عرق كردن نهتنها بد نیست بلكه فایده هم دارد، اما جزء ناخوشایندش بوی بد بدن به عنوان عارضه جانبی عرقكردن است كه هیچ عطری حریفش نمیشود.
هرچند عرق كردن در واقع بویی ندارد، اما ممكن است عرق در تماس با باكتریهای روی پوست بوی ناخوشایندی ایجاد كند. انسانها به دلایل گوناگونی همچون قرار گرفتن طولانی در معرض آفتاب، ورزش كردن، مضطرب شدن و... عرق میكنند و نهتنها این عارضه بد نیست بلكه به عنوان نشانهای از سلامت محسوب میشود، اما اگر میخواهید بدانید چه طور باید بوی بد ناشی از عرق كردن را رفع كرد، بخوانید.
چطور عرق میكنیم؟
عملكرد اصلی تعریق خنك كردن دمای بدن به منظور ثابت نگه داشتن آن تا حداكثر 37 درجه است، فرآیند تعریق عموما با قرار گرفتن در محیط گرم و مرطوب، فعالیت كردن یا وجود تب فعال میشود. توانایی تعریق به انسان امكان میدهد كه در شرایط آب و هوای متفاوت زندگی كند.
بدن ما دو نوع عرق «آپوكراین» و «اكرین» ترشح میكند. عرق اكرین برای پایین آوردن درجه حرارت بدن، مثلا هنگام ورزش یا زمانی كه هوا خیلی گرم است، كاربرد دارد. این نوع عرق در همه قسمتهای بدن به طور یكنواخت ترشح میشود و بیبو است. آپوكراین نوع ویژهای از ترشحات بدن است كه در محلهای مخصوصی مثل زیر بغل، كشالههای ران، دستها و پاها ایجاد میشود. این نوع عرق دلیل پیدایش بوی تند و زننده است. ولی آپوكراین هم مثل اكرین كاملا بیبو است و چربی و پروتئین دارد. باكتریهایی روی بدن ما وجود دارند كه از عرق آپوكراین تغذیه میكنند و وقتی این عرق را مصرف میكنند همان كاری كه سایر موجودات زنده پس از غذا خوردن انجام میدهند از او سر میزند. به طوری كه غذا را دفع میكند و این بوی زننده و منزجركننده از این موضوع ناشی میشود.
عوامل پیدایش بوی بدن چیست؟
درست حمام نكردن: یكی از دلایل عمده در پیدایش بوی بد عرق این است كه به میزان كافی حمام نمیكنیم. البته فقط شستشوی بدن كافی نیست، پاكی و نظافت لباسها نیز در این مساله موثر است.
عرق كردن: بدن برخی افراد بوی تندتری دارد و دلیل آن میتواند استرس یا فعالیت جسمی بیش از اندازه باشد، این روزها استرس عامل رایجتری است. توقعات بالا، برنامههای فشرده كاری و... اضطرابی بیش از حد طبیعی بر بدن وارد میكنند كه باعث عرق كردن بیشتر میشود. عرق كودكان معمولا بوی بد نمیگیرد به این علت كه آپوكراین ترشح نمیكنند، از این رو باكتریها نمیتوانند با چیزی فعل و انفعال داشته باشند. با بالارفتن میزان تستوسترون بدن در دوران بلوغ، آپوكراین نیز ترشح میشود.
تغذیه: خوردن بعضی از غذاها نیز میتواند بر بوی بدن تاثیرگذار باشد، غذاهای تند و تلخ با بوی نافذ معمولا تاثیر منفی بر بوی بدن دارد. سیر، زیره و كاری نمونههایی از این غذاها هستند. كمبود روی نیز میتواند در این زمینه موثر باشد.
چه باید كرد؟
حمام بیشتر: حمام كردن و شستشوی بموقع لباسها میتواند شروع خوبی باشد.
تغذیه مناسب: كم كردن مصرف كافئین از برنامه غذایی روزانه بسیار مفید خواهد بود. قهوه، نوشابه، شكلات و سایر مواد غذایی كافئیندار با تحریك غده ترشحكننده آپوكراین در ایجاد بوی بدن تاثیر دارند. نوشیدن میزان كافی آب و مایعات، غدد ترشحكننده اكرین را فعال میسازد كه باعث رقیقتر شدن عرق آپوكراین میشود.
استفاده از دئودورانتها و ضدعرقهای استاندارد میتواند حداقل 20 درصد از میزان تعریق یك ناحیه را بكاهد. به طور كلی هدف از كاربرد مواد ضدعرق و بو بر افزایش بهداشت فردی است.
اكثر دئودورانتها فقط بوی بد بدن را میپوشانند، اما دئودورانتهایی هستند كه با این عناصر مقابله میكنند. موثرترین دئودورانتها حاوی آلومینیوم یا روی هستند كه در هر دوی این عناصر برای مقابله با باكتریها تولیدكننده عرق را مسدود میكنند و باكتریها نیز چیزی برای فعل و انفعال با آن ندارند. دئودورانتها اگرچه به علت داشتن اسانس پوست را خوشبو میكنند ولی در میزان تعریق نقشی ندارند، بنابراین در كنار آنها به مواد ضدعرق نیز نیاز است. این قبیل محصولات جنبه دارویی دارند و میزان تعریق بدن را كاهش میدهند.
براساس گزارش وزارت بهداشت، در صورتی كه بهداشت فردی و شستشوی مرتب و انتخاب صحیح پوشاك وجود نداشته باشد، كاربرد این مواد بخصوص اسپریهای خوشبوكننده نهتنها كار ساز نبوده بلكه بوی تركیبی حاصل از آن بسیار آزاردهندهتر خواهد شد. ضمن اینكه امكان استفاده از این اسپریها برای برخی افراد به دلیل داشتن حساسیت پوستی وجود ندارد. اگر بوی عرق بدن با هیچ كدام از روشهای بالا از بین نرفت، بدانید كه راههای دیگری نیز برای رفع آنها وجود دارد كه نیازمند تجویز پزشك است. موارد بسیار شدید احتمالا از بیماریهای خاص ناشی میشوند كه باید تحت درمان قرار بگیرند.
قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ یُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ (بگو در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است، سپس خداوند به همین گونه، جهان را ایجاد می کند خداوند یقیناً بر هر چیز تواناست) /عنکبوت20