مجموعه مقالات خانه و خانواده - سفر

باکستر جهنم مهاجران

بازداشتگاه باكستر یكی از بازداشتگاه های مهاجران غیرقانونی در استرالیا است. بسیاری از مهاجرانی كه توانسته اند در این كشور مهاجرت گرفته و یا به كشورهایشان بازگردانده شده اند هیچ خاطره خوبی از این مركز ندارند و برخی آن را یك زندان مخوف می دانند. این بازداشتگاه كه مهاجرانی از آفریقا، چین، اوكراین و... را در خود جای داده است، در میان ایرانیان به بازداشتگاه سیاه معروف است. تعداد زیادی از ایرانیان در این بازداشتگاه به سر می برند كه برخی از آنها سال ها از انتقالشان به این مركز می گذرد. هرساله در این مركز مهاجران غیرقانونی به دلیل مشكلات مختلف و كمبود امكانات گوناگون دست به اعتصاب، شورش و... می زنند. دو سال پیش دو ایرانی در انتقاد به وضعیت خود و مشخص نشدن پرونده لب ها و مژه هایشان را دوختند اما این امر كمكی به حل مشكلات آنها نكرد و هر دو پس از انتقال به بیمارستان و مداوا به ایران بازپس فرستاده شدند. یكی از افرادی كه در این كمپ به مدت پنج سال به سر برده و در آخر به ایران بازگردانده شده با یادآوری وضعیت نامناسب ایرانیان و دیگر مهاجران این مركز می گوید: این مركز جای بسیار وحشتناكی است، قانون جنگل برآن حكمفرما است و هر كس كه قدرت بیشتری دارد، حاكم است و بقیه از دستورات او تبعیت می كنند. وی كه هم اینك ۳۵ سال دارد با اشاره به رفتار نامناسب ماموران كمپ می گوید: نخستین روزی كه به این مركز وارد شدم تعدادی كودك در محوطه در حال بازی بودند، مردی قوی هیكل نیز بر روی نرده ها آنها را نظاره می كرد. هنگامی كه می خواستم لباس هایم را درآورم و آبی به سر و صورتم بزنم، یكی از ایرانیانی كه با من هم اتاق بود، گفت: هیچ وقت در باكستر به تنهایی به حمام نرو و لباس هایت را نیز از خودت دور نكن، حتی اگر آنها را شستی، تا زمانی كه روی بند خشك نشده، چشم از آن بر ندار. اینجا هیچ زمان امن نیست. همان شب تازه چشم هایم گرم شده بود كه با فریادهای یكی از زنان بازداشتگاه به بیرون پریدم مرد قوی هیكلی كه صبح نظاره گر كودكان بود همان شب هم به مادر و هم به كودك تجاوز كرده بود. صحنه بسیار وحشتناكی بود این مرد چینی بدون هیچ نگرانی از اتاق آنها خارج و پس از ورود به اتاقش در را قفل كرد. مهاجران مرد ایرانی كه به شدت از این وضعیت ناراضی و ناراحت بودند به اتاق وی حمله برده و مرد چینی را مورد ضرب و شتم قرار دادند. تا پیش از این ماموران كمپ باكستر وارد عمل نشده بودند اما با حمله ایرانیان آنها وارد اتاق شده و مرد چینی را از زیر دست و پای آنها بیرون كشیدند. از فردای آن روز اعتصاب آغاز شد تا دادگاه روی پرونده مرد چینی حكم صادر كند.
مادر و كودك مورد تجاوز قرار گرفته بدون هیچ روان درمانی به حال خود رها شدند و سه ماه پس از این حادثه مادر و كودك در حالی كه مادر رگش را زده و كودكش را نیز پیشتر خفه كرده بود در اتاقشان پیدا كردند. یك سال و نیم پس از این واقعه مرد چینی برای همیشه از استرالیا اخراج شد. هومن با یادآوری این خاطره در حالی كه قادر نبود از سرازیر شدن اشكش جلوگیری كند می گوید این صحنه ها در باكستر به نوعی عادی شده و این در حالی است كه ماموران باكستر نیز به جمع متخلفان پیوسته اند. این ماموران كه به مهاجران غیرقانونی به چشم متخلف نگاه می كنند از آنها در بسیاری موارد سوءاستفاده كرده و برخی اوقات نیز به دختران و زنان تجاوز می كنند اما هیچ دادگاهی هنوز حاضر به رسیدگی به پرونده آنها نیست. باكستر جهنمی است كه همه می دانند اگر از آن شكایت كنند تنها راه پیش رویشان بسته شدن پرونده و باگرداندن شان به كشورشان است. دعواهای نژادی از دیگر مشكلات این بازداشتگاه است. ماموران با دریافت پول هایی از مهاجران غیرقانونی برای آنها مواد مخدر و مشروبات الكلی تهیه می كنند و مهاجران با مصرف آنها از خود بی خود شده و در وسط كمپ عربده می كشند و جنگ نزاع شروع می شود. در بسیاری مواقع ساكنان بازداشتگاه برای مراقبت از خود و اعضای همراهشان پشت درهای اتاق تخت های چوبی زوار در رفته قرار می دهند تا مانع ورود افراد به داخل شوند. كمبود آب و دوری باكستر از شهر از دیگر مشكلات این بازداشتگاه است. در بسیاری از تابستان های گرم این منطقه نبود آب سبب گرمازدگی و تشنگی شدید می شود. هومن با اشاره به سفر نمایندگان مختلف سازمان ملل در زمان های مختلف می گوید: پیش از آمدن این نمایندگان ماموران تمامی اتاق ها را نظافت كرده، منابع را پر آب كرده، وسایل بازی در اختیار بچه ها قرار می دهند، مامور ارشد بازداشتگاه نیز به مهاجران غیرقانونی گوشزد می كند كه نباید هیچ شكایتی مطرح شود در غیر این صورت پرونده شاكی از روال رسیدگی خارج شده و شاكی به كشورش بازگردانده می شود. هرگاه نیز شكایتی از ماموران ارشد بازداشتگاه باكستر می شود، با حالتی تمسخرآمیز می گویند شما از كشور خود فرار كرده اید، اگر ناراضی هستید می توانید بروید، كسی از شما نخواسته كه به اینجا بیایید. این در حالی است كه بر طبق گزارش استرالیا، كانادا، نیوزیلند و آمریكا بیشترین مهاجران جهان را به خود اختصاص می دهند. تعداد مهاجران در این كشورها در خلال سال های ۱۹۷۰ تا ۲۰۰۰ از ۱۵ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر به ۴۶ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر افزایش یافته است. البته این آمار دربرگیرنده مهاجران قانونی است كه حقوق آنها كاملاً متفاوت از مهاجرانی است كه به شكل غیرقانونی به كشورهای مختلف وارد می شوند.

