روغن کنجد نقش موثری در پیشگیری از ابتلا به سرطان دارد.روغن کنجد خواص درمانی قابل توجهی داشته و غنی از موادی است که از سرطان جلوگیری میکند،دریافت بیشتر از نیاز این روغن منجر به ذخیره چربی در بدن شده و امکان ابتلا به بسیاری از بیماری ها را افزایش میدهد.
روغنها و چربیها به عنوان ماده مغذی تامین كننده انرژی هستند و هرگرم چربی یا روغن حدود 9 كیلو كالری انرژی تولید میكند. چربیها در مقایسه با دیگر درشت مغذیها (کربوهیدراتها و پروتئینها) دارای انرژی بیشتری بوده ( حدود دو برابر ) و به عنوان یک منبع مهم تامین انرژی روزانه محسوب میشوند و نقش حیاتی در غشای سلولی ایفا میكنند.
انواع روغن های خوراكی مایع برای پخت غذا عبارتند از روغنهای زیتون، کنجد، کلزا، ذرت، آفتابگردان و سویا، که روغن زیتون و کنجد از لحاظ كیفی و كمی برای پخت و پز مناسب است.
از نظر طب قدیم ایران، كنجد گرم و بسیار مغذی است و معمولا در ایران کنجد به صورت دانه، بیشتر مصرف دارد که روی غذا یا به صورت دسر کاربرد داشته و طعم مطبوع و خوشمزه به بیشتر غذاها و شیرینی های ایرانی میبخشد.کنجد منبع غذایی بسیار با ارزشی است که حاوی بسیاری از املاح از جمله منگنز، مس، کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر و روی است و ویتامینهای آن عمدتا ویتامین B1 و ویتامینE است، فیبرهای غذایی موجود در آن نیز منبع ارزشمندی برای سیستم گوارشی بدن به شمار میرود.
روغن کنجد به سبب طعم خوب دانه آن برای بسیاری از مردم پسندیده است، همچنین خواص درمانی قابل توجهی داشته و غنی از موادی است که از سرطان جلوگیری میکند،80 درصد از اسیدهای چرب آن اسیدهای چرب اشباع نشده اسید اولئیک و لینولئیک بوده که تقریبا به مقدار مساوی است و مقداری اسیدهای چرب اشباع شده نیز دارد ( مانند اسید پالمتیك و اسید آراشیدیك ).دارا بودن همین اسیدهای چرب اشباع نشده به همرا املاح موجود در آن باعث میشود كلسترول خون را كاهش دهد.
وجود مواد ضداکسیداسیونی طبیعی در روغن کنجد سبب پایداری زیاد این روغن در مقابل فساد ناشی از اکسیداسیون میشود. علاوه بر اینکه روغن مناسبی برای پخت و پز است به عنوان روغن سالاد طبیعی نیز کاربرد دارد. ضمن اینکه روغن کنجد برای افراد مبتلا به فشارخون و كلسترول بالا نیز یك روغن مجاز به حساب میآید.
یکی از مزیت های روغن کنجد این است كه می توان برای سرخ کردن سطحی (كوتاه مدت و با شعله كم) از آن استفاده نمود زیرا حرارت دادن زیاد باعث میشود، روغن كنجد خواص خود را از دست دهد.نکته مهم در مصرف روغن کنجد این است که نباید در مصرف آن زیادهروی کرد زیرا از نظر تولید انرژی در بدن هر گرم از روغن معادل هم هستند و دریافت بیشتر از نیاز منجر به ذخیره چربی در بدن و امکان ابتلا به بسیاری از بیماری ها را افزایش میدهد.»
این کارشناس تغذیه گفت:«طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت روغن و چربی میتواند حداقل 15درصد و حداكثر 30 درصد از نیاز انرژی روزانه هر فرد را تامین كند،همچنین اسیدهای چرب اشباع حداقل 7 درصد و حداكثر 10 درصد از نیاز انرژی روزانه، اسیدهای چرب تك غیر اشباعی (MUFA) كمتر از 15-20درصد از انرژی روزانه و اسیدهای چرب چند غیر اشباعی PUFA)) 6-11 درصد از انرژی روزانه ، اسیدهای چرب ترانس حداكثر 2 درصد از كل انرژی دریافتی رژیم غذایی روزانه را تامین كنند.
به عنوان مثال اگر میزان متوسط كالری دریافتی روزانه 2360 كالری باشد حداكثر 30 درصد آن یعنی حدود 78 گرم چربی و روغن بصورت مرئی و نامرئی میتواند روزانه مورد مصرف قرار گیرد. بخشی از این چربی بصورت روغن مایع و جامد و بخشی از آن بصورت چربی همراه مواد غذایی مثل گوشت، شیر، تخممرغ، بستنی و غیره به بدن میرسد.
از جمله نکات بهداشتی که باید در نگهداری و مصرف کلیه روغنها و به ویژه روغن کنجد رعایت شود این است که آنها را دور از رطوبت و نورمستقیم خورشید نگهداری کرده و در جای خنک قرارداد، همچنین بایستی در ظرف درب بسته نگهداری شود و پس از هر بار مصرف درب ظرف محكم بسته شود.روغن مصرفی باید در ظروفی با درب محكم و سالم و به دور از گرمای اجاق گاز نگهداری شود وهرگز نباید قاشق آغشته به رطوبت و موادغذایی را داخل ظرف روغن فرو برد و یا اینكه روغنی كه یكبار مصرف شده است را مجددا به ظرف روغن برگرداند.تنها مورد منع مصرف روغن کنجد در برخی از افراد است که با مصرف آن دچار حساسیت می شوند.