شكيات نماز قسمت دوم

شكيات نماز قسمت دوم 5 شك امام ومأموم مسأله 1192 اگر امام جماعت در شماره ركعتهاي نماز شك كند مثلا شك كند كه سه ركعت خوانده يا چهار ركعت ، چنانچه مأموم يقين يا گمان داشته باشد كه چهار ركعت خوانده و به امام بفهماند كه چهار ركعت خوانده است ، امام بايد نماز را تمام كند و خواندن نماز احتياط لازم نيست ونيز اگر امام يقين يا گمان داشته باشد كه چند ركعت خوانده است ومأموم در شماره ركعتهاي نماز شك كند ، بايد به شك خود اعتنا ننمايد . 6 شك در نماز مستحبي مسأله 1193 اگر در شماره ركعتهاي نماز مستحبي شك كند ، چنانچه طرف بيشتر شك نماز را باطل ميكند ، بايد بنا را بر كمتر بگذارد مثلا اگر در نافله صبح شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، بايد بنا بگذارد كه دو ركعت خوانده است و اگر طرف بيشتر شك نماز را باطل نميكند ، مثلا شك كند كه دو ركعت خوانده يا يك ركعت به هر طرف شك عمل كند ، نمازش صحيح است . مسأله 1194 كم شدن ركن ، نافله را باطل ميكند بنابر احتياط واجب ، ولي زياد شدن ركن ، آن را باطل نميكند ، پس اگر يكي از كارهاي نافله را فراموش كند و موقعي يادش بيايد كه مشغول ركن بعد از آن شده بايد آن كار را انجام دهد و دوباره آن ركن را بجا آورد مثلا اگر در بين ركوع يادش بيايد كه سوره را نخوانده ، بايد برگردد و سوره را بخواند و دوباره به ركوع رود . مسأله 1195 اگر در يكي از كارهاي نافله شك كند ، خواه ركن باشد يا غير ركن ، چنانچه محل آن نگذشته ، بايد بجا آورد و اگر محل آن گذشته ، به شك خود اعتنا نكند. مسأله 1196 اگر در نماز مستحبي دو ركعتي گمانش به سه ركعت يا بيشتر برود يا گمانش به دو ركعت يا كمتر برود بايد به همان گمان عمل كند ، مثلا اگر گمانش به يك ركعت ميرود احتياطا بايد يك ركعت ديگر بخواند . مسأله 1197 اگر در نماز نافله كاري كند كه براي آن سجده سهو واجب ميشود ، يا يك سجده يا تشهد را فراموش نمايد ، لازم نيست بعد از نماز ، سجده سهو يا قضاي سجده و تشهد را بجا آورد . مسأله 1198 اگر شك كند كه نماز مستحبي را خوانده يا نه ، چنانچه آن نماز مثل نماز جعفر طيار وقت معين نداشته باشد ، بنا بگذارد كه نخوانده است . و همچنين است اگر مثل نافله يوميه وقت معين داشته باشد و پيش از گذشتن وقت شك كند كه آن را بجا آورده يا نه ، ولي اگر بعد از گذشت وقت شك كند كه خوانده است يا نه ، به شك خود اعتنا نكند . شكهاي صحيح مسأله 1199 در نه صورت اگر در شماره ركعتهاي نماز چهار ركعتي شك كند ، بايد فورا فكر نمايد پس اگر يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا كرد ، همان طرف را بگيرد و نماز را تمام كند وگرنه به دستورهائي كه گفته ميشود عمل نمايد و آن نه صورت از اين قرار است : اول : آن كه بعد از سر برداشتن از سجده دوم شك كند دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، كه بايد بنا بگذارد سه ركعت خوانده و يك ركعت ديگر بخواند و نماز را تمام كند و بعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته به دستوري كه بعدا گفته ميشود بجا آورد . دوم : شك بين دو و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم كه بايد بنا بگذارد چهار ركعت خوانده و نماز را تمام كند وبعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند . سوم : شك بين دو و سه و چهار بعد از سر برداشتن از سجده دوم كه بايد بنا بر چهار بگذارد و بعد از نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده وبعد دو ركعت نشسته بجا آورد ، ولي اگر بعد از سجده اول يا پيش از سر برداشتن از سجده دوم يكي از اين سه شك برايش پيش آيد بايد نماز را رها كند و دوباره بخواند . چهارم : شك بين چهار و پنج بعد از سر برداشتن از سجده دوم كه بايد بنا بر چهار بگذارد و نماز را تمام كند وبعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد ولي اگر بعد از سجده اول ، يا پيش از سر برداشتن از سجده دوم ، اين شك ، براي او پيش آيد ، بنابر احتياط واجب بايد به دستوري كه گفته شد عمل كند و نماز را هم دوباره بخواند . پنجم : شك بين سه و چهار ، كه در هر جاي نماز باشد ، بايد بنابر چهار بگذارد ونماز را تمام كند و بعد از نماز يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد . ششم : شك بين چهار و پنج در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد ويك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بجا آورد . هفتم : شك بين سه و پنج در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند ونماز را سلام دهد و دو ركعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد . هشتم : شك