ذات الریه یا سینه پهلو یکی از بیماری های عفونی پارانشیم ریه است و بر اثر آلودگی به باکتری ها، ویروسها، قارچها، انگل ها و یا صدمات شیمیایی و فیزیکی ریه ایجاد می شود. این بیماری در تمام گروه های سنی ممکن است رخ دهد و یکی از علل اصلی مرگ در سالمندان و نوزادان است. سازمان بهداشت جهانی برآورد کرده است که یک سوم مرگ ومیر نوزادان زیر یک سال ناشی از ذات الریه است. بهبودی بستگی به نوع بیماری، انتخاب روش درمانی مناسب و سلامت جسمی شخص دارد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه خراسان، زمانی که شخصی به بیماری ذات الریه مبتلا می شود، ریه های وی بر اثر عفونت های ویروسی، قارچی و باکتریایی ملتهب می شود و در نتیجه کیسه هوایی ریه ها کوچک و کوچکتر می گردد و باعث سخت شدن تنفس می شود.
در حالت طبیعی کیسه هوای ریه ها که مملو از هوا هستند مبادله گاز اکسیژن را در ریه ها تسهیل می نماید در حالی که در بیماری ذات الریه، این کیسه ها به جای اینکه مملو از هوا باشند با چرک و خلط پر می شوند و با نشانه هایی از جمله احساس درد در قفسه سینه، سرفه کردن، به سختی تنفس کردن و… همراه می شود.
ذات الریه بیماری خطرناک است و در صورت تداوم نشانه ها باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد تا در صورت نیاز در بیمارستان بستری شد، در غیر این صورت می تواند منجر به مرگ شود.
بیماری هایی زمینه ای همچون آسم و ضعف سیستم ایمنی می تواند عوارض ناشی از ذات الریه را افزایش دهد. در بعضی مواقع ذات الریه بر اثر ابتلا به آنفلوانزا و سرماخوردگی به وجود می آید که در شرایط عوارض ناشی از ذات الریه خطرناکتر از حد معمول است.
ذات الریه انواع مختلفی دارد که می توان بر اساس تفاوت های آنها را در دسته های ویروسی، قارچی و باکتریایی طبقه بندی کرد. رایج ترین نوع ذات الریه، ذات الریه ایست که در اثر باکتری به وجود می آید و ذات الریه قارچی نیز از آن ناشی می شود.
عفونت های ریوی که منجر به ذات الریه های حاد و مزمن می شود، ممکن است در مدت سه هفته و یا کمتر از آن نشانه های خود را بروز دهد. این عفونت های ریوی یکی از اصلی ترین عوارض و تبعات عفونت های قارچی و باکتریایی محسوب می شود.
ذات الریه نشانه های زیادی دارد و نباید آن را با آنفلوانزا و سرماخوردگی اشتباه گرفت. نشانه های ناشی از آن در ابتدا قابل تحمل است اما به مرور زمان دردناک و غیرقابل تحمل می شود؛ افرادی که به ذات الریه مبتلا هستند عوارض و نشانه هایی از قبیل احساس سرما، سرفه های مکرر، احساس خستگی، گرفتگی ماهیچه ها، تب بالا، بزرگ شدن غده های چرکی، یرقان، احساس درد در قفسه سینه، تند شدن فاصله تنفس و سخت شدن تنفس را از خود بروز می دهند.
از بارزترین نشانه ها نیز می توان به لرزش صدا، تب بالا، سرفه های خشک، زیاد شدن خلط سینه و سخت شدن تنفس اشاره کرد.
ذات الریه، از نتایج عفونت های قارچی، باکتریایی و ویروسی می باشد. ذات الریه ممکن است بعد از مبتلا شدن به آنفلوانزا و سرماخوردگی بروز کند. درست است که آنفلوانزا و سرماخوردگی واگیردار است اما خود بیماری ذات الریه قابل انتقال نمی باشد، به طوری کلی، ذات الریه بیماری خطرناکی است که ممکن است شخص مجبور باشد هفته ها و یا حتی چند ماه در بیمارستان بستری شود.
فاکتورهایی از جمله اعتیاد به الکل، سیگار کشیدن، حملات ناگهانی قلبی، آسم، بیماری سلول های داسی شکل، سوء تغذیه، آلرژی، استفاده زیاد از مواد شیمیایی و … خطر ابتلا به ذات الریه را افزایش می دهند که پزشک متخصص برای تشخیص ذات الریه و توصیه های لازم بعد از آن این موارد را در نظر می گیرد.
بیش ترین خطر بیماری ذات الریه، کودکان ۷ تا ۱۲ساله را تهدید می کند. در افراد بزرگسال نیز باعث اختلال در سیستم ایمنی می شود و اگر به موقع درمان نشوند، خطرات جبران ناپذیری و حتی مرگ را به دنبال دارد.
در ابتدای تشخیص، پزشک مربوطه، به صدای ریه ها گوش می کند، در مورد نوع تنفس و اختلالات آن آزمایشاتی را انجام می دهد. در مواردی که به تست های پیشرفته نیاز است از اشعه X استفاده می شود با این کار مشخص می شود که آیا در ریه ها، هوا انباشته شده و یا چرک، در صورتی که مایع موجود چرک و عفونت باشد مشخص می شود که فرد به ذات الریه مبتلا می باشد.
روند معمول درمان ذات الریه به گونه ای است که برای فرد آنتی بیوتیک های ویژه تجویز می شود اما با سرم به سیاهرگ های وریدی وارد شود. بنابراین آنتی بیوتیک های خوراکی در درمان این بیماری نقشی ندارند.
بر اساس گزارش پایگاه اطلاع رسانی سیمپتم فایند، در ذات الریه مزمن، دستگاهی همیشه با بیمار همراه است که اکسیژن خالص را به ریه ها بفرستد. اشعه X این کمک را می کند که آیا تغییراتی در ریه دیده می شود یا خیر و اگر دیده می شود چگونه تغییراتی است؟ آیا فرد به ذات الریه مبتلا است؟ اگر مبتلا است کدام نوع؟ پس اشعه X نقش مهمی در تشخیص و درمان این بیماری داشته است و در مواردی که ذات الریه برای فرد، دردناک و غیرقابل تحمل است بهتر است هم قبل و هم بعد از بهبود از آنتی بیوتیک استفاده شود. البته در بیمارستان آنتی بیوتیک از طریق رگ های وریدی به بدن وارد می شود.
در مواردی که شخص را در منزل بستری می کنید پارچه های نم دار و بخاردار و آب مقطر می تواند مفید باشد و استفاده از دستگاه بخور عصاره نعناع نیز در فضا کمک زیادی به تنفس می کند. البته استفاده از آب میوه های خالص و غذاهای مقوی آبکی نیز می تواند در درمان بیماری موثر باشد و باعث از بین رفتن چرک و خلط در ریه ها می شود.
