مجله پزشکی : زیبایی پوست

متخصصان پوست توصیه می كنند برای داشتن پوستی زیبا و شاداب، الزامی در استفاده از انواع كرم های آرایشی نیست، بلكه توجه به دو نكته مهم برای سلامت پوست كافی است؛ اول: شناسایی نوع پوست و دوم تغذیه مناسب.آن چه در پی می خوانید، صحیح ترین شیوه مراقبت از پوست به توصیه متخصصان پوست و مو است. در این بحث ابتدا به بررسی انواع پوست پرداخته و سپس در ۵ بخش به مراقبت های پس از شناسایی نوع پوست می پردازیم.
شناسایی نوع پوست
اولین قدم در حفظ لطافت و شادابی پوست و مراقبت از آن شناسایی نوع پوست است. متخصصان پوست، پوست را به ۵ نوع تقسیم می كنند كه هر یك از انواع آن نیازمند نوعی نگهداری خاص است.
- پوست نرمال(طبیعی): این نوع پوست نرم و لطیف بوده و منافذ آن بسیار ریز است، جوش ندارد و یا تعداد جوش ها به قدری اندك است كه به چشم نمی آید. به این نوع پوست اصطلاحاً مخملی گفته می شود.
- پوست چرب: كه دارای منافذ بزرگ با حالتی براق، به ویژه در بخش هایی چون صورت و به طور شاخص پیشانی، بینی و چانه، پشت، بازوها و سینه است. تعداد جوش های آن زیاد و اغلب نیازمند درمان است.
- پوست خشك: این نوع پوست منافذ بسیار ریزی داشته و كاملاً خشك است كه این خشكی به ویژه در گونه ها، بازوها، پاها، سینه و شكم به وضوح دیده می شود. قرمزی بیش از حد پوست كه گاه با خارش همراه است، از ویژگی های بارز پوست های خشك است.
- پوست تركیبی: در این نوع پوست، نواحی چون پیشانی، چانه و بینی چرب و گونه ها خشك است. بازوها ممكن است خشك یا چرب باشند.
- پوست حساس: كه ممكن است خشك یا چرب باشد كه در هر دو صورت با ویژگی هایی چون قرمزی، خارش و سوزش مشخص می شود. سطح پوست اغلب دارای لكه های قرمز است كه جوش های ریزی نیز در سطح این نواحی دیده می شود. این جوش ها اكنه نیست، بلكه ناشی از حساسیت بیش از حد پوست به ویژه به آب و هوا یا مواد پاك كننده یا آرایشی است.اكنون پس از تشخیص نوع پوست و ترجیحاً با مشورت پزشك، نگهداری از پوست علمی و دقیق خواهد بود. اما نكته حائز اهمیت این كه در بعضی مواقع جنس پوست صورت با بدن متفاوت است، از این رو لازم است نوع پوست بدن و صورت به طور مجزا شناسایی شود. متخصصان پوست معتقدند پس از شناسایی نوع پوست ، رعایت ۵ نكته برای حفاظت از آن ضروری است. با رعایت این ۵ نكته به طور مرتب، می توان پوستی سالم، لطیف و شاداب داشت.
۱- پاك كردن و تمیز كردن پوست
تنوع انواع صابون ها و لوازم آرایشی- بهداشتی به ویژه انواع پاك كننده ها نباید باعث سردرگمی و انتخاب نادرست شما شود. برای پاك كردن و تمیز كردن پوست، توجه به دو نكته ضروری است؛ اولا این كه برای پاك كردن آرایش صورت
(Make- up)، به هیچ وجه نباید از صابون استفاده كرد و دوم این كه؛ برای هر نوع پوست، نوع صابون ویژه ای نیاز است. از این رو برای پاك كردن صورت استفاده از پنبه آغشته به كرم یا دستمال های آرایشی پاك كن استاندارد و بدون الكل توصیه می شود. فراموش نكنید كه پنبه یا دستمال را به آرامی روی صورت بكشید.
اگر از پاك كننده های محلول استفاده می كنید، لازم است بسته به نوع پوست، پاك كننده ای را انتخاب كنید كه معمولاً برای پوست های چرب از انواع كم چربی كه بخش آبی پاك كننده بیشتر باشد، استفاده می كنند و برای پوست های خشك به عكس.اكنون پس از پاك كردن پوست با استفاده از آب گرم و صابون- صابون متناسب با نوع پوست- صورت را شستشو داده و سپس بلافاصله با آب سرد، صورت را بشویید تا منافذ پوست كه در اثر شستشو با آب گرم باز شده بودند، مجدداً بسته شده و به حالت طبیعی باز گردند.
