عصر امام خمينى( قدس سره الشریف)
قسمت دوم و پایانی
اشاره:
در قسمت اول مقاله حاضر،نويسنده با اشاره به جملهاى از مقاممعظم رهبرى كه مىفرمايد: «امام كبيرما عصر جديدى را آغاز كردند» بهبيان ويژگيهاى عصرى كه امامخمينى، قدس سره، آغازگر آن بود، پرداختند. عصرى كه دين و ديندارىدر آن تجلى دوباره مىيابد و جهانيانبار ديگر متوجه ارزشهاى نهفته درتعاليم دينى مىگردد.
نويسنده پس از نقل اظهارنظرهاى تنى چند از انديشمندان جهاندر مورد دين گرايى در عصر جديدبراى نشان دادن و رويكزد دينى،مذهبى و معنوى بشر معاصر بهبررسى اخبار، اطلاعات و گزارشهايىمىپردازد كه در رسانههاى خبرىجهان انعكاس يافته است.
غرب و رويكرد دوباره به دين
نشريه آمريكايى واشنگتن تايمز بااشاره به رخداد مهم رويكرد دوبارهبشر به دين مىنويسد:
جريان بازگشت ملتها به دينباورى همانند يك سيل خروشان بهراه افتاده است.
اين نشريه در ادامه تحليل خوداضافه مىكند:
اين تصور كه سكولاريسم همهجهان را در برمىگيرد و عالمگيرخواهد شد به پايان رسيده است. (1)
آينده اين پديده مهم و جريانمبارك آنچنان پرفروغ و روشن استكه بسيارى از تحليلگران، قرن بيست ويكم را قرن بسط نفوذ فوقالعاده مذهبدر ابعاد مختلف زندگى بشر مىدانند (2) و در حقيقت گستره شعاع پيامهاى دينىو معنوى حضرت امام خمينى مىرودتا عرصههاى مختلف زندگى بشر قرن21 را تحت تصرف خود درآورد.
الوين تافلر، از چهرههاىسرشناس تحليل رويدادهاى حال وآينده دنياى غرب در كتاب تغيير ماهيتقدرت مىنويسد (نقل به مضمون):
اينكه كدام كشور بر جهان قرن 21مسلط خواهد شد. سؤالى هيجانى استاما در واقع طرح اين سؤال اساسااشتباه است، زيرا بزرگترين تحولامروز جهان ظهور پديدهاى جديد يعنىنيرو و قدرتى ماوراى دولتهاى ملىاست.
تافلر به عنوان نمونهاى از اين نيروو قدرت ماوراى دولتها به امام خمينى،قدسسره، اشاره مىكند كه وانستبااستفاده از نيروى مذهب بخش قابلتوجهى از قدرتى را كه مدتها درانحصار دولتهاى ملى بود، تحت اختيارخود بگيرد.
او مىگويد:
آيةالله خمينى [قدسسره] فتواىقتل سلمان رشدى را صادر كرد درواقع براى حكومتهاى دنيا پيامىتاريخى فرستاد اما بسيارى در جهانمضمون آن را به اشتباه دريافتكردند و مضمون واقعى پيام آيةاللهخمينى [قدسسره] چيزى نبود مگررسيدن عصر جديدى از حاكميتجهانى.
تافلر مىگويد:
اين نكته بسيار اساسى است كهغربيها بايد آن را بررسى و با دقتمورد نظر قرار دهند زيرا حركتآيةالله [امام] خمينى همان حركتمكتب قرن بيستم را نشان مىدهد كهآن حركتيك نظام جهانى رانشانهگيرى نموده است و به نظرمىرسد كه قلمرو و انديشههاىبشرى در ادامه اين حركت، همجايگاههاى حكومتهاى دولتى را تغييرمىدهد و هم اقتدار دولتهاى ملى ومحلى را در مهار حوادث درون مرزىدر قرن 21 كاهش مىدهد.
