ویدا فاضل - کارشناس تغذیه
وجود کلسیم برای انجام بسیاری از اعمال بدن ضروری است؛ مانند انتقال پیام های عصبی، تحریک ترشح هورمون ها، انعقاد خون و مهمتر از همه ساخت استخوان های بدن و حفظ سلامتی آنها . کلسیم در بسیاری از موادغذایی وجود دارد و به علت اینکه بدن قادر به ساخت آن نیست، بایستی به مقدار کافی از راه غذا دریافت شود. ولی متاسفانه این روزها مصرف مکمل در بین افراد بسیار رایج شده است که مصرف بی رویه آن می تواند مضر باشد. بدین منظور مطالعات متعددی صورت گرفته است.
در مطالعه ای که به تازگی در مجله BMJ به چاپ رسیده است 36000 زن مورد مطالعه قرار گرفتند، در این مطالعه در کسانی که روزانه mg 1000 کلسیم و 400 واحد ویتامینD از طریق مکمل دریافت می کردند نسبت به کسانی که دارونما مصرف می کردند، افزایش ریسک ابتلا به حملات قلبی مشاهده نشد. البته تعدادی از این افراد خود در گذشته از مکمل استفاده می کرده اند که این موضوع می تواند نتیجه مطالعه را تحت تاثیر قرار دهد.
برای تکمیل این مطالعه 16718 خانم که خودقبل از مطالعه از مکمل استفاده نمی کردند، هم بررسی شدند و مشاهده شد که خطر ایجاد حملات قلبی در این گروه با مصرف مکمل کلسیم و ویتامین D افزایش یافته است. محققان معتقد هستند تغییر ناگهانی در سطح کلسیم خون به هنگام شروع مصرف مکمل، مسوول افزایش این خطر می باشد. افزایش سطح کلسیم سبب لخته شدن خون و نهایتاً سکته و یا حمله قلبی می شود.
پس آیا خانم ها برای محافظت از قلب خود باید مکمل های کلسیم خود را دور بیاندازند؟ پاسخ به این سوال ساده نیست. اگر خانمی هستید که ریسک ابتلا به بیماری های قلبی در شما بالاتر از ریسک ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی است پس مصرف مکمل کلسیم در شما ضروری نیست. البته سلامت قلب وابسته به عوامل مختلف مانند : افزایش فشار خون، افزایش چربی خون، دیابت، مصرف دخانیات، بی تحرکی ، ژنتیک و ... می باشد و نمی توان تاثیر مکمل کلسیم را قطعی دانست و نیاز به مطالعات بیشتر برای نتیجه گیری نهایی وجود دارد .
نکته عملی: هنوز نظر قطعی در مورد اینکه آیا مکمل کلسیم و ویتامین D سبب افزایش خطر ابتلا به حملات قلبی می شود یا خیر وجود ندارد. لذا توصیه می شود تا افراد برای تامین نیاز خود به کلسیم روزانه از منابع غنی آن مانند لبنیات استفاده کنند و تا حد ممکن از مصرف مکمل خودداری نمایند. در افراد مسن که خطر کمبود وجوددارد نیز مصرف مکمل با در نظر گرفتن خطر بیماری قلبی و تنها با تجویز پزشک صورت پذیرد.
منبع: BMJ 2011; 342