده است.
گنبد ناصرالحق و شمس طبرسي
اين دو بناي تاريخي در مجاورت يكديگر در حاشيه شمالي شهر آمل در منطقه چاكسر و در جانب غربي بلوار شهيد بهشتي آمل قرار دارند. ساختمان آجري آنها متعلق به قرن نهم هجري قمري بوده و بناي ناصرالحق آرامگاه وي مي باشدكه در سال 304 هجري قمري در اين مكان به خاك سپرده شد و گنبد ديگر متعلق به شمس طبرسي از فقها و علماي آمل مي باشد.
بقعه ميرحيدر آملي:
بناي اصلي آن متعلق به قرن 6 هجري قمري بوده ك در دوران مختلف بازسازي شده ولي شكل اوليه را حفظ نموده، اين ساختمان آجري با برج 8 ضعلي و گنبد هرمي با ارتفاع 12 متر در نزديكي گنبدهاي ناصرالحق و شمس طبرسي در منطقه چاكسر آمل و در مجاورت بلوار شهيد بهشتي قرار دارد.
آتشكــده:
عليرغم شهرت اين بنا به آتشكده، شكل ظاهري آن چندان با كاربرد آن تناسب ندارد. احتمالاً مكان اصلي آن آتشكده بوده كه بعد از اسلام آوردن مردم آمل شكل آن تغيير يافته است.
اين بناي عظيم آجري با پلان مربع شكل و در كنار بلوار شهيد بهشتي شهر آمل در منطقه چاكسر قرار دارد.
بقعه تاريخي مير بزرگ:
يكي ازمهمترين بناهاي تاريخي مازندران است كه در عهد سلطنت شاه عباس صفوي در سال 1020 هجري قمري بر روي مدفن ميرقوام الدين مرعشي بنيانگذار سلسله مرعشيان مازندران در اواخر قرن هشتم هجري قمري ساخته شده و در مركز بافت قديم شهر آمل در سبزه ميدان و مجاورت مصلاي بزرگ قرار دارد. اين ساختمان از لحاظ ويژگي هاي معماري گنبد سردرب ها ، كاشي كاري و كيبه ها كم نظير است. پلان آن چهارضلعي، مساحت آن 781 مترمربع و مصالح عمده آن آجر است.
علاوه بر ميربزرگ اماكن فراواني در شهر آمل وجود دارد كه دفاتر خدماتي مسافرتي مي توانند براي بازديد در شهر همه آنها را در برنا مه خود بگنجانند.
امامزاده ابراهيــم:
اين بنا با پلان مربع شكل و بدنه آجري و گنبد هرمي شكل در قرن نهم هجري در شهر آمل ساخته شد و در ابتداي بلوار طالب آملي قرار دارد.
بر روي درب صندوق چوبين روي مرقد كتيبه هاي زيبايي به خط رقاع حك شده كه طبق مفاد آنها، مزارمتعلق به ابومحمدابراهيم از فرزندان امام موسي مي باشد.
امامزاده قاســـم:
بناي امامزاده قاسم متعلق به قرن هشتم هجري قمري است و درمحله پايين بازار آمل در مجاورت بلوار شهيد بهشتي قرار دارد. از لحاظ شكل و پلان داراي ويژگي هايي است كه آن را منحصر به فرد نموده. بطوريكه نظير آن در مازندران ديده نمي شود. بناي 8 ضلعي با گنبدي كوتاه بر روي يك صفحه قرار دارد. كه با ملاط بر روي آجر تزئيناتي روي آن صورت گرفته است.