۲- بهبود بخشیدن پوست
بهبود بخشیدن(Toning) پوست، تقویت پوست با استفاده از تركیباتی به نام «بهبود دهنده» است. بهبود دهنده ها نه تنها باعث بهبود و بازسازی پوست می شوند، بلكه باعث از بین رفتن بقایای آلودگی سطح پوست می شوند و در واقع كار پاك سازی را تكمیل می كنند.برای انتخاب بهبود دهنده نیز به نوع پوست توجه كنید. برای پوست های چرب یا خیلی چرب، بهبود دهنده های بدون چربی و برای نوع خشك، بهبود دهنده های چرب نیاز است. برای پوست های چرب و خیلی چرب می توان از بهبود دهنده ها برای بهبود پوست بدن نیز استفاده كرد.
۳- مرطوب كردن پوست
پوست از هر نوعی كه باشد، نیازمند رطوبت است؛ اما برای انتخاب نوع مرطوب كننده توجه به نوع پوست ضروری است.
برای پوست های خشك از مرطوب كننده های چرب و برای پوست های چرب از انواعی كه چربی كمی داشته و فاز مایع مرطوب كننده بیشتر است، استفاده كنید. برای پوست طبیعی، مختلط(تركیبی) و حساس نیز پیش از انتخاب مرطوب كننده نوع پوست را مد نظر قرار بدهید.
جدا از نوع پوست و استفاده از كرم مرطوب كننده متناسب با آن، استفاده از كرم های حاوی آلفا هیدروكسی اسید(AHAS) یا كرم های حاوی میوه یا شیر بسیار مناسب است، به ویژه در جوانان و نوجوانان، چرا كه كرم های حاوی تركیبات میوه به ویژه میوه های ترش و یا میوه هایی چون هلو، خیار، هندوانه و... باعث لطافت و جوانی پوست می شوند.
۴- محافظت از پوست
رعایت سه نكته قبل- پاك كردن، بهبود بخشیدن و مرطوب كردن پوست- هر روز باید انجام شود؛ اما محافظت از پوست، فقط زمان خروج از منزل ضروری است.
استفاده از كرم های ضد آفتاب با SPF حداقل ،۱۰ به ویژه در فصل تابستان ضروری است. به هر میزان پوست شما روشن تر و حساس تر باشد نیاز به كرم ضد آفتاب با SPF بالاتری دارید. برای انتخاب كرم ضد آفتاب نیز به نوع پوست خود توجه كنید.
۵- تغذیه پوست
تغذیه مناسب و توجه به نوع مواد غذایی مصرفی یكی از مهم ترین نكات در حفظ سلامت، لطافت و شادابی پوست است. مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین A، C، ِD، E به مقدار كافی، جهت سلامت پوست ضروری است.
- ویتامین C :ویتامین C از تشكیل رادیكال های آزاد جلوگیری كرده و مانع ایجاد چین و چروك پوست می شود. شفافیت پوست از دیگر فواید مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C است. بهترین منابع غذایی حاوی ویتامین C عبارتند از؛ لیموترش تازه، گوجه فرنگی، پرتقال، كلم بروكلی، فلفل سبز شیرین، توت فرنگی، انار و...
- ویتامین A :ویتامین A از تأثیر اشعه UV بر پوست بدن به ویژه پوست صورت جلوگیری می كند. از بهترین منابع غذایی حاوی ویتامین A می توان به میوه های زرد و نارنجی چون هویج، پرتقال و...، انواع سبزی ها به ویژه سبزی های پهن برگ و تیره چون اسفناج، كاهو و...، تخم مرغ، شیر و جگر اشاره كرد.
- ویتامین E :مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین E باعث جلوگیری از ایجاد رادیكال های آزاد در بدن شده و مانع از ایجاد چین و چروك صورت و پیری زودرس آن می شوند. بهترین منابع غذایی حاوی ویتامین E عبارتند از: میوه های روغنی چون انبه، انواع آجیل خام، سبزی های پهن برگ و غلات.