بين سه و چهار و پنج در حال ايستاده ، كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و بعد از سلام نماز دو ركعت نماز احتياط ايستاده وبعد دو ركعت نشسته بجا آورد . نهم : شك بين پنج و شش در حال ايستاده كه بايد بنشيند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد و دو سجده سهو بجا آورد . مسأله 1200 اگر يكي از شكهاي صحيح براي انسان پيش آيد نبايد نماز را بشكند و چنانچه نماز را بشكند معصيت كرده است ، پس اگر پيش از انجام كاري كه نماز را باطل ميكند مثل رو گرداندن از قبله ، نماز را از سر گيرد نماز دومش هم باطل است . و اگر بعد از انجام كاري كه نماز را باطل ميكند ، مشغول نماز شود نماز دومش صحيح است . مسأله 1201 اگر يكي از شكهائي كه نماز احتياط براي آنها واجب است در نماز پيش آيد ، چنانچه انسان نماز را تمام كند وبدون خواندن نماز احتياط نماز را از سر بگيرد معصيت كرده است . پس اگر پيش از انجام كاري كه نماز را باطل ميكند نماز را از سر گرفته ، نماز دومش هم باطل است و اگر بعد از انجام كاري كه نماز را باطل ميكند ، مشغول نماز شده نماز دومش صحيح است . مسأله 1202 وقتي يكي از شكهاي صحيح براي انسان پيش آيد چنانكه گفته شد ، بايد فورا فكر كند ولي اگر چيزهائي كه به واسطه آنها ممكن است يقين يا گمان به يك طرف شك پيدا شود ، از بين نميرود ، چنانچه كمي بعد فكر كند اشكال ندارد ، مثلا اگر در سجده شك كند ميتواند تا بعد از سجده فكر كردن را تأخير بيندازد . مسأله 1203 اگر اول گمانش به يك طرف بيشتر باشد ، بعد دو طرف در نظر او مساوي شود ، بايد به دستور شك عمل نمايد . واگر اول دو طرف در نظر او مساوي باشد وبه طرفي كه وظيفه او است بنا بگذارد ، بعد گمانش به طرف ديگر برود ، بايد همان طرف را بگيرد ونماز را تمام كند . مسأله 1204 كسي كه نميداند گمانش به يك طرف بيشتر است يا هر دو طرف در نظر او مساوي است بايد احتياط كند ودر هر مورد احتياط ، بطور مخصوصي است كه در كتابهاي مفصل گفته شده است . مسأله 1205 اگر بعد از نماز بداند كه در بين نماز حال ترديدي داشته كه مثلا دو ركعت خوانده يا سه ركعت و بنا را بر سه گذاشته ولي نداند كه گمانش به خواندن سه ركعت بوده يا هر دو طرف در نظر او مساوي بوده بايد نماز احتياط را بخواند . مسأله 1206 اگر موقعي كه تشهد ميخواند ، يا بعد از ايستادن شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه و در همان موقع يكي از شكهائي كه اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بيفتد صحيح ميباشد ، براي او پيش آيد مثلا شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، بايد به دستور آن شك عمل كند وبنابر احتياط واجب نمازش را هم دوباره بخواند . مسأله 1207 اگر پيش از آن كه مشغول تشهد شود ، يا در ركعتهائي كه تشهد ندارد پيش از ايستادن ، شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه ، و در همان موقع يكي از شكهائي كه بعد از تمام شدن دو سجده صحيح است ، برايش پيش آيد نمازش باطل است . مسأله 1208 اگر موقعي كه ايستاده بين سه و چهار يا بين سه و چهار و پنج شك كند ويادش بيايد كه دو سجده از ركعت پيش بجا نياورده نمازش باطل است . مسأله 1209 اگر شك او از بين برود و شك ديگري برايش پيش آيد ، مثلا اول شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، بعد شك كند كه سه ركعت خوانده يا چهار ركعت ، بايد به دستور شك دوم عمل نمايد . مسأله 1210 اگر بعد از نماز شك كند كه در نماز مثلا بين دو و چهار شك كرده ، يا بين سه و چهار ، احتياط واجب آن است كه به دستور هر دو عمل كند و نماز را هم دوباره بخواند . مسأله 1211 اگر بعد از نماز بفهمد كه در نماز شكي براي او پيش آمده ولي نداند از شكهاي باطل بوده يا از شكهاي صحيح و اگر از شكهاي صحيح بوده كدام قسم آن بوده است بنابر احتياط واجب بايد به دستور شكهائي كه صحيح بوده و احتمال ميداده عمل كند و نماز را هم دوباره بخواند . مسأله 1212 كسي كه نشسته نماز ميخواند اگر شكي كند كه بايد براي آن يك ركعت نماز احتياط ايستاده يا دو ركعت نشسته بخواند ، بايد دو ركعت نشسته بجا آورد . بلكه اگر شكي كند كه بايد براي آن دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند ، بايد دو ركعت نشسته بجا آورد . مسأله 1213 كسي كه ايستاده نماز ميخواند ، اگر موقع خواندن نماز احتياط از ايستادن عاجز شود ، بايد مثل كسي كه نماز را نشسته ميخواند و حكم آن در مسأله پيش گفته شده ، نماز احتياط را بجا آورد . مسأله 1214 كسي كه نشسته نماز ميخواند ، اگر موقع خواندن نماز احتياط بتواند بايستد بايد به وظيفه كسي كه نماز را ايستاده ميخواند عمل كند.