بایدها و نبایدهای سفر ایمن برای سالمندان

شما و همسرتان، دوران بازنشستگی را می‌گذرانید. با هم قرار می‌گذارید امسال تعطیلات عید را به یك مسافرت كوتاه خارج از كشور بروید. از درون روزنامه تور موردنظرتان را پیدا می‌كنید و همه مدارك لازم مثل گذرنامه، .... را به دفتر تور می‌دهید و بلیت‌هایتان را تحویل می‌گیرید. همه چیز به خوبی پیش می‌رود به سلامتی به سوی مقصد پرواز می‌كنید ولی ناگهان هنگامی كه از فرودگاه به هتل می‌روید، درون تاكسی حال همسرتان چندان خوب نیست.
به دلیل هیجانات طول سفر تپش قلبش بالا رفته است. او را به هتل می‌رسانید و تلاش می‌كنید مشكل همسرتان و بیماری قلبی زمینه‌ای او را با یك پزشك انگلیسی‌ زبان در میان بگذارید ولی رساندن مقصودتان به او خیلی مشكل است.
كار وقتی خراب‌تر می‌شود كه شما به داروخانه هتل می‌روید و دارویی مشابه دارویی كه همسرتان روزانه مصرف می‌كرد و فراموش كرده‌اید كه با خود بیاورید خریداری می‌كنید. ولی با مصرف‌ دارو، حال همسرتان بدتر می‌شود چرا كه پزشك به شما می‌گوید گر چه این دو دارو تشابه اسمی دارند ولی این دارو كه محصول شركت داروسازی كشوری است كه به آن مسافرت كرده‌اید، دو برابر قوی‌تر از دارویی است كه در كشورتان به صورت روتین مصرف می‌كردید....
دوران بازنشستگی و سالمندی، زمان مناسبی برای مسافرت و تفریح است. در این شرایط شما پس‌انداز مناسبی دارید و نیز فشار كاری شما كاهش یافته است. به علاوه فرزندان سر و سامان گرفته‌اند و هر یك به سرخانه و زندگی خود رفته‌اند، بنابراین چرا از این دوران برای دیدن مناطق دیدنی كشورمان و یا سایر نقاط دیدنی جهان (مصر، چین، ...) استفاده نكنید. ولی پیش از اینكه تدارك یك سفر دو نفره را ببنید، اول شرایط سفر را فراهم كنید؛ سفر در سالمندی.
● اگر ناتوانی جسمی دارید
ممكن است شما یا همسرتان به دلیل بالا رفتن سن، در حركت كردن كمی مشكل داشته باشید ولی این شرایط مانع سفر شما نمی‌شوند، به شرط اینكه درست برنامه‌‌ریزی كنید.
اگر می‌خواهید با هواپیما سفر كنید، پیش از سفر با روابط عمومی آن خطوط هوایی تماس بگیرید و ببِنید چه امكانات ویژه‌ای برای كسانی كه ناتوانی جسمی دارند، تدارك دیده‌اند مثل سرویس‌های حمل و نقل ویژه و یا تهیه كردن غذاهای مخصوص. سپس لازم است راهنمای تور خود را از ناتوانی جسمی خود آگاه كنید و نیازهای ویژه‌ای را كه دارید با او در میان بگذارید، مثلا بگویید شما باید در طول سفر از <واكر> استفاده كنید. با سازمان‌های توریستی مقصد تماس بگیرید و ببینید چه امكانات ویژه‌ای برای افرادی كه ناتوانی جسمی دارند در نظر گرفته‌اند.
از مسوولان هتل بخواهید یك اتاق در طبقات پایین هتل در اختیارتان بگذارند و از آنها بپرسید آیا حمام این اتاق به گونه‌ای طراحی شده است كه شما بتوانید با <ویلچر> وارد آن شوید؟
● امنیت در هتل
اگر تنها و یا با همسرتان مسافرت می‌كنید باید بیش از پیش مراقب امنیت خودتان باشید، چرا كه در مناطق توریستی همواره تعدادی دزد در كمین هستند كه از فرصت استفاده كرده و به سرقت اموال مسافران می‌پردازند.
به ویژه این افراد ممكن است چون شما سالمند هستید و به تصور اینكه نمی‌توانید با آنها مقابله كنید شما را طعمه خودشان قرار دهند ولی اصلا نگران نباشید. فقط كافی است اصول ایمنی را در طول سفر دقیقا رعایت كنید. در اتاق هتل و یا ویلایی را كه اجاره كرده‌اید، به روی افرادی كه نمی‌شناسید، نگشایید.
اگر این افراد خود را مستخدم هتل معرفی كردند با پذیرش هتل تماس بگیرید و ببینید گفته آنها صحت دارد و برای چه هدفی قصد دارند وارد اتاقتان شوند. هنگامی كه قصد دارید محل سكونت‌تان را ترك كنید در و پنجره‌های اتاقتان را قفل كنید و در كمدی را كه اشیای قیمتی، مدارك و پول‌هایتان در آن است را به دقت كنترل كنید. كلید اتاق خود را روی میز رستوران و یا محلی كه به راحتی می‌تواند دزیده شود، رها نكنید. به علاوه همسفران غریبه را به اتاقتان دعوت نكنید. در طول سفر جواهرات قیمتی و پول نقد زیادی همراه نبرید.
اشیای قیمتی خود را می‌توانید به صندوق امانات هتل تحویل دهید و رسید دریافت كنید. اگر با اتومبیل خودتان سفر می‌كنید این اشیای قیمتی را در اتومبیلتان نگه ندارید.
● یك مسافرت سالم
سفر كردن برای سالمندان هر چه ‌قدر هم كه اهل سفر و تفریح باشند، استرس‌زا است. تأخیر در حركت هواپیما، ساعات طولانی سفر، همه و همه سفر را برای سالمندان مشكل‌تر می‌كنند. سیستم ایمنی بدن شما در برابر بیماری بسیار شكننده است.
ممكن است كشورهایی كه شما به آن مسافرت می‌كنید با محل سكونت‌تان اختلاف ساعت داشته باشند بنابراین برای اینكه بدن‌تان با شرایط جدید تطبیق پیدا كند، برنامه‌ریزی كنید تا در طول سفر خواب كافی داشته باشید و با شرایط، جدید كنار بیایید.
پیش از سفر برنامه‌ تور خود را بررسی كنید و ببینید آیا پیاده‌روی و یا كوهنوردی در مناطق جنگلی زیبا، درحد توانایی شما است یا خیر و شما می‌توانید همپای سایر همسفران‌تان پیاده‌روی كنید؟
اگر قرار است به مناطقی سفر كنید كه در آن بیماری‌های مسری مثل مالاریا رایج است (شایع است)، پیش از سفر واكسن و یا سرم‌هایی را كه سیستم ایمنی شما را تقویت می‌كنند دریافت كنید، به ویژه اینكه در این دوران سیستم ایمنی شما بسیار آسیب‌پذیر است. در صورتی كه شما بیماری مانند سرطان دارید كه در حال پیشرفت است حتما یك رونوشت (كپی) از مدارك پزشكی خود را درون چمدان‌تان جای دهید تا در صورت لزوم پزشكان بتوانند از آنها استفاده كنند.
پیش از سفر، وسایل ضروری خود را كنترل كنید. عینك، دست دندان مصنوعی، و سایر وسایلی را كه برای فعالیت عادی و روزمره لازم دارید حتما كنترل كنید تا آنها را حتما همراه برده باشید.
در طول سفر به مناطق جدید كه تا به حال به آن سفر نكرده‌اید، ممكن است دچار اسهال و استفراغ شوید. به اصطلاح می‌گویند <آب‌به‌آب> شده‌اید. در این شرایط به ویژه اگر اسهال شما بسیار شدید شد و یا حاوی خون بود، حتما مشكل خود را با كادر درمانی در میان بگذارید.
اگر در هر حال شما در یك كشور غریبه، نیاز به كادر درمانی و یا پزشك پیدا كردید، سعی كنید به بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین مركز پزشكی و یا بیمارستان آن محل مراجعه كنید چون در این مراكز پزشكی اصلی امكانات ویژه‌ای برای مسافران بیمار در نظر گرفته شده است، مثل مترجم و یا امكانات ارتباط با پزشك خانوادگی‌تان. ‌

برج آزادی در تهران

این برج بیانگر شهر تهران است وقسمتی از بنای فرهنگی آزادی می باشد که در میدان آزادی تهران در منطقه ای به وسعت پنج هکتار قرار گرفته است. این بنا متشکل از قسمتهای زیر است , برج ۵۰ متری آزادی که قسمت اصلی موزه را تشکیل داده است و معماری آن ترکیبی از سبک معماری اسلامی و ساسانی است. سالن صدا وسیما ی این بنا که طراحی آن بر پایه نقشه جغرافیایی ایران است بیانگر خصوصیات منطقه ای ایران در قدیم می باشد که به فرهنگ , روش زندگی , مذهب و بناهای تاریخی مربوط می شود. یک ناقل ماشینی به بازدید کنندگانش این اجازه را می دهد که از سالن در آرامش کامل بازدید کنند . برخی از راهروها و سالنها به نمایشگاههای موقتی اختصاص داده شده اند. سالن تصاویر متغیر با ۱۲ اتاق نمایشگر فعالیتهای فرهنگی , صنایع دستی , ابتکارهای جدید و غیره می باشد. یک سینما , کتابخانه و دیگر خدمات کامل کننده فعالیتهای این ساختمان هستند.