وى در انتها اضافه مىكند:
بازى قدرت جهانى كه در دهههاىآينده پديد خواهد آمد بدون در نظرگرفتن قدرت روزافزون اسلام، مذاهبكاتوليك و مذاهب ديگر و يا منازعاتجهانى و جهاد ميان آنان قابل دركنيست. (3)
امروزه مساجد، معابد، كنيسهها وكليساها در سراسر جهان پذيراى انبوهجمعيت مشتاق پيامهاى الهى و معنوىشدهاند. ايستگاههاى راديويى درايالات متحده آمريكا كه برنامههاىمذهبى پخش مىنمايند ميليونهاشنونده را به خود جذب نمودهاند. (4) قرآن و انجيل و كتب مذهبى در صدرپرفروشترين عناوين با شمارگانجهانى قرار گرفتهاند.
به گزارش شبكه تلويزيونىسى.ان.ان:
در سال 1995 انتشار كتابهاىعمومى از رشد نزديك به 6%برخوردار بودهاند در حالى كه انتشاركتابهاى مذهبى نرخ رشدى برابر 20%در همين مدت، داشتهاند. (5)
تحولات مورد بحث در زمينهدينگرايى تاثيرات ژرف خود را برجنبههاى گوناگون زندگى بشر از جملهبر وقايع و جريانهاى سياسى جوامعانسانى خصوصا جوامع غربى بيش ازپيش نمايان مىسازند.
در آخرين دوره انتخابات رياستجمهورى آمريكا به جهت جلب آراىمردم از شعارهاى مذهبى بهرهبردارىگرديد. (6)
نامزدهاى پست نخستوزيرى درجريان انتخابات اخير پارلمانى انگليسبه توصيف اعتقادات مذهبى خودپرداختند. (7)
چنانكه تحولات مورد اشاره بخشقابل توجهى از نسل جوان كشورهاىبيگانه با ارزشهاى دينى را تحتتاثيرات روزافزون خود قرار دادهاست:
در مرداد 1376 به مناسبتسالگردروز جهانى جوانان كاتوليكگردهمايى عظيمى با حضور پاپ اعظمدر پاريس برگزار شد كه در آن بيش ازيك ميليون نفر به نيايش پرداختند، دراين مراسم جوانان كاتوليك 140كشور جهان حضور داشتند كه 200 تا300 هزار نفر آنها خارجى و در حدود750 هزار نفر فرانسوى بودند.
و در يكى از دهها مراسمى كهرسانههاى خبرى اقدام به انعكاس آننمودند مجموعا 43 هزار نفر از جوانانآمريكايى طرفدار مسيح در شهرلسآنجلس گرد هم آمدند و هدف از اينهمايش آشنايى با ارزشهاى مذهبى وتجديدنظر در مورد ايمان شخصى ذكرشده بود. (8)
«باربرا كانتروويتس»، نويسندهغربى، در گزارشى نسبتا مفصل كهبخشهايى از آن را در ذيل مىآوريم، باتشريح و توضيح روند روزافزونمعنويتگرايى و توجه به پيامهاى دينىدر جامعه آمريكا مىنويسد:
استوديوهاى فيلمسازى درهاليوود هم به فيلمهاى خود چاشنى عرفانى و زندگى بعد از مرگ زدهاند.كتاب جديد پاپ ژان پل دوم تحتعنوان «عبور از دروازه اميد» در صدرجدول كتابهاى پرفروش قرار دارد.
رمان جيمز ردفيلد با دستمايهمسايل عرفانى و معنوى و تحتعنوان پيشگويى آسمانى در صدرجدول كتابهاى داستانى قرار گرفتهاست.
در عالم موسيقى نيز از آلبومسرودهاى مذهبى كه توسط راهبانبنديكت كليساى سانتودمينكودوسيلوس خوانده شده، تا كنون 8/2ميليون نسخه به فروش رفته است.
كتاب «داكوتا يك جغرافياىمعنوى» نوشته كاتلين نوريسى كهدر سال 1993 انتشار يافته هنوز درفهرست كتابهاى پرفروش جاى دارد،او مىگويد تاكنون 3000 نامه ازخوانندگانى كه مىخواهند تجربياتمعنوى خود را با او در ميان بگذارند،دريافت كرده است...
