به گزارش خبرنگار مهر در ایلام، بر روی این سنگ نبشته کتیبهای تاریخی به بلندای آوازه "والیان پشتکوه" حک شده است.
دستهای نرم و لطیف هنرمند در زمان حکومت والیان با استفاده از سادهترین ابزار از دل سنگ خشن و بیروح کیمیا ساخته است.
این سنگ که در ۲۴کیلومتری جنوب شهر ایلام در محلی به نام تخت خان از " غلامرضاخان " آخرین والی پشتکوه به جای مانده است.
براساس سندهای معتبر، این کتیبه برای حفظ نام غلامرضاخان والی و خاندانش همراه با شرح اقدامهای آنها بر روی این تخته سنگ حک شده است.
این سنگ نبشته دارای ۲۵۰سانتیمتر ارتفاع از سطح زمین بوده که به خط کوفی با متن " تاریخ ولادت لرستان فیلی بر حسب فرمایش امیرالامراالعظام غلامرضا خان والی فتحالسلطنه امیرتومان " حک شده است.
از نکات قابل توجه اقدامهای غلامرضاخان والی در این سنگ نوشته ساخت قلعه والی در مرکز شهر ایلام بوده است.
این سنگ نوشته به دستور غلامرضاخان والی در منطقه تختخان ساخته شده است.
در گذشته بیشترین میزان تردد مردم برای زیارت شهرهای مذهبی عراق از مسیر تخت خان صورت گرفته و بر این اساس غلامرضاخان والی دستور این سنگ نوشته را در این مسیر صادر کرده است.
بنا به روایتهای مستند، زائرانی که قصد زیارت عتبات عالیات را داشتهاند از کنار این سنگ نوشته عبور کرده و با اقدامهای والیان پشتکوه در ایلام آشنا میشدند.
کتیبه نوشته تخت خان را از مهمترین کتیبههای تاریخی در این استان ایلام است.
این اثر از حیث نگارش خط و مکانی که درمسیر زایران عتبات عالیات قرار گرفته دارای اهمیت است.
غلامرضاخان والی که در گذشته ارتباط زیادی با عراقیان داشته به تعمد اقدام به ساخت این کتیبه در محور ارتباطی زایران عتبات عالیات کرده است.
اکنون این سنگ نوشته در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده و توسط میراث فرهنگی و گردشگری استان ایلام حفاظت میشود.
استان ایلام دارای یک هزار ابنیه تاریخی و فرهنگی است.
