اخلاق نیكو

اخلاق نیكو

قسمت دوم و پایانی

هـ ـ حسن خلق آری، بی تفاوتی نه!

از نظر اسلام، حسن خلق هرگز به این معنا نیست كه اگر با منكری رو به رو شدیم، در برابر آن سكوت كرده، لبخند بزنیم، یا در برابر اعمال زشت دیگران واكنش منفی نشان ندهیم. زیرا برخورد منفی و توأم با تندی و خشونت، زمانی مذموم و ناپسند است كه پای بی اعتنایی به دین و ارزش های والای آن در میان نباشد وگرنه رنجیدن نزدیك ترین افراد به انسان نیز اگر به دلیل حفظ ارزش ها و پایبندی به آن باشد، نه تنها زشت نیست، بلكه در ردیف مهم ترین وظایف شرعی و از مراتب نهی از منكر است.

به فرموده امام علی ـ علیه السلام ـ :

«اَمَرنا رَسوُلُ اللهِ ـ صلی الله علیه و آله ـ اَنْ نَلْقی اَهْلَ الُمَعاصی بِوُجوُهٍ مُكْفَهِرَّهٍ»[1]

پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ به ما دستور داده است كه با معصیت كاران با چهره های عبوس روبه رو شویم.

آثار و فواید حسن خلق

حسن خلق دارای آثار و فواید فراوانی است. با بهره گیری از فرموده های پیشوایان بزرگوار اسلام به شمّه ای از آنها اشاره می كنیم:

1 . پیوندهای دوستی را محكم و پایدار می كند. پیامبرگرامی اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:

«حُسْنُ الْخُلْقِ یُثَبِّتُ الْمَوَدَّه»[2]

خوشرویی دوستی را پایدار می كند.

2 . موجب آبادی سرزمین ها و طول عمر می گردد. امام صادق ـ علیه السلام ـ در این باره فرمود:

«اِنَّ الْبِرَّ وَ حُسْنَ الْخُلْقِ یَعْمُرانِ الدَّیارَ‌ وَ یَزیدانِ‌فِی الْاَعْمارِ»[3]

بدرستی كه نیكوكاری و خوش خلقی، سرزمین ها را آباد می كند و بر عمرها می افزاید.

3 . روزی را زیاد می كند. به بیان علی ـ علیه السلام ـ :

«فی سِعَهِ الْاَخلاقِ كُنُوزُ الْاَرزاقِ»[4]

گنجینه های روزی در نرمخویی و گشاده رویی است.

4 . موقعیت اجتماعی انسان را بهبود می بخشد. همان حضرت می فرماید:

«كَمْ مِنْ وَضیعٍ رَفَعَهُ حُسْنُ خُلْقِهِ»[5]

چه بسیار فرد بی مقداری كه خوشرویی اش او را برتری بخشیده است.

5 . مشكلات و ناهمواری های زندگی را هموار می سازد؛ همان امام فرمود:

«مَنْ حَسُنَ خُلْقُهُ سَهُلَتْ لَهُ طُرُقُهُ»[6]

هركس خلقش نیكو شد، راه های زندگی برایش هموار می گردد.

1 . موجب نیل به درجات عالی می شود؛ پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:

«اِنَّ الْعَبْدَ لَیَبْلُغُ بِحُسْنِ خُلْقِهِ عَظیمَ دَرجاتِ الاخِرَهِ وَ اَشْرَفَ‌ الْمَنازِلِ وَ اِنَّهُ ضَعیفُ الْعِبادَهِ»[7]

به درستی كه بنده، در سایه خوش خلقی خود به درجات بزرگ و مقامات والایی در آخرت می رسد، با آنكه عبادتش ضعیف است.

2 . حساب را آسان می كند؛ امام علی ـ علیه السلام ـ می فرماید:

«حَسَّنْ خُلْقَكَ یُخَفِّفِ اللهُ حِسابَكَ»[8]

اخلاقت را نیكو كن تا خداوند حسابت را آسان كند.

3 . آمرزش گناهان؛ امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:

«اِنَّ الْخُلْقَ الْحَسَنَ یُمیثُ الْخَطیئَهَ كَما تُمیثُ الشَّمْسُ الْجَلیدَ»[9]

بدرستی كه اخلاق نیكو لغزش ها را ذوب می كند همان گونه كه آفتاب یخ را.

4 . ورود به بهشت؛ رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:

«اَكْثَرُ ما تَلْجُ بِهِ اُمَّتیَ الْجَنَّهَ تُقْوی اللهِ وَ حُسْنُ الْخُلْقِ»[10]

بیشترین امتیازی كه امت من به سبب داشتن آن به بهشت می رود، تقوای الهی و خوش خلقی است.

پی نوشتها:

[1] . وسائل الشیعه، ج 11، ص 413.
[2] . بحارالانوار، ج 77، ص 150.
[3] . همان،‌ج 71، ص 395.
[4] . همان، ج 78، ص 53.
[5] . شرح غررالحكم، ج 4، ص 558.
[6] . همان، ج 5، ص 306.
[7] . محجه البیضاء، ج 5، ص 93.
[8] . بحارالانوار، ج 71، ص 383.
[9] . همان، ص 375.
[10] . اصول كافی، ج 2، ص 100.