وى در ادامه مقاله خود اضافهمىكند:
سياستمداران [آمريكايى] اصراردارند كه اجراى مراسم عبادى درمدارس آمريكا اجبارى شود آمارحضور مردم در سخنرانيها و مراسممذهبى چندين برابر شده است و براىحضور در برخى از اين سخنرانيهابايد ماهها در ليست انتظار براىثبتنام ماند.
كانترونتيس مىافزايد:
در دانشگاههايى كه دورهها وسخنرانيهايى درباره مباحث عرفانىو معنوى برقرار مىشود كلاسهالبالب از دانشجو است.
مؤسسه اينترفيس در كمبريجماساچوست 700 دوره و كلاس در اينزمينه عرضه مىكند و امسال 20000داوطلب براى شركت در اين كلاسهاثبتنام كردهاند حال آنكه اين رقم درسال گذشته از 13000 نفر تجاوزنكرده بود.
پاييز امسال حدود 2000 نفر درسخنرانيهاى دكتر «دين اورنيش» كهمعمولا نطقهاى پيچيدهاى ايراد مىكندحضور پيدا كردند و به سخنرانى اودر اين باره كه با كسب آسايش درونىمىتوان از سكته قلبى احتراز كردگوش دادند... (9)
يكى از محققان در تشريح گوشهاىديگر از جريان معنويتگرايى ورويكرد دينى در جهان امروز چنينمىنويسد:
هفته گذشته شبكههاى ماهوارهاىتلويزيونى ترانه معنوى را براىنخستين بار در جهان رسانهاىمعاصر پخش كردند كه يكى ازنشانههاى آشكار نيازمنديهاىمعنوى و جامعه معنويتخواه پس ازانقلاب اسلامى ايران است.
اين ترانه شگفت معنوى كه با نامسمبليك و نمادين [ Puedes llegar] عرضه عروسكهايى است كهبخشهايى از آيات كتاب مقدس يعنىانجيل را مىتوانند تكرار كنند كهپديدهاى نو در گرايشهاى مذهبىاست.
حجم معاملات بازرگانى كالاهاىمعنوى تنها در جامعه آمريكا از عدديكصد ميليون دلار قبل از انقلاباسلامى به رقم سه ميليارد دلارى فعلىارتقاء پيدا كرده است.
به وجود آمدن و شكلگيرىتخصص و مهارت نرمافزارى نوين دربازرگانى و امور خدمات بينالمللىتحت عنوان بازاريابى مذهبى يامعنوى، در بعضى از مراكز آموزشىمذهبى و سازمان كليساها بشدت رواجپيدا كرده است و هدفش ارتباط معنوىبا مخاطب فراوانتر است.
خانم «مارى انجيليكا» كه يك راهبهفقير و بىچيز بود و جز لباس راهبگىهيچ سرمايه ديگرى نداشت، وانستباترغيب مؤمنان كاتوليك به مشاركت درراهاندازى يك سيستم تلويزيونى كابلىكاملا مذهبى و معنوى صرف يك شبكهتلويزيونى قوى و پرقدرت با چهل و پنجميليون مخاطب به وجود آورده و بهنيازهاى معنوى تازه از طريق رسانهتلويزيون پاسخ دهد (10)
پىنوشتها:
1. روزنامه ايران، به نقل از خبرگزارىجمهورى اسلامى، 15/5/76.
2. روزنامه ابرار، به نقل از هفتهنامهفرانسوى نورل آبرزواتور، 6/6/75.
3. تغيير ماهيت قدرت، الوين تافلر، مركزترجمه و نشر كتاب، چاپ اول 1370،ص659، 658، 657، 656 و 655.
4. روزنامه جمهورى اسلامى، به نقل ازروزنامه آمريكايى واشنگتن پست، 8/3/71.
5. ضميمه روزنامه اطلاعات، 5/4/75.
6. روزنامه صبح، شماره 35، مصاحبه دكترگلشنى.
7. روزنامه كيهان، 11/1/76.
8. نشريه اطلاع رسانى مبلغان (ضميمهبصائر)، آذر 76.
9. مقاله در جستجوى امر قدسى، مجلهمشرق، شماره دوم و سوم، ترجمه اميرقاسمى.
10. سينا واحد، ستون فرهنگ و انديشه،روزنامه كيهان، 23/5/75.