- ویتامین D :مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین D باعث شفافیت و شادابی پوست و محافظت پوست در برابر اشعه خورشید به ویژه نور UV خورشید می شود. مواد غذایی چون، انواع ماهی های روغنی، شیر حاوی ویتامین D از مهم ترین منابع حاوی ویتامین D هستند. از سوی دیگر پیاده روی در نور آفتاب- با رعایت نكات ایمنی- حداقل روزی ۲۰ دقیقه نیاز بدن به ویتامین D را مرتفع می كند.
نوشته: دكتر جان هنریك

خیلی زود است که یک خانم زیر ۳۰ سال نگران چروک دور چشم باشد و یا حس کند اطراف لب‌هایش چروک دارد و درباره راه‌حل آن بپرسد. اما چون می‌خواستید اطلاعاتی در این زمینه کسب کنید برای شما و دیگر خوانندگان این طور شروع می‌کنم که: خانم‌ها از سن ۳۰ سالگی به بعد به تدریج و به آرامی پوست‌شان نازک و خشک می‌شود، به خصوص آنهایی که بدون کرم ضدآفتاب سال‌های طولانی در معرض نور آفتاب مستقیم بوده‌اند، متوجه چین و چروک در صورت و به خصوص دور چشم‌ها می‌شوند....
بنابراین اگر پیش از بروز چروک‌ها تحت نظر پزشک از کرم‌های ضد چروک مخصوص دور چشم و مرطوب‌کننده‌ها و ضد آفتاب مناسب استفاده کنید بروز چین و چروک‌ها به تعویق خواهد افتاد. مصرف این کرم‌ها برای مراقبت از پوست باید مداوم و همیشگی باشد و شما می‌توانید از متخصص پوست خودتان بخواهید نوع مناسبی را تجویز کند و مطمئن باشید که نه تنها استفاده از آنها بدون عارضه است بلکه سودمند هم خواهد بود. اما درباره اینکه بعضی از خانم‌های جوان علاقه‌مند هستند به منظور زیباتر شدن از مواد حجم‌دهنده لب‌ها کمک بگیرند، باید تاکید کنم، به طور کلی توصیه من بر این است که اگر ناهنجاری‌ خاصی در صورتتان ندارید و برای مثال به علت حوادث و تصادف یا ناهنجاری‌های مادرزادی مشکلی در پوست صورتتان نیست از این ایده صرف‌نظر کنید. تزریق ژل‌های مخصوص به وسیله پزشکان متخصص و جراحان پلاستیک می‌تواند برای آنهایی سودمند باشد که بخشی از پوستشان فرو رفته و گود است یا درباره لب‌‌های خیلی نازک یا سینه‌های خیلی کوچک برای زیبایی متقاضیان خاص خود را دارد. هر چند که عوارض جانبی آن به شرط اینکه به وسیله متخصص انجام بگیرد، نادر است اما آیا می‌دانید باید بارها به تکرار تزریق شوند. گاهی واکنش‌های ایمنی بدن به عنوان یک جسم خارجی آن را می‌شناسد و ایجاد عفونت یا حتی عدم قرینگی در دو طرف می‌تواند شما را پشیمان و نازیبا کند. خصوصا اگر به وسیله افراد غیرمتخصص انجام شود. خوب فکر کنید گاهی پشیمانی شما سودی ندارد و برای آن دیر است.

دکتر حسین طباطبایی - متخصص پوست و مو - عضو هیات
علمی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران

▪ روان سالم در بدن و روح سالم
پوست قدیمی ترین (از لحاظ جنین شناسی) و حساس ترین عضو بدن ما است. پوست اولین راه ارتباط با محیط و موثرترین محافظ خارجی می باشد. می توان پوست را قسمت خارجی سیستم عصبی فرض كرد. در واقع پوست دستگاه عصبی خارجی ما است،عضوی كه اولین واكنش ها را نسبت به محیط نشان می دهد و ارتباط تنگاتنگی با سیستم اعصاب مركزی دارد.
ساختمان پوست در حال تجدید مداوم است و این فعالیت توسط سلول های لایه های عمقی آن تامین می شود. هر چهار ساعت یا حدود همین زمان پوست دولایه جدید تشكیل می دهد. سلول های پوست و روده می توانند صدها و هزاران بار ضمن زندگی یك فرد تقسیم شوند. سلول های پوست بیش از یك میلیون بار در ساعت ریزش می كنند.
