دانشمندان سوئدي، يک گام به تشخيص بيماري خواب و درمان آن نزديک‌تر شدند. بيماري خواب يا همان تريپانوسومياز آفريقايي انساني توسط انگل‌هايي به نام تريپانوسوم‌ها در خون ايجاد مي‌شود. اين بيماري توسط مگس تسه تسه منتقل شده و در صورتي که درمان نشود، کشنده است.
روش استاندارد تشخيص اين بيماري، يافتن انگل‌هاي مربوطه در نمونه خوني با استفاده از ميکروسکوپ است. با اين حال غلظت اين انگل‌ها در خون بسيار پايين است و قبل از آناليز بايد از گلبول‌هاي قرمز خون جدا شوند. تا کنون روش‌هاي جداسازي مختلفي براي اين کار مورد استفاده قرار گرفته‌اند، اما تمام اين روش‌ها گران و پيچيده بوده و استفاده از آنها در مناطق دوردست که اين بيماري در آنها شايع است، امکان‌پذير نيست.
اكنون جوناس تگنفلد و همکارانش از دانشگاه Lund يک ابزار ميکروسيالي توليد کرده‌اند که مي‌تواند اين انگل‌ها را بر اساس شکل‌شان از گلبول‌هاي قرمز جدا کند، چرا که جداسازي انگل‌ها و گلبول‌هاي قرمز بر اساس اندازه آنها بسيار دشوار است.
جوئل ولدمن، متخصص ميکروفناوري از موسسه فناوري ماساچوست در آمريکا مي‌گويد: تگنفلد و گروهش ابتدا تفاوت موجود در ويژگي‌هاي ذاتي تريپانوسوم‌ها و گلبول‌هاي قرمز(همچون شکل) را شناسايي کرده و سپس توانستند يک ابزار جداسازي مبتني بر اندازه را به نحوي تغيير دهند که ذرات را بر اساس شکل آنها از هم جدا کند.
اين گروه از پژوهشگران، عمق يک ابزار ميکروسيالي را که براي جداسازي بر اساس اندازه ذرات به کار مي‌رود، تغيير داده و آن را براي جداسازي مبتني بر شکل آماده کردند. يک ابزار معمولِ جداسازي بر حسب اندازه، از آرايه‌اي از دکل‌ها و ميله‌هاي کوچک تشکيل مي‌شود؛ اين دکل‌ها جريان‌هاي باريکي با اندازه‌هاي مختلف ايجاد مي‌کنند. ذرات بزرگ‌تر که نمي‌توانند از طريق جريان‌هاي کوچک حرکت کنند، به سمت جريان‌هاي بزرگ‌تر جابه‌جا مي‌شوند.
مشکل زماني ايجاد مي‌شود که بخواهيم ذرات غيرکروي (مانند انگل‌ها) را با اين روش از هم جدا کنيم، زيرا اين ذرات بسته به جهت‌گيري ذره اندازه‌هاي متفاوتي از خود نشان مي‌دهند. زماني که عمق چنين ابزاري بسيار کم و مطابق با اندازه انگل تنظيم شده باشد، اين ذرات مجبور مي‌شوند جهت‌گيري ثابتي به خود بگيرند، زيرا امکان چرخش آزادانه آنها در سيال وجود ندارد.
ولدمن توضيح مي‌دهد: تغيير در اين ابزار بسيار جزئي است، اما بر اساس درکي که از فرايند جداسازي وجود دارد، صورت گرفته است.
تگنفلد مي‌گويد از اين فرايند مي‌توان براي تشخيص بيماري‌هاي ديگر نيز بهره برد.
جزئيات اين کار در مجله Lab Chip منتشر شده است.