برج ایفل

برج ایفل که در زبان فرانسه La Tour Eiffel نامیده می شود، برجی فلزی است که در فضای یک سبز عمومی (Champ de Mars) در مجاورت رود سن (Seine) در پاریس بنا شده است. ایفل مرتفع ترین بنای پاریس، در زمره مشهورترین نمادهای جهان است که امروزه از مهمترین مراکز جذب توریست به شمار می رود. نام ایفل در حقیقت برگرفته از نام گوستاو ایفل (Gustave Eiffel) طراح این برج باشکوه است.
● اعداد و ارقام
برج ایفل با ۳۰۰ متر ارتفاع تقریبا معادل یک ساختمان ۷۰ طبقه می باشد، با انضمام یک آنتن ۲۴ متری که در بالای آن قرار گرفته ارتفاع کلی برج به ۳۲۴ متر - یک ساختمان ۸۱ طبقه - می رسد.
ایفل در سال ۱۸۸۹ به عنوان مرتفع ترین برج جهان بنا شد و این عنوان را تا سال ۱۹۳۰ که آسمانخراش کرایسلر (Chrysler) با ۳۱۹ متر ارتفاع در شهر نیویورک ساخته شد، حفظ کرد. امروزه ایفل، در کشور فرانسه پس از برج فرستنده Allouis Longwave با ۳۵۰ متر ارتفاع، در رده دوم قرار دارد، اما در شهر پاریس کماکان رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
در این بنا ۷,۳۰۰ تن فلز به کار رفته و وزن کلی آن ۱۰,۱۰۰ تن می باشد. تعداد پله هایی که به نوک برج منتهی می شود تقریبا پس از هر بار بازسازی تغییر کرده، در ابتدا ۱,۷۱۰ پله وجود داشت، در اوایل دهه ۱۹۸۰ پس از اولین بازسازی، تعداد آنها به ۱,۹۲۰ رسید و امروز نیز ۱,۶۶۵ پله در ایفل به چشم می خورد.
بسته به دمای محیط اطراف، نوک برج ممکن است بر اثر انبساط فلزات، در قسمتی از برج که به سمت خورشید است، تا هشت سانتی متر تغییر مکان داشته باشد.
به منظور حفاظت در مقابل زنگ زدگی هر هفت سال یک بار با استفاده از ۵۰ تن رنگ، ایفل را رنگ می کنند. رنگ هایی که به کار گرفته می شود بسته به موقعیت متغیر است، در حال حاضر رنگ ایفل تقریبا قهوه ای است.
● تاریخچه
این بنا بین سالهای ۱۸۸۷ تا ۱۸۸۹ به عنوان ورودی یک نمایشگاه بین المللی (Exposition Universelle) که به مناسبت یکصدمین سالگرد انقلاب فرانسه برگزار می شد، در مختصات جغرافیایی ۴۸°۵۱′۲۹″N و ۲°۱۷′۴۰″E ساخته شد. ایفل در روز ۳۱ ماه مارس سال ۱۸۸۹ افتتاح شد و از ۶ ماه مه همان سال در معرض بازدید عمومی قرار گرفت.
سیصد کارگر با استفاده از تعداد سه میلیون و پانصد میخ پرچ، ۱۸,۰۳۸ قطعه فلز ساختمانی را به هم متصل کردند. عملیات ساخت چنین بنایی بدون شک با خطرات بسیاری همراه بود، زیرا بر خلاف آسمان خراش های عادی، این برج روباز و بدون طبقات میانی بنا شده و عملا به جز دو طبقه که در پایین آن قرار دارد، چیز دیگری به چشم نمی خورد.
به دلیل دقت و احتیاط فراوانی که در ساخت بنا به منظور حفظ جان کارگران به عمل آمد، ساخت این برج عظیم تنها یک نفر تلفات داشت، آنهم در زمان نصب آسانسوری که توسط شرکت Otis، بزرگترین شرکت سازنده آسانسور در جهان، انجام شد.
از ابتدای قرن بیستم، تاسال ۱۹۰۹ که در مجاورت ضلع جنوبی ایفل یک مرکز رادیویی دائمی ساخته شد، از ایفل به عنوان فرستنده رادیویی استفاده می شد. از سال ۱۹۵۷ این برج جهت ارسال رادیو و تلویزیون FM استفاده می شود.
ایفل دو رستوران به نام های Altitude ۹۵ در طبقه اول (۹۵ متر بالاتر از سطح دریا) و Jules Verne که یک رستوران فرانسوی بسیار گران قیمت مجهز به آسانسور خصوصی است، قرار دارد.
● رخدادها
در سال ۱۹۳۰ با اتمام آسمانخراش Chrysler در نیویورک، ایفل عنوان مرتفع ترین برج جهان را از دست داد.
بین سالهای ۱۹۲۵ تا ۱۹۳۴ تابلو های تبلیغاتی شرکت سیتروئن (Citroën)، به عنوان مرتفع ترین بیل بوردهای جهان، زینت بحش سه وجه برج بودند.
در سوم ژانویه سال ۱۹۵۶ قسمت بالای برج طعمه حریق شد.
در سال ۱۹۵۹ آنتن رادیویی فعلی به بالای برج افزوده گشت.
در سال ۲۰۰۰ نورافکن های پر قدرت در برج نصب شد و از آن تاریخ تا کنون هر شب نمایشی از نورهای رنگارنگ برج، برفراز آسمان شهر پاریس اجرا می گردد.
در ۲۸ نوامبر سال ۲۰۰۲ شمار بازدید کنندگان ایفل به ۲۰۰ میلیون نفر رسید.
در ساعت ۷:۲۰ بعدازظهر روز ۲۲ ژوئیه سال ۲۰۰۳، در اتاق تجهیزات فرستنده رادیویی ایفل، آتش سوزی رخ داد و فرو نشاندن آتش ۴۵ دقیقه به طول انجامید. خوشبختانه این واقعه تلفات جانی به دنبال نداشت.
● ۷۲ نام
نام ۷۲ تن از دانشمندان و مهندسین فرانسوی که در راه اندازی و ساخت این پروژه همکاری داشته اند، بر روی برج حک شده است. روی این حکاکی در اوایل قرن بیستم با رنگ پوشانده شد. در سال ۱۹۸۶ مجددا شرکتی به نام (SNTE (dExploitation de la Tour Eiffel Société Nouvelle به بازسازی این حکاکی پرداخت. شرکت مذکور طی قراردادی با مقامات شهر پاریس مسئولیت اداره و نگهداری ایفل را عهده دار شده است.
 

برج بابل، از افسانه تا واقعیت

سفرپیدایش کتاب مقدس به داستان پیدایش جهان اشاره می کند و یکی از سرفصل های اصلی این بخش به موضوع زبان های مختلف نوع بشر اختصاص دارد.
طبق گفته انجیل، در آغاز زبان تمام مردم زمین یکی بود. در سرزمین بابل مردمی جاه طلب زندگی می کردند که تصمیم گرفتند برج بلندی بسازند. آنقدر بلند که به بهشت برسند. با این کار درصدد آن بودند نام خود را در تاریخ ثبت کنند و برخلاف دستور خدایشان که به پراکندگی در زمین حکم کرده بود، در یک جا جمع شوند.
پروژه ساخت این برج آغاز شد. ذات الهی از این عمل ناخشنود شد و حکم بر آن شد که در زمین پراکنده گردند و هرکدام به زبانی صحبت کنند به طوری که هیچ یک زبان دیگری را نفهمد. حکم الهی بر آنان جاری شد، زبان های مختلف جهان به وجود آمدند و مردم در سراسر زمین پراکنده شدند.
آیا این داستان انجیل ریشه های تاریخی نیز دارد؟ برخی عقیده دارند که این، فقط داستانی است بدون ریشه های تاریخی و در طول تاریخ هیچگاه تمام انسان های کره زمین به یک زبان واحد سخن نگفته اند. برخی نیز بر این عقیده اند که این داستان کاملا جنبه نمادین دارد و احتمالا این تنها توجیهی بوده است که انسان های پیشین برای تعدد زبان های موجود داشته اند.
اما واقعیت چیست؟ آیا دلیل و معتبری برای قبول یا رد داستان برج بابل وجود دارد؟
● زبان شناسی
در آغاز محققان زبان شناسی با مطالعاتشان سعی داشتند تا به یک ریشه واحد برای زبان های گوناگون برسند. ماکس ف.مولر (۱۹۰۰-۱۸۲۳) یکی از بزرگترین زبانشناسان تاریخ، به مقایسه زبان های باستانی با یکدیگر پرداخته و شباهت ها و تفاوت های آنها را با یکدیگر ذکر کرده است. این استاد دانشگاه آکسفورد در کتاب خود با نام «علم زبان» چنین می نویسد:
ما تمام حالاتی را که زبان می تواند به خود بگیرد را آزمایش کرده ایم و اکنون به این پرسش رسیده ایم که آیا با وجود این همه اختلاف در ریشه ها آیا می توانیم قبول کنیم که زبان های دنیا یک ریشه واحد داشته اند؟ پاسخ ما به این پرسش مثبت است.
سانسکریت زبان باستانی و سنتی هند است. سر ویلیام جونز (۱۷۹۴-۱۷۴۶) محقق و استاد مسلم این زبان در سال ۱۷۸۹ نوشت:
هرچند زبان سانسکریت زبانی قدیمی است، اما ساختار فوق العاده ای دارد. کامل تر از یونانی، مفصل تر از لاتین و خالص تر و خوشایند تر از هرزبان دیگری است. با این حال با هردو زبان ذکر شده خویشاوندی نزدیکی دارد و ریشه های فعل ها و دستور زبان آنها بسیار به هم شباهت دارد و محال است که این شباهت اتفاقی باشد. هیچ زبان شناسی نیست که در زبان های مختلف تحقیق کند و منکر شباهت های بسیار زبان ها یمختلف با یکدیگر شود. این به آن معناست که همه زبان ها از یک ریشه هستند و ان زبانی است که دیگر وجود خارجی ندارد.
جونز اشاره می کند که که زبان های گوتیک، سلتی، و فارسی به همین خانواده زبان شناسی تعلق دارند که البته اکنون با عنوان زبان های هند و اروپایی شناخته می شوند.
جی. آلدرس درباره تحقیق دوجلدی جونز برروی کتاب مقدس اینگونه می نویسد:
جونز ثابت می کند که بین زبان های امریکای مرکزی و جنوبی در یک سو و زبان های سومری(قدیمی ترین زبان شناخته شده) و مصری در سوی دیگر رابطه مشخصی وجود دارد و این کشف بزرگی است. او با این کار ثابت کرد که داستان های کتاب های قدیمی مانند انجیل تنها یک افسانه ساده نیستند و در برخی موارد بسیار معتبر تر از آنی هستند که پنداشته می شدند.
دکتر هرالد اشتایگر نیز در این زمینه نظر جالبی دارد. اومی گوید:
هرچند زبان ها و لهجه های بسیاری در دنیا وجود دارند –تقریبا به ۳۰۰۰ زبان و لهجه- ولی با تحقیقاتی که برروی خانواده های بزرگ زبان ها انجام شده ثابت شده است که همه این زبان ها از یک زبان مادر مشتق شده اند. کلمات ودستور زبان ها بسیار به هم شبیه هستند. به نظر من این به آن معنا نیست که یکی از زبان ها این شباهت ها را از زبان دیگری وارد خود کرده است، بلکه این به آن معناست که این زبان ها شباهت هایشان را از یک زبان اصلی ارث برده اند.
شاید داستان های انجیل راست باشد و حقیقاتا برج بابلی وجود داشته است و شاید در ابتدا همه مردم جهان زبانی واحد دشته اند.
● تاریخ
آبیدنوس (مورخ یونانی اواسط قرن چهارم پیش از میلاد) به نقل از اوسه بیوس از برج بلندی و ویران شده ای در بابل صحبت می کند. او می نویسد:
قبل از ویرانی این برج همه مردم به یک زبان صحبت می کردند، اما پس از آن به ورطه پریشانی و تعدد زبان افتادند.
پلاتو در یکی از کارهایش از عصری طلائی صحبت می کند که همه مردم به یک زبان صحبت می کردند اما خدایان کاری کردند که زبان هرقوم متفاوت شود.
اشاره به برج بلندی در بابل بر واقعیتی به نام زیگورات منطبق است. زیگورات ها از طبقات متعددی ساخته می شدند به طوری که طبقه بالایی کوچکتر از طبقه زیرین بود و این نحوه معماری تا بالای برج ادامه داشته است و از بالاترین نقطه برج به عنوان معبدی برای یکی از خدایان استفاده می شده است.
دونالد جی.وایزمن استاد و متخصص قوم آشور در دانشگاه لندن نیز معتقد است که این داستان انجیل به شدت با شواهد تاریخی سازگار است.
● باستان شناسی
محل دقیق برج بابل تاکنون مساله حل نشده است و هر جا که احتمال می رود برج آنجا بوده باشد، خرابه ای باستانی وجود دارد و این تشخیص محل دقیق این برج را دشوار ساخته است.
بسیاری از مورخان یهودی و مسلمان عقیده دارند که این برج در «بورسیپا» در ۱۱ کیلومتری بخش شمالی بابل قرار دارد و برخی عقیده دارند که این برج در ساحل شرقی فرات قرار داشته است و البته بسیاری براین باورند که بسیاری از این خرابه ها را نسل های بعدی به تقلید و شاید برای زنده نگه داشتن خاطره برج بابل ساخته اند.
با این حال هنوز بسیاری درباره داستان برج بال و کاربرد واقعی برج بابل تردید هایی دارند. برخی معتقدند که این برج محلی برای رصد ستاره ها بوده است و مردم آن روز بابل برای محاسبه چگونگی حرکت سیاره ها از آن استفاده می کرده اند. عده ای نیز عقیده دارند که برج بابل، ستونی بلند بوده است نه یک زیگورات و آن را تقلید مردم آن سرزمین از پگانیست های مصری می دانند.
در این میان تنها یک چیز را می توان قطعی دانست؛ هزاران سال است که مردم جهان زبان یکدیگر را نمی فهمند.