روی پوست به عنوان یك تصویر فرضی تجربیات كل زندگی منعكس می گردد، فراز و نشیب های احساسی، تاسف های عمیق و.....
نرمی، صاف وصیقلی بودن پوست زودگذر است ، پوست به مرور زمان باافزایش سن متحمل چین و چروك ها، شیارهای عمیق و افتادگی می شود كه نتیجه سال ها آسیب است. پوست حتی با تماس های عاطفی دچار ضربات خفیف می شود.
پوست وسیع ترین عضو بدن است. این عضو در یك مرد بزرگسال ۵۷۹ سانتی متر مربع مساحت دارد و دوازده درصد كل بدن را تشكیل می دهد(۳.۳۶۲ كیلوگرم) و شامل ۵ میلیون سلول حسی است.
زمینه فعالیت پوست، ساخت پایه ای برای سلول های حسی است كه مهمترین جزء آن حس لامسه می باشد.
پوست یك تنظیم كننده،تحلیل كننده و منبع اطلاعاتی محسوب می شود، عامل احساس می باشد و سدی برای بدن در مقابل باکتری های خارجی است. همچنین منشاء هورمون های لازم برای تمایز سلول های دفاعی بدن بوده و لایه های پایینی را از صدمات مكانیكی و تابشی محافظت می كند.
پوست سدی در برابر مواد سمی و میكروب های خارجی است، نقش اساسی در تنظیم فشار و جریان خون دارد، در ترمیم و بازسازی خود نقش دارد و كراتین می سازد. پوست عضوی است كه مواد سمی و سایر موادی را كه در محصولات دفعی بدن ترشح می شود جذب می كند.
پوست تنظیم كننده حرارت است، عضوی است كه در متابلویسم وذخیره چربی دخیل می باشد، پوست متابولیسم آب و نمك را با تعریق تنظیم می كندو نیز ذخیره كننده غذا و آب است.
عضو تنفسی است و تسهیل كننده مسیر دو طرفه عبور برخی گازها می باشد، سنتز كننده تعدادی از تركیبات مهم شامل مواد ضد راشیتیسمی است و (ویتامین D ) . سدی اسیدی در مقابل بسیاری از باكتری ها می سازد، سدی كه از غدد سبابه ترشح می شود .پوست مو را نرم كرده بدن را علیه باران و سرما عایق بندی می كند و احتمالاً در كشتن باكتری ها كمك دهنده می باشد.
در پایان اینكه عضوی است كه خود به پاكیزگی خود اقدام می كند.
●چند نكته آموزشی
همیشه پیشگیری راحتر از درمان است، با علم به این مساله بسیاری از افراد، مسوول ارائه خدمات بهداشتی و مراقبت های اولیه برای حفظ سلامت جامعه و معتقد به پیشگیری و تشخیص زود هنگام بیماری ها هستند. به عنوان مثال یكی از سندرم ها در زنانی كه به طور مرتب عادت ماهانه می شوند سندرم شوك توكسیك (ISS) است. شروع توكسیك قاعدگی، مشخصاً از روز سوم یا چهارم خونریزی قاعدگی است و یکی از اولین علایم آن تب بالاست. عامل عمده ای كه باعث تشدید این بیماری می شود استفاده از تامپون به جای نوار بهداشتی است. وجود منیزیم داخل تامپون رابطه نزدیكی با توكسیك دارد و این موضوع نشان می دهد كه استافیلوكوك طلایی مولد توكسین برای رشد خود نیاز به منیزیم دارد. بنابراین ویژگی های لازم برای هر نوار بهداشتی عبارتند از:
▪مناسب بودن ابعاد نوار بهداشتی با وزن و حجم بدن
▪نرمی و لطافت لایه خارجی
▪مشخص نبودن هنگام مصرف
▪حفظ شكل اولیه نوار بهداشتی در طول مصرف
▪حركت نداشتن
▪جلوگیری از انتشار بوی نامطبوع
▪همچنین لازم است نكاتی بهداشتی در این موردبدانید
●بهداشت استحمام
▪ازحمام خصوصی استفاده كنید.
▪وسایل حمام شما باید اختصاصی باشد و فرد دیگری از آن استفاده نكند.
▪كف حمام ننشینید و ایستاده حمام كنید.
