بهداشت خانه؛نکاتی برای حفظ سلامتی
بر اساس تحقیقات دانشمندان، طول عمر با رعایت بهداشت رابطه مستقیمی دارد و هرچه فرد در زندگی خود اصول بهداشتی را بیشتر رعایت كند، عمر بیشتری خواهد داشت.
سازمانهای بهداشتی جهان نیز دسترسی افراد به امکانات بهداشتی و رعایت بهداشت فردی را از عوامل افزایش طول عمر افراد میدانند.
اولیای گرامی اسلام، نزدیك به 14 قرن پیش، نکات دقیق بهداشتی، طبی و غذاشناسی را به پیروان خود گوشزد کرده و برای درمان مردم از آن استفاده نمودهاند.
از جمله این نکات میتوان به پاکیزگی و رعایت بهداشت در منازل، جامعه و محافظت مواد غذایی از گرد و غبار به عنوان بهترین راه پیشگیری از انتشار بیماریها اشاره نمود.
در این نوشتار، به برخی نکات بهداشتی در خانه از منظر کارشناسان بهداشت و روایات دینی اشاره میشود.
بهداشت مسکن
مسکن بهداشتی باید با توجه به شرایط جغرافیایی و اوضاع اقتصادی، اجتماعی بتواند آسایش جسمی، روانی و اجتماعی ساکنان آن را فراهم و از گسترش بیماریهای واگیردار پیشگیری كند.
همچنین، جهت جلوگیری از بروز حوادث و اتفاقات آزاردهنده، پیشبینیهای لازم در ساخت آن در نظر گرفته شده باشد.
یک مسکن مناسب باید از نظر موقعیت، ساختمان، وضعیت آب آشامیدنی و دفع فاضلاب، بهداشتی بوده و مشخصات ساختمانی شامل نور، تهویه، حرارت و رطوبت و سر و صدا، آن چنان باشد که آسایش و سلامت ساکنان آن تامین گردد.
یکی از دستورات اسلام جهت جلوگیری از انتشار میکروبها، ضد عفونی کردن مکانهای پوشیده و مسقف، مانند اطاقها و امثال آن است.
امام صادق (ع) در روایاتی میفرمایند:
«در خانهای که «حرمل» به طور بخور استعمال شود، تا هفتاد خانه اطراف آن میکروبها دور میشوند.
بخور دانه حرمل شفای امراض بسیاری است که کوچکترین آنها میکروب جذام است.
از فواید سرشارآن غافل نشوید.»/(سفینه،صفحه 245)
حرمل، نام درختی است مانند کنجد که از بخور دانههای آن استفاده میشود.
«شستن ظروف و جارو کردن حیاط خانه باعث جلب روزی میشود.»(وسائل، جلد 3، صفحه 571)
«روشن کردن چراغ پیش از غروب آفتاب، پریشانی را برطرف و روزی را زیاد میکند.»(حلیه المتقین، صفحه 407)
حضرت علی (ع) در روایاتی میفرمایند:
«پیامبر اکرم (ص) فرمودند: خانه شیاطین در منازل شما، خانه عنکبوت است.»
(وسائل، جلد 3، صفحه 574)
«حیاط خانه خود را از تار عنکبوت تمیز کنید چرا كه موجب فقر است.» (بحار،جلد 76، صفحه 77)
«خاکروبه خانه را شب در خانه نگذارید و بیرون ببرید که شیطان در آن جای میگیرد.» (حلیه المتقین، صفحه 408)
«اگر کسی میخواهد خیر (و برکت) خانهاش زیاد شود، باید قبل از خوردن (غذا) دستش را بشوید.» (بحار، جلد 76، ص 35)
بهداشت ظروف
میکروبهای موجود در هوا و محیط پس از تماس با مواد غذایی باعث آلودگی آنها میشوند.
بر این اساس، در دستورات دینی به شستن میوهها قبل از مصرف و تمیز نگاه داشتن ظروف محتوی مواد غذاایی و همچنین نگهداری سالم غذا توصیه شده است.
امام صادق (ع) در این زمینه میفرمایند:
«ظروف خود را بدون روپوش رها نکنید؛ زیرا که شیطان وقتی روی ظرفی پوشیده نباشد، آن را آلوده میکند.» (بحار، جلد 76، صفحه 176)
حضرت علی (ع) در روایتی میفرمایند:
«آنچه در کیسه برای محافظت میریزید، سر آن را ببندید تا محفوظ بماند.» (بهداشت اجتماعی در اسلام، صفحه 18)
بهداشت استحمام
در ادامه، به بیان روایاتی در زمینه بهداشت استحمام میپردازیم.
حضرت علی (ع) میفرمایند:
«حمام جایگاه خوبی است، زیرا گرمایش انسان را به یاد آتش قیامت میاندازد و آبش چرکها و کثافات بدن را از بین میبرد.»
(کاشف الغطاء، بخش 3، صفحه 59)
از امام صادق (ع) نقل شده است که:
«از خوردن آب سرد در حمام بپرهیز، که معده را خراب (و مریض) میکند و هرگز در حمام، آب سرد بر خود نریز، چون که بدن را ضعیف میسازد؛ ولی وقتی میخواهی از حمام خارج شوی آب سرد بر پاهای خود بریز، زیرا درد را از بدنت خارج میكند.
وقتی از حمام بیرون آمدی ولباسهایت راپوشیدی، بگو خدایا به من (لباس) تقوا بپوشان ومرا از پستی دور کن.
اگر این گونه عمل کنی از هر دردی مصون میمانی.» (بحار، جلد 76، صفحه 77)
«کسی که ناشتا وارد حمام شود، بلغم را پاکیزه (و متعادل) و كسی كه بعد از خوردن (غذا) وارد حمام رود، صفرا را پاکیزه میکند.
اگر میخواهی گوشت بدنت اضافه شود و چاق شوی، با شکم سیر وارد حمام شو و اگر می خواهی گوشت
(بدنت) کم شود (و لاغر شوی) ناشتا به حمام برو.»(بحار، جلد 76، صفحه 76)
بهداشت نگهداری حیوانات در خانه
با توجه به بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان، جهت پیشگیری از بیماری،رعایت موارد بهداشتی در این زمینه امری ضروری میباشد.
از جمله دستورات بهداشتی مطرح در اسلام، اجتناب از نگهداری سگ در خانه و پرهیز از ظرفی است که آن را لیسیده است؛ چرا كه بیماریهای زیادی (ازجمله هاری، سل، جرب و کچلی) از این حیوان انتقال مییابد.
اما خدمات این حیوان به انسانها را هم نباید نادیده گرفت.
نقل شده از امام صادق (ع) درباره سگ پرسیدند.
آن حضرت فرمود: «پلید و نجس است.
با باقیمانده (آبی که آشامیده) وضو نگیر و آن را بریزید و ظرف را یک مرتبه خاک مالی كنید و بعد با آب بشوئید.» (تهذیب، جلد 1، صفحه 64)
علت خاک مال کردن: احتمالا فقط ترکیبات موجود در خاک قادر به از بین بردن میکروب آن میباشد.
«سگ شکاری را در خانه نگهداری مکن، مگر اینکه میان تو و او دری باشد که بر روی آن سگ بسته شود.»(حلیه المتقین، صفحه 405)
منبع:اریا کلیک