برج پیزا (ایتالیا)

برج کج پیزا , برج ناقوس‌دار کلیسای جامع ایتالیاست و ناقوس آن ۵/۳ تن وزن دارد. ساخت این برج از آگوست ۱۱۷۳ شروع شد و (با دو وقفه طولانی‌مدت) بدون هیچ تغییری در طرح اولیه حدود ۲۰۰ سال به طول انجامیده است.
در گذشته تصور می‌شد که کجی برج پیزا بخشی از طرح اولیه آن بوده است ولی امروزه می‌دانیم که این مساله صحت ندارد. ساخت این برج به صورت عمودی طراحی شده بود ولی در طول ساخت آن به تدریج کج شد (برخی معتقدند که اگر این برج کج نمی‌شد، بی‌شک یکی از فوق ا‌لعاده‌ترین برج‌های ناقوس‌دار دنیا می‌شد.)
این برج به دلیل کجی و زیبایی خاصی که دارد از سال ۱۱۷۳ تاکنون همیشه کانون توجه همگان بوده است.

برج روسیه (Russia Tower )

به نظر شما این برج های آسمان خراش که در سرتا سر روسیه به سرعت سر بر می آورند تا کجا پیش می روند و شکل جماهیر شوروی در آینده چگونه خواهد شد ؟
به تازگی نـورمن فاسـتر (Norman Foster) طراح مـشهور انـگلیسی ، عهـده دار مسـئولیتی بـرای طراحی ۴ الی ۵ عدد از این برج های بومی که شکلی گوشه دار و نوک تیز دارند شده است . به همین جهت به روشنی واضح است که این شخص در ساختن این نوع برج های زیست محیطی یکی از مشهورترین طراحان جهان است .
اما سوالی که اینجا مطرح است اینست که ، ایجاد ارتباط بین مراجعه کنندگان و شرایط جغرافیایی محل تا چه حد از اهمیت برخوردار است ؟؟
اما آنچه مسلم است ، ما در آینده نزدیک با شنیدن این خبر بـسیار هیجان زده خـواهیم شد: « در مسکو سازه ی عظیم دیگری با نام برج روسیه ( Russia Tower ) ساخته شده که یک برج زیـست مـحیطی است و طراح آن کسی جز نورمن فاستر نیست. » . زمانی که این برج عظیم در سال ۲۰۱۲ تکمیل گردد ، به بزرگترین برج اروپا با ارتفاعی بالغ بر ۶۱۲.۲ متر بدل گشته و پس از برج تایپه ۱۰۱(Taipei ۱۰۱ ) و برج دبی (Burj Dubai ) سومین برج بلند دنیا خواهد بود. از قرار معلوم این تنها امتیاز این برج نیست ، چون Russia Tower در دنیا بلندترین ساختمانی خوهد بود که دارای سیستم تهویه طبیعی می باشد.
نظر به قریب الوقوع بودن هجوم و سر برآوردن این نوع آسمان خراشهای پاک و سبز در روسیه ، فکر میکنم سیستم تهویه طبیعی بطور حتم یکی از مهمترین ارکان اصلی و جذاب در طراحی برج روسیه باشد . این سازه شامل چندین آپارتمان ، هتل ، اداره و فضای آزاد است . برای بهره برداری از سیکل انرژی ، سیستم با کنترل مصرف انرژی درجه حرارت و آب گرم سراسر سازه را تأمین می کند .
بعلاوه یکسری باغ سبز خانگی در هسته مرکزی ساختمان بصورت متحرک وجود دارد که به سیستم تهویه طبیعی در بهتر شدن کیفیت هوای داخلی سازه کمک می کند و در کنار آن یک فضای سبز برای ساکنان ساختمان فراهم می کند تا باعث تغییر در روحیه و سرگرمی آنان شود .
هرم نوک تیز Foster+Partner طوری ساخته می شود که بتواند از حداکثر نوردهی و روشنایی روز استفاده کرده ، تا از این طریق برج قادر به کاهش دادن روشنایی الکتریکی و گرمای مورد نیاز در طول روز باشد. اگر همه چیز بر اساس نقشه پیش برود ، برج روسیه پیشگام معماری نوین در حوزه ساخت ابر آسمان خراش ها شده و باعث تقویت اقتصاد و قدرت اجتماعی مسکو می شود .
ساخت این پروژه از سپتامبر ۲۰۰۷ آغاز شده و در سال ۲۰۱۲ تکمیل خواهد شد .

 

برج قابوس , بلندترین برج آجری جهان

برج قابوس , بلندترین برج آجری جهان از جمله آثار معماری قرن چهارم هجری است که در نزدیکی شهر جرجان روی تپه ای بنا شده است.
هدف از ساخت بنا که بر طبق کتیبه آن‌, در زمان حیات بانی بنا ساخته شده است‌, استفاده از آن به عنوان مقبره وی بوده است.
منشا ساخت برج قابوس مشخص نیست‌, ولی اتینگ هاوزن معتقد است با توجه به این که قابوس یک زرتشتی تازه مسلمان شده بود و هنوز با سنت های پیش از اسلا‌م پیوند داشت‌, می توان منشا ساخت آن را در برخی آثار یادبود مزدایی و دگرسانی خیمه و چادر به یک بنای معماری جستجو کرد.
این بنا از چهار بخش تشکیل شده است که شامل پی و صفه بنا, سردابه‌, بدنه و گنبد مخروطی می شود.
ارتفاع بنا ۷۰ متر است‌, بدنه بنا ۳۷ متر ارتفاع دارد و دارای ۱۰ ترک است.