▪موهای زاید ناحیه تناسلی رااز بین ببرید.
▪پس از استحمام وسایل حمام خود را در آفتاب خشك كنید.
●بهداشت زمان قاعدگی
▪شست و شوی ناحیه تناسلی بعد از رفع اجابت مزاج ضروری است.
▪استحمام در این دوران نه تنها مشكلی ایجاد نمی كند بلكه گاهی به طور چشمگیری درد قاعدگی را تسكین می دهد .
▪بهتر است در حین قاعدگی از دوش آب سرد كمتر استفاده شود.
▪بعد از هر بار دستشویی رفتن نوار را تعویض كنید زیرا تعویض به موقع نوار از بروز عفونت و ایجاد بوی بد جلوگیری می كند.
▪هنگام داشتن درد قاعدگی بیشتر استراحت كنید همچنین از حوله آب گرم و داروهای مسكن در صورت نیاز استفاده كنید.
▪از نوارهای بهداشتی در این دوران استفاده كنید و مطمئن باشید كه این وسایل استاندارد باشند.
▪حداكثر زمان استفاده از یك پد نوار بهداشتی حدود ۶ ساعت می باشد.
●بهداشت لباس زیر
لباس زیر خود را از جنس نخ یا كتان انتخاب كنید و آن را روزانه تعویض و با آب گرم و صابون بشویید و سپس آن را اطو كرده و یا در آفتاب بگذارید.
از پوشیدن لباس زیر تنگ و چسبان اجتناب كنید زیرا لباس تنگ باعث می شود كه تهویه به خوبی صورت نگیرد و درنتیجه احتمال عفونت زیاد می شود.

پوست بدن به ویژه در ناحیه صورت و دست ها از اعضای مهم بدن است كه از میزان حساسیت بالایی برخوردار بوده و به لحاظ درونی و بیرونی آسیب پذیر است. مشكلات عصبی و تنش های روحی، تغذیه، بیماری های داخلی به ویژه ناراحتی های گوارشی، نور مستقیم آفتاب، سرما و گرمای شدید هوا، بارداری و پیری تاثیرات مستقیمی بر تغییر رنگ پوست و ایجاد لك یا كك ومك و نازیبایی پوست دارد و موجب پیدایش لك در ابعاد و رنگ های مختلفی بر سطح آن می شود.
لك های پوستی عبارتند از نقاط یا لكه های تیره تر از پوست كه معمولاً به سه رنگ قهوه ای روشن یا تیره و یا مایل به خاكستری و حتی سیاه رنگ روی پوست ایجاد می شوند. بیشتر لك ها در معرض نور آفتاب در قسمت هایی مثل صورت، گردن، ساعد و پشت دست ها ایجاد می شوند. لك انواع مختلفی دارد كه شامل كك و مك لنتیگو، انواع خال ها، لك های حاملگی، لك های ناشی از آفتاب، لك های ایجاد شده به دنبال ضایعات پوستی یا هر نوع التهاب پوستی، لك های پیری و نهایتاً سرطان های پوستی می شود اغلب سرطان های پوست در ابتدا به صورت لك نمایان می شوند.
• كك و مك چیست؟
لكه های كوچك یك تا سه میلی متری گرد یا بیضی شكل و یا حتی با حدود نامشخص هستند كه به رنگ قهوه ای روشن و تیره در پوست ایجاد می شوند.
معمولاً در مناطقی از پوست كه در معرض نور آفتاب قرار می گیرد، مثل صورت، پشت دست ها، ساعد، گردن و سینه به وجود می آید. كك و مك در هر سنی ممكن است ایجاد شود ولی بیشتر در سنین بچگی و جوانی در افراد با پوست روشن خصوصاً اگر موهای قرمز داشته باشند، بروز می كند. در فصل بهار و تابستان كك و مك بروز پیدا می كند و یا اگر فرد به آن مبتلا باشد، پررنگ تر می شود و در ماه های زمستان از بین رفته یا رنگ آنها روشن تر می شود. كك و مك به علت فعال شدن سلول های رنگدانه ای پوست در معرض نور ایجاد می شود و به همین دلیل، افراد مستعد باید پوشش كافی در مقابل نور آفتاب داشته باشند و به طور مرتب از كرم های ضدآفتاب و كلاه استفاده كنند. كك و مك معمولاً درمان نمی شود و نیازی به درمان ندارد. ولی قرار نگرفتن در معرض نور آفتاب و استفاده از كرم ضدآفتاب جهت پیشگیری از تشدید آن كافی است. به طور كلی در مورد افرادی كه از این بابت رنج می برند می توان راه های مختلفی برای درمان ارائه داد كه از جمله كرم های رنگ بر، Peeling و لیزر است. با این حال كك و مك با هر روشی كه كم رنگ یا بی رنگ شود، به محض قرار گرفتن شخص در معرض نور آفتاب و نداشتن پوشش كافی جهت محافظت از نور خورشید، دوباره عود می كند.
