قرنهاست كه از آدامس براي تميز كردن دهان يا خوشبو كردن تنفس استفاده شده است. اولين روش آدامسسازي در سال 1869 ابداع شد و 59 سال بعد يعني در سال 1928، آدامسهايي توليد شد كه مواد دارويي به آنها اضافه ميشد تا هنگام جويدن، مصرفكننده آنها را دريافت كند..
امروزه اغلب از شيرينكنندههاي مصنوعي از قبيل ساخارين، آسپارتام، آس سولفام و سيكلامات جهت طعمدار كردن آدامسها استفاده ميشود. مقدار موجود چنين شيرينكنندههايي در مواردي از قبيل برخي مواد شيرين از جمله نوشابههاي رژيمي و آدامسها آنقدر نيست كه از حد مجاز بيشتر شود و بنابراين خطري مصرفكنندگان را تهديد نميكند.
آدامس بدون قند تاثيرات مثبت فراواني در حفظ سلامت دندانها دارد بدين معني كه ميزان ترشحات بزاقي را طي جويدن بالا ميبرد و از خاصيت اسيدي پلاكهاي مخرب دندانها ميكاهد. طبق يك نتيجهگيري علمي، آدامس ميتواند در كنار مواد ديگر محافظ دندانها، از پوسيدگي آنها جلوگيري كند.
بيش از بيست سال است كه در موسسات تحقيقاتي و پژوهشي سراسر دنيا، در مورد نقش افزايش ترشحات بزاقي در حفظ سلامت دهان و دندان، مطالعات گستردهاي صورت گرفته است. شواهد باليني حاكي از آن است كه نه تنها آدامس عامل پوسيدگي دندانها نيست بلكه استفاده از آن پس از هر وعده غذا يا بعد از ميان وعدههايي نظير شكلات و بيسكويت اثر اسيدي ايجاد شده را كاهش ميدهد.
امروزه محققان معتقدند كه در كنار مسواك زدن مرتب دندانها با خمير حاوي فلورايد، آدامس نيز ميتواند نقش مفيدي در حفظ سلامت دهان و دندان ايفا كند.
آب دهان مهمترين ابزار دفاعي طبيعي دهان به شمار ميآيد. اين مايع، پلاكهاي موجود بر سطح دندانها را ميشويد و اسيدهاي ايجاد شده را خنثي ميكند. در نتيجه با جويدن موادي مانند آدامس يا سبزيجات طبيعي، بزاق بر روي دندانها جاري ميشود كه اين خاصيت را شويندگي اسيد مينامند. عمل جويدن به همراه مزه كردن طعم آدامس ميزان ترشح بزاق را افزايش ميدهد. با جاري شدن آب دهان و افزايش مقدار آن غلظت ماده بيكربنات در دهان بالا ميرود كه موجب خنثي شدن مواد اسيدي موجود در پلاكهاي دنداني و دسترسي بيشتر به مواد معدني و در نتيجه مانع پوسيدگي دندانها ميشود.
گفتني است نكات منفي هم در مورد جويدن آدامس وجود دارد كه به اختصار به آنها اشاره ميكنيم:
1- استفاده از برخي خمير دندانها و برخي آدامسها پيش از خرابي دندانها، موجب انتقال و حفظ باكتريهايي ميشوند كه عفونت ايجاد شده توسط آن باكتريها در بدن، نهايتا موجب ايجاد يا تشديد بيماريهاي قلبي ميشود.
2- جويدن برخي آدامسها، موجب افت فشارخون مينيمم و افزايش ضربان قلب در بيماران قلبي شده و احتمال خطر را در آنان افزايش ميدهد.
3- گاهي جويدن آدامسهاي شيرينكننده با برخي شيرينكنندهها موجب بروز واكنشهاي حساسيتي در برخي افراد ميشود. ضمنا محققان اعلام كردهاند كه جويدن آدامس در بعضي افراد حساس و مستعد، موجب تحريك دستگاه گوارش ميشود.
به علاوه مطالعهاي ديگر مويد بالا رفتن احتمال خطر سرطان زبان در كساني بود كه آدامسهاي باطعم دارچين، زياد جويده بودند.
4- مصرف آدامسهاي حاوي كافئين (ماده تسكيندهنده موجود در قهوه) ممكن است به قدري بر خواب افراد اثر كند كه موجب بيخوابي آنان شود. علاوه بر ضررهايي كه عدهاي از محققان براي جويدن آدامس ذكر ميكنند، مواردي از پريدن آدامس به ريه افراد و خطرات عديدهاي براي آن ذكر شده است. برخي از محققان بيان كردهاند كه جويدن آدامس براي كساني كه قرار است بيهوشي قبل از جراحي داشته باشند بسيار خطرناك است و همين كار ممكن است باعث مسدود شدن ريه شود. بنابراين افرادي كه قرار است جراحي لوزه داشته باشند بايد از جويدن آدامس در روز جراحي خودداري كنند. همچنين جويدن آدامس قبل از جراحي گوارشي با افزايش ترشحات گوارش، احتمال خطر را افزايش ميدهد.
