انواع درمانهای ایمپلنت
پس از کاشت داخل استخوانی ایمپلنت، نوبت به ساخت پروتز (دندان مصنوعی) روی آن میرسد. پروتزهای روی ایمپلنت میتواند ثابت باشد یا متحرک. البته قبل از کاشت ایمپلنت نوع و تعداد دندانهای پروتز مشخص شده و بر اساس آن نوع و تعداد ایمپلنت مورد نیاز در محل مناسب در دهان کاشته شده است. اینکه از کدام طرح درمان استفاده کنیم به عوامل متعددی بستگی دارد که مهمترین آنها وضعیت استخوان، سن بیمار، ناحیه بیدندانی و خواسته خود بیمار است.
برای مثال بیماری فقط از لقی پروتز متحرک خود شکایت دارد. با گذاشتن چند ایمپلنت و اتصال پروتز متحرک به آنها میتوانیم گیر پروتز را به شکل قابلتوجهی افزایش دهیم و در کنار این نیز جلوی تحلیل استخوان هم گرفته میشود. اما ممکن است همین بیمار بخواهد از پروتز ثابت استفاده کند یا اینکه بیماری باشد که تنها یک دندان خود را از دست داده باشد. در این حالت با توجه به مقدار استخوان میتوان از طرح درمان پروتز ثابت متکی بر ایمپلنت استفاده کرد.
بعضی اوقات و در شرایطی خاص میتوان در همان جلسه جراحی و بلافاصله پس از کار گذاشتن ایمپلنتها پروتز را به بیمار تحویل داد به طوری که بیمار با پروتز از مطب خارج شود ولی این کار همیشه قابل اجرا نیست و هنوز در مراحل تحقیق و پژوهش است. البته نتایج اکثر این تحقیقات امیدوار کننده است. اگر بیماری کاملا بیدندان باشد، عموما طرح درمان شامل یک پروتز متحرک متکی بر ایمپلنت است که تعداد این ایمپلنت ها در فک بالا چهار تا شش ایمپلنت و در فک پایین دو تا چهار ایمپلنت خواهد بود.
اما برای ساخت یک پروتز ثابت (بازسازی تمام دندانها در بیمار بی دندان) در فک بالا اغلب هشت تا ده ایمپلنت و در فک پایین هشت ایمپلنت قرار داده میشود. مجددا یادآوری میکنم که تعداد این ایمپلنت ها به شرایط مختلفی بستگی دارد که پروتزیست و جراح شما تعداد آنها را مشخص میکنند. گاهی بنا به دلایل متعدد مثل بی دندانی طولانی مدت و تحلیل استخوان، مقدار استخوان برای گذاشتن ایمپلنت کافی نیست. در این شرایط لازم است مقدار استخوان از دست رفته بازسازی شود. جراحیهای وسیع، پیوندهای استخوان و بازسازی استخوان چند ماهی درمان را طولانیتر میکنند. اما ایمپلنت همیشه انتخاب اول نمیتواند باشد.
در مواردی نیز بیمار اصلا مجاز به کاشت و استفاده از ایمپلنت نیست! با هم بطور خلاصه مروری بر موانع درمان ایمپلنت میکنیم:
1. بهداشت ضعیف دهان
اگر بهداشت دهان خوب نباشد، مطمئنا بهترین درمانها هم با شکست روبهرو میشوند. بیمار باید به طور مرتب و منظم مسواک بزند و از نخ دندان یا در برخی موارد از پراکسی براش (مسواک هایی مخصوص) یا از سوپر فلاس (در مبحث نخ دندان توضیح داده شد) برای تمیز کردن زیر و کنارههای ایمپلنتها استفاده کند.
2. سیگار
سیگار کشیدن زیاد احتمال موفقیت ایمپلنت را کاهش میدهد. سابق بر این برای سیگاریهای قهار درمان ایمپلنت منع تجویز داشت اما امروزه عقیده بر این است که افراد سیگاری بهتر است مدتی پیش از جراحی ایمپلنت سیگار را کنار بگذارند و سعی کنند آن را ترک کنند اما اگر نمیتوانند آن را به طور کامل ترک کنند دست کم باید تا حد امکان کمتر سیگار بکشند تا ایمپلنتها به مخاطره نیفتند. در زمانی که قرار است استخوان دور ایمپلنت شکل بگیرد، بهتر است بیمار سیگار نکشد. با این حال مطالعات متعددی اثر مخرب و محدود کننده سیگار در درمان ایمپلنت را اثبات کرده اند.
3. دیابت
تنها اگر کنترل شده نباشد یعنی بیمار با سهلانگاری برای درمان اقدام نکرده باشد مشکل ساز خواهد بود. ولی اگر دیابت کنترل شده باشد مشکلی برای گذاشتن ایمپلنت وجود ندارد.
4. شیمیدرمانی و اشعهدرمانی (کموتراپی و رادیوتراپی در ناحیه فک و صورت)
اگر فک بیمار تحت درمان با اشعه است یا وی داروهای شیمیدرمانی دریافت میکند، نباید تحت درمان با ایمپلنت قرار گیرد. البته اگر مدتی از خاتمه هر کدام از این درمانها گذشته باشد و مشکل اولیه برطرف شده باشد با رعایت جوانب احتیاط میتوان ایمپلنت گذاشت.
5. تضعیف دفاع بدن (نقص ایمنی)
در بیمارانی که به هر دلیلی سیستم ایمنی بدنشان تضعیف شده برای مثال لوسمی، ایدز، بیماریهای خود ایمنی و... اغلب درمان ایمپلنت توصیه نمیشود.
6. عدم همکاری بیمار و رعایت نکردن ویزیتهای منظم
از همان زمان دریافت پروتز معاینات ادواری مرتب و منظمی برای بیمار در نظر گرفته میشود که باید با دقت آنها را رعایت کند. فواصل آنها هم هر دو هفته یکبار، سپس ماهی یکبار، سه ماه یکبار و شش ماه یکبار است. مثلا بیماران نباید پس از گرفتن پروتز بروند و تا 6 ماه خبری از آنها نباشد! چه بسا در همان هفتههای اول ممکن است مشکلاتی در ارتباط با پروتز ایجاد شود که بیمار خودش متوجه آنها نمیشود اما دندانپزشک میتواند با اقدام به موقع از بروز عوارض جلوگیری کند. رادیوگرافیهای کنترل که بسیار مهم میباشند، در هفته اول و ماه اول و سپس سالی یکبار گرفته میشوند و نقش مهمی در تشخیص به موقع مشکلات دارند.
7. رژیم غذایی تدریجی
بیمار پس از دریافت پروتز نباید بلافاصله غذاهای سفت و سخت مصرف کند. بلکه باید ابتدا برای مدتی از رژیم غذایی نرم استفاده کرده و به تدریج رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرد
