عاشورا و امام حسین علیه‏السلام از دیدگاه اندیشمندان غیر مسلمانان

عاشورا و امام حسین علیه‏السلام از دیدگاه اندیشمندان غیر مسلمانان

ماهاتما گاندی

ماهاتما گاندی، رهبر بزرگ انقلاب هندوستان، می‏گوید: «من برای هند چیز تازه‏ای نیاوردم؛ فقط نتیجه‏ای را که از مطالعات و تحقیق‏هایم درباره تاریخ زندگی قهرمانان کربلا به دست آورده بودم، ارمغان ملت هند کردم. اگر بخواهیم هند را نجات دهیم واجب است همان راهی را بپیماییم که حسین بن علی علیه‏السلام پیمود».

توماس کارلایل

توماس کارلایل، مورخ مشهور انگلیسی، می‏نویسد: «بهترین درسی که از تراژدی کربلا می‏گیریم این است که حسین علیه‏السلام و یارانش ایمان استوار به خدا داشتند. آنها با عمل خود روشن کردند که تفوقِ عددی در جایی که حقّ با باطل روبه‏رو می‏شود اهمیّتی ندارد. پیروزی حسین علیه‏السلام با وجود اقلیتی که داشت باعث شگفتی من است».

واشینگتن ایرونیک

واشینگتن ایرونیک، تاریخ‏نویس امریکایی، می‏نویسد: «برای امام حسین علیه‏السلام ممکن بود که زندگی خود را با تسلیم شدن در برابر اراده یزید نجات بخشد، لیکن مسئولیّت پیشوای اسلام اجازه نمی‏داد که او یزید را به عنوان خلیفه بشناسد. او به منظور رها ساختن اسلام از چنگال بنی‏امیه به سرعت خود را برای قبول هر ناراحتی و فشاری آماده ساخت. در زیر آفتاب سوزان سرزمین خشک و در روی ریگ‏های تفتیده عربستان روح حسین علیه‏السلام فناناپذیر است. ای پهلوان و ای نمونه شجاعت و ای شه‏سوار من؛ ای حسین».

مُسیو هاربین

مُسیوهاربین آلمانی می‏گوید: «اگر در کلمات و گفتار حسین علیه‏السلام درست دقت شود معلوم خواهد شد که هدف و آرمان حسین علیه‏السلام جلوگیری از ستم بود و این همه قوّت قلب و از خودگذشتگی را در راه مقصود عالی خویش خرج کرده است. حتی در آخرین دقایق زندگی طفل شیرخوار خود را قربانی حقّ و حقیقت نمود و با این عمل اندیشه فلاسفه و بزرگان عالم را متحیّر ساخت».

توماس ماساریک

توماس ماساریک می‏گوید: «گرچه کشیشان ما هم از ذکر مصایب حضرت مسیح مردم را متأثر می‏سازند، ولی آن شور و هیجانی که در پیروان حسین علیه‏السلام یافت می‏شود، در پیروان مسیح یافت نخواهد شد و گویا سبب این باشد که مصایب مسیح در برابر مصایب حسین علیه‏السلام مانند پر کاهی است در مقابل کوهی عظیم».

اِدوارد بِراون

اِدوارد بِراون مستشرق معروف انگلیسی می‏گوید: «آیا قلبی پیدا می‏شود که وقتی درباره کربلا سخن می‏شنود، آغشته به اندوه نگردد؟ حتی غیر مسلمانان نیز نمی‏توانند پاکی روحی را که در این جنگ تحت لوای اسلام انجام گرفت انکار کنند».

فردریک جمس

فردریک جِمس می‏گوید: «درس امام حسین و هر قهرمان شهید دیگری این است که در دنیا اصول ابدی عدالت و ترحّم و محبّت وجود دارد که تغییر ناپذیرند و هم‏چنین می‏رساند که هرگاه انسان برای حفظ این صفات مقاومت کند و در راه بقای آن پافشاری نماید آن اصول همیشه در دنیا باقی و پایدار خواهد ماند».

چارلز دیکنز

چارلز دیکنز نویسنده انگلیسی می‏نویسد: «اگر منظور امام حسین علیه‏السلام جنگ در راه خواسته‏های دنیایی بود، من نمی‏فهمم چرا خواهران و زنان و اطفالش به همراه او بودند؟ پس عقل چنین حکم می‏کند که او فقط برای اسلام، فداکاری خویش را انجام داد».

آنطون بار

آنطون بارا می‏نویسد: «اگر حسین از آنِ ما بود، در هر سرزمینی برای او بیرقی برمی‏افراشتیم و در هر روستایی برای او منبری برپا می‏کردیم و مردم را با نام حسین به مسیحیّت فرا می‏خواندیم».

گیبون

گیبون، مورخ معروف انگلیسی، می‏گوید: «با آن‏که مدتّی از واقعه کربلا گذشته و ما هم با صاحب واقعه هم‏وطن نیستیم، مع ذلک مشقّات و مشکلاتی که حضرت حسین علیه‏السلام تحمّل نمود، احساسات سنگ‏دل‏ترین خواننده را بر می‏انگیزد، چندان که نوعی عطوفت و مهربانی نسبت به آن حضرت در خود می‏یابد».

نیکلسون

نیکلسون، خاورشناس معروف، می‏نویسد: «بنی‏امیه سرکش و مستبّد بودند، قوانین اسلامی را نادیده انگاشتند و مسلمین را خوار نمودند.... چون تاریخ را بررسی کنیم گوید: دین بر ضد فرمان‏فرمایی تشریفاتی قیام کرد و حکومت دینی در مقابل امپراتوری ایستادگی نمود. بنابراین تاریخ از روی انصاف حکم می‏کند که خون حسین علیه‏السلام به گردن بنی‏امیه است».

موریس دوکبری

موریس دوکبری می‏گوید: «اگر مورخان ما حقیقت این روز (عاشورا) را می‏دانستند و درک می‏کردند که عاشورا چه روزی است، این عزاداری را مجنونانه نمی‏پنداشتند؛ زیرا پیروان حسین به واسطه عزاداری حسین علیه‏السلام می‏دانند که پستی و زیردستی و استعمار را نباید قبول کرد؛ زیرا شعار امام و آقای آنها تن ندادن به ستم بود».

دروویل

در سفرنامه خود می‏نویسد: «سرگذشت غم‏انگیز امام حسین علیه‏السلام و یارانش اذهان نیمی از جهان اسلام را به خود مشغول داشته است. گذشت قرن‏های بسیار که هرکدام فاجعه‏ها و غم‏های خود را به همراه دارد این داغ را بی‏اثر نکرده است و احساسی را که یادآوری آن واقعه برمی‏انگیزد تخفیف نداده است.... حتی دشمنان حسین علیه‏السلام با دیدن مقاومت بردبارانه او و از خودگذشتگی یارانش... به رحم آمدند. وقایع ثبت شده روز هولناک دهم محرم چنان از عواطف پاک انسانی سرشار است که مردم را تکان می‏دهد و تأثر آنها را از نسلی به نسلی دیگر منتقل می‏کند».