برج‌های چند منظوره ساری

«ساری» مرکز ایالت تاریخی طبرستان بوده و دارای بناهای تاریخی متعددی از دوران پیش و پس از اسلام است. در میان این بناها، قلاع و استحکامات فراوانی نیز ساخته شده‌اند. انی بناها، بخشی از تاسیسات دفاعی مازندران به شمار می‌آمده که به منظور مقابله با هجوم بیگانگان ساخته و طراحی شده‌اند . نکته قابل توجه آن است که این برجها نه تنها کاربرد نظامی داشته‌اند، بلکه قابلیت بهره گیری از آن در موارد متعددد دیگر نیز مورد توجه بوده است.
▪ برج رسکت
یکی از این برجها، برج رسکت است که در بخش دو دانگه شهرستان ساری و روی تپه‌ای بنا شده است. از این بنا هم به عنوان یک پایگاه نظامی و هم مقبره یکی از شهربیاران ال باوند(احتمالا هرمز) و ینز به عنوان میل راهنما استفاده می‌شده است. از جمله ویژگی‌های این بنا علاوه بر تاریخ معماری و تزیینات آجری، کتیبه تزیینی آن است که به خط کوفی مشجر در بدنه مشاهده می‌شود. این برج متعلق به اوایل اسلام و از اولین بناهای اسلامی در خطه شمال ایران است.
▪ برج امامزاده عباس
از دیگر برجهای چند منظوره، برج مقبره یا امامزاده عباس شهر ساری است. این بنا در محله آزاد گله در شرق رودخانه تتجن واقع است. رج متعلق به قرن نهم هجری قمری و مدفن ۳ تن از سادات است. ساختمان اصلی مقبره دارای نقشه هشت ضلعی است و با گند رک دوپوش ساخته شده است. از تزیینات مهم این مجموعه علاوه بر تزیینات معماری ساختمان برج می‌توان به کاربرد تزیینات منبت کاری روی در و صندوق آن اشاره کرد. منبت کاری زیبای صندوق چوبی آن از کم نظیر‌ترین یادگارهای به جامانده عصر تیموری در مازندران است. این صندوق توسط شمس الدین احمد نجار ساروی ساخته شده است.
▪ برج آرامگاهی امامزاده یحیی
این بنا نمونه‌ای از معماری زیبای به کار رفته در برجهای آرامگاهی است. برج امامزاده یحیی در مرکز شهر ساری قرار دارد. برج روی قبور یحیی، حسین و خواهرشان سکینه از فرزندان امیر قوام الدین مرعشی، با نقشه مدور و گنبد دو پوش که پوشش خارجی آن به شکل رک یا هشت ترک است، ساخته شده است. از تزیینات این بنا می‌توان به قرنیس‌های سینه کفتری و طاق‌های تزیینی اشاره کرد. تزیینات وابسته به معماری این برج آرامگاهی در نورگیر و صندوق منبت کاری شده آن است که مورد اخیر با دو شیوه نقاشی روغنی (لاکی) و هنر منبت کاری تزیین شده که احتمالا می‌توان آن را از اولین نمونه‌های باقی مانده نقاشی چوب در ایران نام برد.
▪ برج سلطان زین العابدین
برج آرامگاهی یاد شده، در مرکز شهر ساری و در کنار برج امامزاده یحیی قرار گرفته و متعلق به قرن نهم هجری است. در داخل این بنا قبر سلطان زین العابدین مرعشی و چند نفر دیگر از نوادگان میر قوم الدین مرعشی قرار دارد، برج مذکور با نقشه مربع و گنبد رک و به صورت روپوش ساخته شده است. قسمت‌هایی از کاشی آبی فیروزه‌ای در قمست داخلی و بیرونی بنا باقی مائده که حکایت از کاربرد فراوان آن در بناهای عصر تیموری مازندران دارد. صندوق چوبی منبت کاری شده از دیگر تزیینات وابسته به معماری این بنا بوده که در جریان آتش سوزی دهه‌های گذشته دچار آسیب دیدگی شدید شده است.

