شکر قلبی به آن معنی است که حقیقا معطی نعمت را فقط خدا بدانیم. شکر قلبی اعتقاد به این واقعیت است که تنها صاحب و مالک اصلی این نعمت اوست و اگر اراده و تقدیر وی نباشد هیچ موهبتی نصیب انسان نمی شد.شکر قلبی معرفت و اعتقاد به این حقیقت است که جز او کس دیگری رازق نعمت هایمان نیست. به غیر از شکر قلبی که جنبه معرفتی دارد،مرحله مهم دیگری در شکر وجود دارد که همان شکر عملی است و معنی آن اینستکه که از نعمت های الهی جز در جهت رضای او استفاده نشود. کسی که از عطایای خالق در مسیر گناه و نافرمانی او بهره گیری می کند،عملاً ضایع کننده و کافر نعمت پروردگار است. همین مرحله از شکر است که روح عبودیت و اطاعت خدا را در انسان زنده می کند. شکر واقعی هنگامی صورت کامل به خود می گیرد که گواهی قلب ما بر زبان هم جاری شود. اگر شکر زبانی همراه مراحل قلبی نباشد،سپاسگذاری بنده از معبود به نحو ناقص صو رت گرفته است و اگر هم فقط به شکر زبانی بسنده شود و هیچگونه اعتقاد و عمل مناسب و شایسته ای قرین آن نباشد.
بوضوح مشاهده می شود که هر یک از مراحل شکر به نحوی در معرفت و عبودیت پروردگار موثر است و حتی شکر زبانی هم به هر حال پرتو ضعیفی از این معرفت و بندگی را به همراه خود دارد.