برخی از لك ها نیز به دلیل بیماری های داخلی بروز می كنند كه در این گونه موارد ابتدا باید بیماری اصلی را شناسایی و درمان كرد و بعد با قطع داروها، به درمان لك ها پرداخت. در صورتی كه لك ها بهبود پیدا نكنند به روش لك های حاملگی با تجویز كرم های مخصوص، ضایعات را از بین می بریم.
• لك های پیری
در اكثر افرادی كه دارای پوست روشن هستند در سنین حدود شصت سالگی یا بالاتر، لكه های قهوه ای یكدست كوچك تا حدود یك سانتی متر و گاهی بزرگ تر روی صورت، پشت دست ها و مناطقی كه در معرض تابش نور هستند، ایجاد می شود كه در اصطلاح علمی به آن (Senile Lentigo) می گویند. البته این لك ها فقط خاص دوران پیری نیستند بلكه به دنبال آفتاب سوختگی های شدید در جوانان هم به وجود می آیند. در سنین بالا لك های مشابه لك پیری هم روی پوست به وجود می آیند كه برجستگی مختصری دارند و روی سطح آنها زگیلی شكل است و گاهی اندازه آنها به چندین سانتی متر هم می رسد و رنگ آنها بین قهوه ای روشن تا تیره و حتی سیاه رنگ متغیر است.
این فرم لك ها را سبورئیك كراتوزیس می نامند كه اگرچه ظاهر زیبایی ندارند ولی هیچ مشكلی ایجاد نمی كنند. فرم دیگر لك های پوستی «اكتینیك كراتوزیس» است. لك های قهوه ای به اندازه كوچك یا بزرگ كه روی پوست و در مناطقی كه در معرض نور قرار دارد، ایجاد می شوند. رنگ این نوع لك ها قهوه ای كمرنگ تا پررنگ و در برخی نواحی قرمز است و موقع لمس، خشن هستند و ممكن است بعدها به سرطان پوست تبدیل شوند. نوعی سرطان پوستی هم هست كه به صورت لك های قهوه ای ابتدا روی پوست ظاهر می شود. پس جهت تشخیص این لك ها از یكدیگر باید به پزشك متخصص پوست مراجعه شود.برخی لك ها به راحتی با لیزر از بین می روند و بعد از درمان هیچ اثری از آنها روی پوست نمی ماند. مثل كك و مك ها و لك های پیری، سبورئیك كراتوزیس و... ولی برخی لك ها دارای این خصوصیت هستند كه وقتی شخص در معرض تابش نور آفتاب قرار بگیرد دوباره برمی گردند مثل كك و مك كه این نشان دهنده اثر موقت لیزر نیست. بلكه لیزر لك ها را از بین برده ولی تابش نور باعث عود آنها یا ایجاد لك های دیگر می شود.
مزیت لیزر بر روش های دیگر درمانی این است كه ۱-سریع تر عمل می كند و زودتر فرد را به نتیجه دلخواه می رساند. ۲- بعد از لیزردرمانی، پوست سریع تر ترمیم می شود. ۳- به دنبال درمان، هیچ اثری روی پوست باقی نمی ماند و جای كك و مك ها یا لك ها مشخص نمی شود. اما در مورد لك های حاملگی یا لك هایی كه به دنبال ضایعات پوستی یا هر نوع التهاب روی پوست ایجاد می شوند، درمان با لیزر گاهی نتیجه بسیار خوب و گاهی نتیجه بدی می دهد و حتی ممكن است ضایعه لك بدتر شود. پس در این گونه موارد بهتر است از درمان لیزری استفاده نشود و یا خیلی با احتیاط این كار را انجام دهند.

شمسی خسروی