جمع بندی فلسفه آفرینش (به طور خلاصه)

1- گاهی هدف فاعل از انجام یک فعل، "نفع بردن خود" و گاهی "نفع رساندن به دیگری" است.

2- چون خداوند کامل مطلق است، پس افعال خود را به خاطر "نفع و کمال خود" انجام حمی دهد.

3- خلق و آفرینش به عنوان فعل الهی، صرفا براساس،"لطف محض" خداوند و رساندن موجودات به "منافع و کمالات" گوناگون صورت گرفته است.

4- بزرگترین نعمتی که در آفرینش نصیب موجودات می شود، در درجه اول همین "وجود یافتن" است.

5- غیر از نعمت وجود، کمالات و نعمت های دیگری برای موجودات و بالاخص انسان در نظر گرفته شده استکه بالاترین آنها کمال "معرفة الله" است. مجموع تمامی این نعمتها و کمالات است که هدف کلی آفرینش را تشکیل می دهد.

6- به کمال رسیدن یعنی "قرب به خدا یافتن". این قرب جز از طریق بندگی و اطاعت محض از خدا و تحصیل رضای او امکان پذیر نیست.

7- چون عبودیت یگانه راه تکامل و قرب الی الله است به همین دلیل به عنوان هدف آفرینش مطرح شده است.