حشرات

مقدمه

شاخهبندپایانموفق‌ترین جانوران بوده و نسبت به سایر شاخه‌ها از تعدد و تنوعبی‌شماری برخوردارهستند. بطوری که از میان قریب به یک میلیون و پانصد هزار گونهجانوری شناخته شده 4/3 آن را بندپایان به خود اختصاص می‌دهند. بسیاری ازبندپایانبرای ما شناخته شده هستند بویژه حشرات که در اکثر زیستگاهها بسر می‌برند. موفقیتاین شاخه از جانواران ، نتیجه ساختمان اساسی بدن بویژه سازمان قطعه قطعه‌ای و اسکلتخارجی کیتینی آنهاست. بندپایان شامل چندین زیر شاخه هستند.

زیر شاخه آرواره‌داران

بدن دارای سر سینه و شکم یا سر است. سر سینه یا سراز خارج بدون قطعه می‌نماید. سینه ، شکم یا تنه قطعه قطعه است. در سر یک یا دو جفتآرواره و دو جفت ماگزیلا وجود دارد. سختپوستان،صد پایان،هزار پایانو حشرات در این زیر شاخه قرارمی‌گیرند.

رده حشرات

حشرات یا شش پایان ساکن خشکی هستند و بعضی بطور ثانویه آبزیشده‌اند. سر 6 قطعه وسینه 3 قطعه است که معمولا دارای 3 جفت پا و دو جفت بال است. شکم اصولا 11 قطعه بدون زواید حرکتی دارد. چشمها مرکب و ساده‌اند. بیش از 800 هزارگونه دارند.

حشرات به دو رده بالدارانو بدون بالان رده بندی می‌شوند.

 

زیر رده بدون بالان

انواع ابتدایی ، بدون بال و بدون دگردیسی هستند.

راسته پرتورا

فاقد شاخک بوده و اولین جفت پاهای حرکتی به اندامهای حسیمبدل گشته‌اند. فاقد چشم ساده و مرکب و دارای چشم کاذب هستند. لوله های مالپیگی بهصورت برجستگیهای کوچکی تحلیل رفته اند. سیستم تراشه‌ای ساده بوده و یا اصلا فاقد آنمی‌باشند. بدن 12 مفصلی و فاقد زایده سرسی است. پیش از کامل شدن تعداد مفاصل شکمیاز تخم خارج شده لذا اصطلاحا آنامورف هستند..

راسته دیپلورا

این راسته راآپترنیز می‌نامند. بدن کوچک و نرمی داشته ومحیطهای تاریک و مرطوب را ترجیح می‌دهد. دارای شاخک طویل و فاقد چشم‌اند. شکم 11مفصلی و دارای سرسی است. لوله‌های مالپیگی پاپیلایی شکل می‌باشند.

 

راسته کلمبولا

دارای بدنی نرم و کوچک و شاخکهای کوتاه می‌باشند. چشمهایمرکب کوچک و یا تحلیل رفته‌اند. معمولا جهنده بوده و این عمل را بواسطه عضو جهندهخاصی انجام می‌دهند. فاقد سرسی شکلی و لوله‌های مالپیگی می‌باشند. پوست اندازی بهصورت اپی‌مورف است. یعنی تعداد مفاصل شکمی جانور به هنگام خروج از تخم کاملمی‌باشند از این راستهجنس انوتوموبریارا می‌توان نام برد.

راسته تیزانورا

خصوصیات بسیار نزدیک با راسته تیزانورا دارد و اصطلاحا دممویی نامیده می‌شوند. اعضای راسته تیزانورا که ماهی نقره‌ای نیز نامیده می‌شوند. دارای بدن نسبتا طویل و فلس‌داری می‌باشند. شاخکها طویل و چشمهای مرکب رشدکرده‌اند. تعداد مفاصل شکمی 12 عدد بوده و در انتها به سرسی طویلی ختم می‌شود ولوله‌های مالپیگی و تراشه‌ها بسیار رشد یافته‌اند. از این راستهجنس ترموبیوسرا می‌توان ذکر کرد.

زیر رده حشرات بالدار

راسته راست بالان

ملخها،سوسریهاوجیرجیرکهادر این راسته قرار دارند. قطعاتدهانی خورد کننده هستند. بالهای جلویی باریک و بالهای عقبی نازک و تاشده در زیربالهای جلویی هستند. بسیاری بدون بال هستند. گیاهخوارند و 25 هزار گونه دارند.

راسته پوست بالان

قطعات دهانی خورد کننده هستند. بالهای جلویی کوتاه وبالهای عقبی بلند و نازک هستند. در نقاط تاریک بسر می‌برند. شب فعال هستند و 1200گونه دارند.

راسته ایزوپترا یا جوربالان

موریانه‌هادر این گروه قرار دارند. بالها مشابه و نازک هستند. زندگی اجتماعی دارند. بیشترساکن مناطق گرمسیری هستند. چند شکلی دارند و 2000 گونه دارند.

راسته سنجاقکها

سنجاقکدر این راسته قرار دارد. بالها مشابه و دارای رگبالهای تور مانند هستند. بالسنجاقکها به سمت عقب تا نمی‌شود اما در گروهی از آنها بالها در هنگام استراحت تامی‌شوند. چشمهای مرکب بسیار مشخص دارند. شکم باریک و دراز است. صیاد هستند. آبششهاینایی دارند. 5000 هزار گونه دارند.

راسته نوروپترا

مورچه‌گیرهادر این گروه قرار دارند. بالهامشابه هستند. لارو دارای قطعات دهانی خورد کننده یا مکنده است. گوشتخوارند و ازحشرات و کنه‌ها تغذیه می‌کنند. 5000 گونهدارند.

راسته پولک بالان

پروانه‌هاوبیدهادر این گروه قرار دارند. دارای خرطومهستند. در بیدها بال در زمان استراحت افقی می‌ماند. شاخکها پرمانند و یا رشته‌ایهستند.

راسته دوبالان

مگسهاوپشه‌هادر این گروه قرار دارند. قطعات دهانی سوراخ کننده و مکنده هستند و قسمتی از آنها درخرطوم واقع است. بالهای عقبی کوچک است. 100 هزار گونه دارند.

تولید مثل در حشرات

به جز چند مورد استثنایی عمل لقاح از طریق جفتگیریصورت می‌گیرد و تخم گذاشته می‌شود. در جنین جوانه‌های مولد زواید بدن به توالی ازجلو به عقب ظاهر می‌شوند. هنگامی که لارو سر از تخم بیرون می‌آورد. شبیه جانور بالغاست و فقط کوچکتر هستند. لاروها طی پوست اندازیهای متوالی رشد می‌کنند و سرانجاممحفظه‌هایی در دیواره بدن پدید می‌آید و دیسکهای شفیره‌ای شروع به پیدایش می‌کند. تغییر شکل لارو کرمی شکل به جانور بالغ در درون پیله انجام می‌شود. در این مرحلهمحفظه‌هایی که محتوی دیسکهای شفیره‌ای هستند باز می‌شوند و زواید جانور کم کم ظاهرمی‌شوند.