بررسی روند مهاجرت در کشور

اگر چه باروری و مرگ و میر میزان رشد جمعیت (رشد طبیعی) را تعیین می‌کنند، اما اندازه جمعیت به جابه‌جایی جمعیت نیز (فرآیندی که از طریق آن مردم، مناطق جغرافیایی مشخص را ترک کرده یا به آن وارد می‌شوند) وابسته است. ‌
مهاجرت به عنوان یک واقعه تاثیرگذار بر رشد و تغییر جمعیت، تنها به خاطر ابعاد فضایی و زمانی که بر آن تاثیر می‌گذارند، مورد توجه قرار نمی‌گیرد. مهاجرت همچنین انعکاس تغییراتی است که در تار و پود جامعه‌ای که مردم بدان تعلق دارند، اتفاق می‌افتد (تغییرات در فرهنگ، شرایط اقتصادی و اجتماعی و ساخت‌های سیاسی). از این رو، مهاجرت باید نه تنها به عنوان یک پدیده (واقعه یا موقعیتی که در خور یک مطالعه علمی است)، بلکه به عنوان یک فرا پدیده (واقعه‌ای که اتفاق آن به علت بستر و موقعیتی است که مردم در آن زندگی می‌کنند) توصیف شود. ‌
مهاجرت پدیده خاصی است که به اشکال مختلفی، جنس و گروه‌های سنی، پیروان مذاهب، اقلیت‌های قومی و دارندگان تخصص، ثروت و مهارت را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در مواردی نیز به شکل عام و همگانی ظاهر می‌شود و به همین دلیل آثار و پیامدهای متعدد و گوناگونی را برجای می‌گذارد.‌
● تعاریف و مفاهیم‌
تاکنون تعاریف مختلفی از مهاجرت ارائه شده است و هرکدام از اندیشمندان از دیدگاه خاصی به موضوع نگریسته‌اند. البته با وجود تفاوت، وجه اشتراک زیادی بین این تعاریف وجود دارد که این اشتراک‌ها نقطه شروع تحقیقات جمعیتی تلقی می‌شوند. از جمله تعاریف جامع مهاجرت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مهاجرت شکلی از تحرک جغرافیایی یا مکانی جمعیت است که بین دو واحد جغرافیایی انجام می‌گیرد. این تحرک باید به تغییر محل اقامت معمولی‌ فرد از مبدا یا محل اقامت قبل از مهاجرت وی، به مقصد یا محل اقامت جدید بینجامد. ‌
به نظر برخی مهاجرت نوعی انتخاب است که از طرف مهاجر انجام می‌گیرد. رولا‌ن پرسا جمعیت‌شناس فرانسوی مهاجرت را حرکات افراد یا گروه‌ها می‌داند که تغییر طولا‌نی محل اقامت معمولی فرد را به دنبال دارد. به نظر وی در تحلیل حرکات جمعیتی سه نکته باید مد نظر قرار گیرد.
الف‌) دایمی یا طولا‌نی بودن مدت اقامت در محل جدید. ‌
ب‌) وجود فاصله مکانی بین دو محل. ‌
ج‌) وجود فاصله زمانی و زمان انجام مهاجرت.‌
در تعریف دیگری، مهاجرت به هرگونه تغییر همیشگی محل اقامت گفته می‌شود و شامل رهاکردن فعالیت‌های سازمان‌یافته در یک محل و انتقال دایره فعالیت‌ها به محل دیگر است. بنابراین مهم‌ترین جنبه مهاجرت جابه‌جایی است اما هر جابه‌جایی مهاجرت تلقی نمی‌شود. به برخی جابه‌جایی‌ها که محل سکونت برای همیشه تغییر نکرده است مهاجرت گفته نمی‌شود. همچنین امکان دارد محل سکونت فرد تغییر کند اما نیازی به تغییر دایره فعالیت نباشد (به دلیل نزدیکی محل)، در این‌صورت فرد نقل مکان کرده است نه مهاجرت. همه مهاجران نقل مکان می‌کنند اما همه نقل مکان کنندگان مهاجر نیستند.‌
● مهاجرت‌های بین‌المللی و داخلی ‌
این تقسیم‌بندی با ملا‌ک قرار دادن مرز بین کشورها و سرزمین‌ها انجام می‌گیرد. اگر فردی از کشوری به کشور دیگر مهاجرت کند، این نوع مهاجرت، مهاجرت بین‌المللی به شمار می‌آید، برون کوچ از نظر مبدا و درون کوچ از نظر مقصد. تمایز بین مهاجرت درون‌کشوری و میان‌کشوری از آن رو اهمیت دارد که مهاجرت‌های میان‌کشوری بسیار مشکل‌تر انجام می‌شود و در نتیجه، به انگیزه‌های بسیار قوی‌تر نیاز دارد. افزون بر این، تاثیرهای فرهنگی مهاجرت میان -‌ کشوری، به طور معمول بیشتر از درون‌کشوری است و با احتمال قوی‌تر، شامل تغییر زبان، آداب و رسوم، سیاست‌ها و به طور کلی، تغییر شیوه زندگی و جهان‌بینی می‌شود. سازمان ملل متحد مهاجر‌های بین‌المللی را چنین تعریف می‌کند: مهاجر بین‌المللی به افرادی اطلا‌ق می‌شود که طی یک سال وارد یک کشور می‌شوند و مدت اقامتشان در آن کشور بیش از یک سال است. مهاجران بین‌المللی را می‌توان به مهاجران قانونی، مهاجران غیرقانونی، پناهندگان و پناه‌جویان تقسیم‌بندی کرد. مهاجرت بین‌المللی بعضی اوقات آزاد است اما به طور معمول فرد یا باید شرایط سخت ورود به کشور را دارا باشد یا تقاضای پناهندگی کند یا به‌طور غیرقانونی وارد شود. در مقابل ممکن است فردی محل اقامت معمولی خود را در داخل یک کشور یا سرزمین معینی تغییر دهد و در محل جدیدی مستقر شود که در چارچوب مقررات و تقسیمات سرزمینی آن کشور، مهاجرت تلقی شود. این نوع مرزها را مرز تقسیم‌بندی‌های داخلی یک سرزمین یا کشور می‌گویند و جابه‌جایی انجام گرفته مهاجرت داخلی نامیده می‌شود. مهاجرت داخلی به طور معمول آزاد است، بدین معنا که مردم حق انتخاب دارند. به طور کلی می‌توان گفت که مهاجرت داخلی بیشتر تحت تاثیر ویژگی‌های فردی مردم قرار دارد درحالی‌که مهاجرت بین‌المللی بیشتر از فضای اجتماعی، سیاسی و موقعیت‌های فراهم آمده تاثیر می‌پذیرد. بنابراین اهداف مهاجران داخلی نیز متفاوت از مهاجران بین‌المللی خواهد بود.‌
مهاجرت‌های داخلی خود به انواع مختلفی از قبیل مهاجرت‌های شهر به شهر، روستا به شهر، روستا به روستا، شهر به روستا، بین‌استانی، داخل استانی و... قابل تقسیم ‌هستند که هر کدام از منظر خاصی به موضوع مهاجرت می‌پردازند. ‌
● دیدگاه‌ها
به دلیل بین رشته‌ای بودن مقوله مهاجرت در علوم انسانی، اجتماعی و اقتصادی، آرا و نظریه‌های مهاجرتی در قالب دیدگاه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و سیستمی مطرح شده‌اند که خلا‌صه ای در مورد این نگرش‌ها ارائه می‌شود.‌
▪ دیدگاه اقتصادی‌
این دیدگاه مهاجرت‌ها را سازوکاری برای باز توزیع نیروی کار به حساب می‌آورد. از صاحب‌نظران عمده این نگرش می‌توان از ‌آدام اسمیت و اقتصاددانان کلا‌سیک نام برد که مهاجران کارگر را نیز تابع قانون عرضه و تقاضای اقتصادی می‌دانستند. این نظریه به تدریج تکامل یافت و به نظریه اقتصاد جدید مهاجرت رسید که در آن اصول و قوانین مشخصی برای مهاجرت‌ها مطرح شد و سپس در برخورد آرا و عقاید به نگرش‌های سیستمی گرایش یافت.‌
▪ دیدگاه اجتماعی‌
این دیدگاه عامل اقتصاد را عامل منحصر به فرد برانگیزاننده مهاجرت‌ها نمی‌داند و علا‌وه بر عوامل ارادی، انگیزه‌هایی مانند تشکیل خانوار و الحاق به آن، تحصیل، تحمل یا عدم تحمل شرایط زیستی، تمایل به زندگی در نقاط خاص، عوامل قومی، نژادی و فرهنگی را نیز نادیده نمی‌گیرد.‌
▪ دیدگاه سیاسی‌
نگرش‌های سیاسی تبیین مهاجرت در وهله اول به قوانین و مقرراتی برمی‌گردد که به‌طور معمول به صورت یک طرفه از سوی کشورهای مهاجرپذیر به کشورهای مهاجرفرست تحمیل می‌شود و پیامدهای این امور نیز در مواردی مهاجرت‌های خاصی را برمی‌انگیزد که حداقل در آغاز به دور از انگیزه‌های اقتصادی است و حتی در مواردی در مقابل آن قرار می‌گیرد.‌
▪ دیدگاه سیستمی‌
دیدگاه سیستمی بر نگرش جامع به مساله مهاجرت‌ها تاکید دارد و نگرش‌های تک بعدی را برای شناخت، درک و تحلیل مهاجرت‌ها کافی نمی‌داند. از منظر این دیدگاه ارتباط تاریخی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی به صورت تنها و جدا از هم بر مهاجرت تاثیر نمی‌گذارند، بلکه به عنوان مجموعه‌های تفکیک‌ناپذیر بستر لا‌زم را برای مبادلا‌ت مهاجرتی فراهم می‌کنند و آن را تداوم می‌بخشند.‌
● پیامدها
گرچه پیامدهای مهاجرت‌ها را باید بسته به نوع مهاجرت تشریح و تحلیل کرد اما می‌توان فارغ از انواع مهاجرت‌ها، پیامدهای کلی و مشترک آنها را برشمرد. ‌
برخی از پیامدهای عمومی مهاجرت‌ها عبارت‌اند از: ‌
▪ افزایش یا کاهش جمعیت:
مهاجرت‌ها به هرشکلی که جریان یابند باعث افزایش جمعیت نقاط مهاجرپذیر و کاهش جمعیت نقاط مهاجرفرست می‌شوند. این تغییر تعداد جمعیت می‌تواند به صورت تند و سریع در یک دوره کوتاه‌مدت پیش آید یا آنکه به صورتی مستمر و طولا‌نی که وجه غالب مهاجرت‌ها هستند، جریان یابد (مانند مهاجرت‌های روستا شهری، مهاجرت از اقصی نقاط به شهرهای بزرگ و به ویژه مراکز کشورهای در حال توسعه، مهاجرت از مستعمرات به کشورهای استعمارگر و....)
مهاجرت‌های شدید و کوتاه‌مدت در پی حوادث طبیعی، سیاسی و نظایر آن پیش می‌آید و پس از مدتی فروکش می‌کند. این مهاجرت‌ها می‌توانند پس از گذراندن دوران اوج خود به مهاجرت‌های کند و طولا‌نی تبدیل شوند.‌
▪ تغییر ترکیب جمعیت:
این تغییر به طور عمده به دو صورت تغییر در ترکیب جنسی و تغییر در ترکیب سنی خودنمایی می‌کند و تغییر در ترکیب قومیت‌ها و ویژگی‌های اقتصادی و اجتماعی را نیز به دنبال می‌آورد. در مواردی که مهاجرت‌ها به شکل خانواری انجام می‌گیرد، تاثیر چندانی بر ترکیب جنسی و سنی جمعیت باقی نمی‌گذارد. مگر آنکه ساختار جمعیتی مبدا مهاجرتی، تفاوت‌های بارزی با ساختار جمعیتی مقصد مهاجرتی داشته باشد اما در بسیاری از موارد نسبت مردان در بین مهاجران بیش از زنان است. در این حالت مهاجرت باعث افزایش نسبت جنسی جمعیت در منطقه مهاجرپذیر و کاهش آن در منطقه مهاجرفرست می‌شود. ‌
تسریع رشد جمعیت شهری و کاهش رشد جمعیت روستایی: مهاجرت‌ها یکی از عوامل برانگیزاننده رشد جمعیت شهری بوده و مهاجران اغلب به قصد استقرار در نقاط شهری به ویژه شهرهای بزرگ به این اقدام دست می‌زنند. شواهد نشان می‌دهد که اثر مهاجرت در افزایش جمعیت شهری در کل منطقه اسکاپ و نواحی آسیای شرقی و آسیای جنوب شرقی بیش از اثر رشد طبیعی جمعیت است.‌
پیامدهای اقتصادی : از عمده‌ترین پیامدهای اقتصادی مهاجرت‌ها، تفاوت دستمزدها و شرایط کاری مهاجران با کارگران بومی ‌است که نوعی دوگانگی در بازار کار را به وجود می‌آورد. در برخی از کشورها امکان کار و فعالیت برای همه مهاجران یکسان نیست و این تفاوت با گذر زمان ‌رو به کاهش می‌گذارد. همچنین مهاجرت‌ها نقش مهمی در انتقال سرمایه‌و تجارب به کشورهای مهاجرفرست بازی می‌کنند. ‌
پیامد‌های اجتماعی و فرهنگی : یکی از پیامدهای عمده مهاجرتی، آشنایی مردم با فرهنگ و تمدن‌های مختلف است. نقش مهاجرت در تداخل فرهنگ‌ها و پویایی فرهنگی جوامع در طول تاریخ بشر ذهن بسیاری از متفکران و صاحب‌نظران را به خود مشغول داشته و تحقیقات فراوانی در این زمینه صورت گرفته است. از نقطه نظر فرهنگی، نکته مورد اهمیت در تمام مهاجرت‌ها، یکسان بودن فرهنگ مبد‌ا و مقصد است. چنانچه تفاوت‌های فرهنگی میان مبدا و مقصد مهاجرت وجود داشته باشد، بحث ‌ تاثیرپذیری مهاجران از فرهنگ‌‌‌‌مقصد یا تاثیرگذاری آنها بر‌‌‌‌فرهنگ مقصد، مدنظر قرار می‌گیرد. ‌
مهاجران به طور معمول ضمن اخذ برخی از ویژگی‌های فرهنگی مقصد، بعضی از ویژگی‌های فرهنگی مبدا را نیز حفظ می‌کنند. به این ترتیب در درازمدت ویژگی‌های فرهنگ آنان به فرهنگ بینابین فرهنگ مبدا و مقصد تبدیل می‌شود. سپس در بین نسلهای بعدی این مهاجران به تدریج ویژگی‌های فرهنگ مقصد، غلبه بیشتری پیدا می‌کند. اگر گروهی از مهاجران دارای ویژگی‌های فرهنگی غنی و قوی باشند، اقلیتی فرهنگی را در مقصد مهاجرت تشکیل می‌دهند و چه بسا فرهنگ مقصد را متاثر می‌سازند. گرچه پذیرش فرهنگ‌های گوناگون به وسیله مهاجران و ساکنان بومی‌ در ابتدا با مقاومت و عکس‌العمل‌های منفی همراه است. اما آنچه در آغاز به شکل برخورد تمدن‌ها خودنمایی می‌کند، در نهایت از بده و بستان‌های فرهنگی آنها، فرهنگ‌های متعالی‌تری به وجود می‌آید. مانند آمریکا که بخش عمده‌ای از فرهنگ، پیشرفت و تعالی خود را مدیون مهاجران است. البته در برخی از موارد این تاثیرها در جهت مثبت نیست.‌
ادغام و شبیه شدن فرهنگی به مراتب پیچیده‌تر از ادغام اقتصادی است و تفاوت‌های فرهنگی میان مبدا و مقصد مهاجرت می‌تواند منشا مسایل و مشکلا‌تی برای مهاجران و به ویژه فرزندان آنها باشد. فراوانی میزان ناهنجاری‌های اجتماعی و افت تحصیلی، از نمونه‌های بارز اینگونه مشکلا‌ت است. همچنین پدیده حاشیه‌نشینی و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آن از عوارض اینگونه مهاجرت‌هاست که مطالعه آن در حیطه مباحث دیگر جامعه‌شناسی است. ‌
از نظر اجتماعی مهاجرت به نوعی کثرت‌گرایی در جامعه و استقرار نهادهای لا‌زم برای حفظ حقوق بشر منجر می‌شود، پیشداوری‌های موجود در باره ارتکاب بیشتر مهاجران به رفتارهای بزهکارانه را از میان می‌برد، افراط‌گری‌های ملی‌گرایی را تعدیل می‌کند و به نوعی به اشتراک همگانی در زندگی اجتماعی می‌انجامد.‌
● وضعیت مهاجرت در ایران‌
طی سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵ بالغ بر ۸ میلیون و ۷۱۸ هزار و ۷۷۰ نفر جابه‌جا شده‌اند که از این رقم تعداد ۶ میلیون و ۱۲۲ هزار و ۶۷۵ نفر (۲۲/۷۰ درصد) مهاجران وارد شده از سایر نقاط به نقاط شهری و ۲ میلیون و ۵۹۶ هزار و ۹۵ نفر (۷۸/۲۹ درصد) مهاجران وارد شده به نقاط روستایی بوده‌اند. مبدا مهاجرت ۸ میلیون و ۴۳۵ هزار و ۸۶۵ نفر داخل کشور بوده است، ۲۳۸ هزار و ۳۳۱ نفر از خارج از کشور وارد کشور شده بوده‌اند و مبدا مهاجرت ۴۴ هزار و ۵۷۴ نفر نیز نامشخص بوده است. از تعداد ۸ میلیون و ۴۳۵ هزار و ۸۶۵ نفر که مبدا مهاجرت آنها داخل کشور بوده است تعداد ۵۹ میلیون و ۵۲۰ هزار و ۷۶ نفر (۵۶/۷۰ درصد) در مناطق شهری و ۲ میلیون و ۴۸۳ هزار و ۷۸۹ نفر (۴۴/۲۹ درصد) در مناطق روستایی ساکن شده‌اند. مبدا مهاجرت ۵ میلیون و ۶۰۲ هزار و ۸۶۵‌‌‌‌نفر مناطق شهری داخل کشور بوده است که از این تعداد ۴ میلیون و ۶۲ هزار و ۲۷۱ نفر (۵/۷۲ درصد) در نقاط شهری ساکن شده‌اند و یک میلیون و ۵۴۰ هزار و ۶۹۴ نفر (۵/۲۷‌‌‌درصد) به نقاط روستایی مهاجرت کرده‌اند.
مبدا مهاجرت ۲ میلیون و ۸۳۳ هزار نفر مناطق روستایی داخل کشور بوده است که از این تعداد یک میلیون و ۸۸۹ هزار و ۹۰۵ نفر (۷۱/۶۶ درصد) در نقاط شهری ساکن شده‌اند و ۹۴۳ هزار و ۹۵ نفر (۲۹/۳۲ درصد) به نقاط روستایی مهاجرت کرده‌اند. از تعداد ۲۳۸ هزار و ۳۳۱ نفر مهاجران واردشده از خارج نیز تعداد ۱۳۷ هزار و ۷۱۴ نفر (۷۸/۵۷ درصد) در نقاط شهری و ۱۰۰ هزار و ۶۱۷ نفر (۲۲/۴۲ درصد) در نقاط روستایی ساکن شده‌اند. از تعداد ۴۴ هزار و ۵۷۴ نفر مهاجر که مبدا نامشخص داشته‌اند، ۲۲ هزار و ۸۵۵ نفر (۷۸/۷۳ درصد) در نقاط شهری و ۱۱۶۸۹ نفر (۲۲/۲۶ درصد) در نقاط روستایی ساکن شده‌اند.‌
اطلا‌عات به دست آمده از سرشماری سال ۱۳۸۵ نشان می‌دهد که طی دوره ۱۰ ساله ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ تعداد ۱۲ میلیون و ۱۴۸ هزار و ۱۴۸ نفر در کشور جابه‌جا شده‌اند یا از خارج از کشور وارد کشور شده‌اند. از این تعداد ۶ میلیون و ۷۵۴ هزار و ۹۹۴ نفر (۶/۵۵ درصد) مرد و ۵۳۹۳۱۵۴ نفر (۴/۴۴ درصد) زن بوده‌اند. در دوره یادشده بیشترین تعداد مهاجران در گروه سنی ۲۴-۲۰ ساله و ۲۹-۲۵ ساله که سنین ورود به تحصیلا‌ت عالی و اشتغال بوده، است. الگوی سنی مهاجران نشان می‌دهد که نسبت مهاجران در گروه‌های سنی با نسبت جمعیت در آن گروه سنی مرتبط بوده و در گروه‌های سنی که نسبت جمعیت در آن گروه‌ها بالا‌ست، نسبت مهاجران نیز در آن گروه‌های سنی بالا‌ است. ‌
بر اساس اطلا‌عات سرشماری عمومی ‌نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵، از تعداد ۱۲ میلیون و ۱۴۸ هزار و ۱۴۸ نفر مهاجر دوره ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵، تعداد ۸ میلیون و ۶۷۳ هزار و ۶۶۷ نفر (۴/۷۱ درصد) در نقاط شهری و ۳ میلیون و ۴۷۴ هزار و ۴۸۱ نفر (۶/۲۸ درصد) در نقاط روستایی سکونت گزیده‌اند.‌
براساس اطلا‌عات سرشماری سال ۱۳۸۵، تعداد ۳ میلیون و ۸۹۸ هزار و ۴۳ نفر (۰۹/۳۲ درصد) از کل جمعیت جابه‌جا شده طی دوره ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ در داخل شهرستان محل سرشماری جابه‌جا شده‌اند، تعداد ۳ میلیون و ۱۱۱ هزار و ۶۸۹ نفر (۶۱/۲۵ درصد) بین شهرستان‌های داخل استان‌ها جابه جا شده‌اند، تعداد ۴ میلیون و ۷۷۴ هزار و ۴۱نفر (۳/۳۹ درصد) در شهرستان‌های استان‌های مختلف جابه‌جا شده‌اند، تعداد ۲۶۰ هزار و ۴۹۵ نفر (۱۴/۲ درصد) از خارج ازکشور وارد محل سرشماری شده‌اند و مبدا ۱۰ هزار و ۳۸۸ نفر (۸۶/۰ درصد) نیز نامشخص بوده است. ‌
مبدا مهاجرت ۱۱ میلیون و ۱۷۳ هزار و ۷۷۲ نفر داخل کشور بوده است، ۲۶۰ هزار و ۴۹۵ نفر از خارج از کشور وارد کشور شده بوده‌اند و مبدا مهاجرت ۱۰۳ هزار و ۸۸۱ نفر نیز نامشخص بوده است. از تعداد ۱۱ میلیون و ۷۸۳ هزار و ۷۷۲ نفر که مبدا مهاجرت آنها داخل کشور بوده است تعداد ۸ میلیون و ۳۸۹ هزار و ۶۷۶ نفر (۲/۷۱ درصد) در مناطق شهری و ۳میلیون و ۳۹۴ هزار و ۹۶ نفر (۸/۲۸ درصد) در مناطق روستایی ساکن شده‌اند. مبدا مهاجرت ۸ میلیون و ۷۱۵ هزار و ۷۱۹ نفر مناطق شهری داخل کشور بوده است که از این تعداد ۶ میلیون و ۳۸۵ هزار و ۶۶۵ نفر (۲۷/۷۳ درصد) در نقاط شهری ساکن شده‌اند و ۲ میلیون و ۳۳۰ هزار و ۵۴ نفر (۷۳/۲۶ درصد) به نقاط روستایی مهاجرت کرده‌اند. همچنین مبدا مهاجرت ۳ میلیون و ۶۸ هزار و ۵۵ نفر مناطق روستایی داخل کشور بوده است که از این تعداد ۲ میلیون و ۴ هزار و ۱۲ نفر (۳۲/۶۵ درصد) در نقاط شهری ساکن شده‌اند و یک میلیون و ۶۴۰ هزار و ۴۳ نفر (۶۸/۳۴ درصد) به نقاط روستایی مهاجرت کرده‌اند. از تعداد ۲۶۰ هزار و ۴۹۵ نفر مهاجران واردشده از خارج نیز تعداد ۱۹۸ هزار و ۱۵۹ نفر (۰۷/۷۶ درصد) در نقاط شهری و ۶۲ هزار و ۳۳۶ نفر (۹۳/۲۳ درصد) در نقاط روستایی ساکن شده‌اند. همچنین از تعداد ۱۰۳ هزار و ۸۸۱ نفر مهاجر که مبدا مهاجرت آنها نامشخص بوده است، ۸۵ هزار و ۸۳۲ نفر (۶۳/۸۲ درصد) در نقاط شهری و ۱۸ هزار و ۴۹ نفر (۳۷/۱۷ درصد) در نقاط روستایی ساکن شده‌اند.‌همچنین نتایج حاصل نشان از افزایش تعداد جمعیت مهاجر شهر به روستا می‌دهد. بدین معنا که جهت مهاجرت‌های بین روستا و شهر بیشتر از شهر به روستا بوده است. ‌
اطلا‌عات به دست آمده از سرشماری عمومی‌نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ نشان می‌دهد که تعداد مهاجران روستا به شهر در دوره ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵، ۲ میلیون و ۴ هزار و ۱۲ نفر بوده است در حالی که تعداد مهاجران شهر به روستا در این دوره ۲ میلیون و ۳۳۰ هزار و ۵۴ نفر بوده است. این امر نشان می‌دهد که طی این دوره تعداد ۳۲۶ هزار و ۴۲ نفر خالص مهاجرت به نفع مناطق روستایی بوده است. ‌
نگاهی به مهاجران جابه‌جا شده در داخل شهرستان محل سرشماری نشان می‌دهد که این پدیده به دلیل بالا‌ بودن مهاجرت از شهر به روستا در داخل شهرستان‌ها رخ داده است. ‌
مهاجرت از شهر به روستا در داخل شهرستان محل سرشماری طی این دوره ۱۴۲ هزار و ۳۰۸ نفر بوده در حالی که مهاجران روستا به شهر ۶۴۳ هزار و ۱۳نفر بوده‌اند.‌
مقایسه مهاجرت در دوره‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵ و ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ نشان می‌دهد که طی دوره ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ رقم مطلق جمعیت مهاجر، نسبت به دوره قبل افزایش قابل توجهی داشته و تعداد ۳ میلیون و ۴۲۹ هزار و ۳۷۸ نفر (۳۹ درصد) بیشتر از تعداد مهاجران دوره قبل بوده است. ‌
در بخش‌های پیشین، علل مرتبط با مهاجرت به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت. در این قسمت علل مهاجرت در ایران طی دوره ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ بر اساس اطلاعات سرشماری سال ۱۳۸۵ مورد بررسی قرار می‌گیرد. طی دوره ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵بیشترین تعداد مهاجرت‌ها به پیروی از خانواده بوده که بیشتر شامل زن و فرزندان مهاجران اصلی است. بعد از علت تبعیت از خانواده، جست‌وجوی کار و تحصیل در مراحل بعدی قرار دارند. ‌
خارج شدگان به مهاجرانی گفته می‌شود که از استان مورد نظر به سایر استان‌ها مهاجرت کرده‌اند و واردشدگان به مهاجرانی گفته می‌شود که از سایر استان‌هابه استان مورد نظر مهاجرت کرده‌اند. به تفاضل بین مهاجران وارد شده به استان و خارج شده از استان نیز خالص مهاجرت اطلا‌ق می‌شود. درصورت مثبت بودن حاصل این تفاضل، استان مهاجرپذیر و در غیر این صورت مهاجر فرست در نظر گرفته می‌شود. استان‌های عمده مهاجرپذیر کشور طی سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ به ترتیب استان‌های تهران، اصفهان، مازندران، خراسان رضوی، یزد، گلستان، گیلا‌ن و استان‌هایی نظیر آذربایجان شرقی، کرمانشاه و خوزستان استان‌های مهاجرفرست بوده‌اند.‌
● جمع‌بندی و نتیجه‌گیری‌
مهاجرت و چگونگی توزیع مجدد جمعیت در داخل کشور یکی از اساسی‌ترین عواملی است که سیاستگذاران اقتصادی و اجتماعی جامعه برای نظم و جهت دادن به جابه‌جایی‌های جمعیتی و نیز هدایت جمعیت به سوی قطب‌های مورد نظر به آن توجه دارند. ‌
مهاجرت پیچیده‌ترین فرآیند جمعیت شناختی است زیرا باید تعداد جابه‌جایی‌ها، مقصدهای گوناگون و دلا‌یل بی‌شمار آن را در نظر گرفت. مهاجرت‌ها به لحاظ پیامدهای مختلفی (از قبیل پیامدهای جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) که در مقصد و مبدا مهاجرتی از خود به جای می‌گذارند نیز حایز اهمیت فراوان‌ هستند. ‌
در طول تاریخ معاصر، روند کلی مهاجرت در کشور از روستا به شهر و از شهرهای کوچک‌تر به شهرهای بزرگ‌تر بوده اما در برخی موارد از جمله دوره ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵، جریان معکوس مهاجرت از شهر به روستا نیز اتفاق ‌افتاده است. بخش زیادی از مهاجران جذب مناطقی هستند که جزء مناطق صنعتی محسوب می‌شوند.‌

بررسی نقش امنیت در توسعه گردشگری

از ضروریات زندگی امروز وجود امنیت در سطح جوامع می باشد. صاحبنظران امنیت را به دو بخش امنیت ملی و خارجی تقسیم می كنند كه امنیت داخلی را مربوط به عوامل داخلی می دانند و تهدید دولت های دیگر را در خارج از مرزهای جغرافیایی را در حوزه امنیت خارجی برمی شمرند.
امنیت و گردشگری دو مقوله وابسته به یكدیگر در ارتباط تنگاتنگ در مناسبات داخلی و خارجی هستند. امنیت و گردشگری در تعامل دوجانبه هم می توانند تأثیر افزایشی بر هم داشته باشند و هم تأثیر كاهشی. به این معنا كه افزایش (یا كاهش) امنیت، باعث رونق (یا ركود) گردشگری خواهد شد و بالعكس، بنابراین گردشگری ارتباط مستقیم با مقوله امنیت است. ایجاد امنیت، تسهیلات و ارائه امكانات رفاهی و خدماتی لازم به گردشگران از جمله وظایف اصلی دولت ها نسبت به جریان گردشگری می باشد.
در این مقاله رابطه گردشگری و امنیت كه جوامع و دولت ها نقش مستقیم و غیرمستقیم در این زمینه دارند مورد تحلیل قرار می گیرد.
● مقدمه
گردشگری بزرگترین و پررونقترین صنعت جهان است، انتظار می رود كه در قرن بیست و یكم نیز این صنعت پیشتاز بوده و سیر صعودی آن ادامه یابد. جهانگردی یك قدرت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بزرگ و البته پدیده ای بسیار سیاسی است و بنابر عقیدهٔ پك و لپی طبعیت جهانگردی در هر جامعه ای، متأثر از عوامل پیچیده و در هم بافته سیاسی و همچنین ویژگی های جغرافیایی است كه دیگران را مجذوب خود می كند. (هال، ۱۳۸۲، ص ۱۱)
بنابر عقیده كارشناسان، گردشگری دانشی است چند رشته ای كه اگر بدون انجام تجزیه و تحلیل های امنیتی و سیاسی دقیق توسعه و تكامل یابد قطعاً كامل نخواهد بود. (همان منبع، ص ۱۲)
یكی از مواردی كه می بایست در گردشگری قویاً مورد تأكید قرار گیرد امنیت می باشد، آسایش، راحتی و امنیت از مسائل بسیار مهمی است كه گردشگران را به نقاط مختلف دنیا جلب می كند. (ابرار اقتصادی، ۱۳۸۵)
پیشرفت و رفاه مردم به وسیله ترویج یك نظم جهانی در سایه امنیت كه ضمن آن بتوان به توسعه صلح آمیز و منظم دیگر كشورها كمك نموده و از تجربیات و تواناییهای آنها حداكثر منفعت را برد. (تاجیك، ۱۳۸۱، ص ۴۵)
در توسعه گردشگری عوامل متعددی تأثیرگذار هستند كه امنیت شاخصترین عامل گسترش گردشگری است، بازنگری در ارتباط ارگانیك صنعت توریسم و امنیت ملی یك ضرورت است. همگام با گسترش این صنعت در برههٔ كنونی ارتباط ارگانیك این صنعت با مؤلفه هایی چون امنیت داخلی و ملی، صنایع حمل و نقل، خدمات، رسانه های جامعه، آموزش و پرورش و غیره دارد، وارد فاز جدیدی شده است.
به اعتقاد كارشناسان میان گردشگری و ثبات و توسعه امنیت، رابطه تعریف شده وجود دارد چرا كه توسعه زیر ساختهای گردشگری، همكاری دستگاههای فرهنگی و تبلیغات مناسب و مشاركت گسترده دستگاههای امنیتی و اطلاعاتی همزمان با توسعهٔ گردشگری، توسعهٔ امنیت ملی را نیز به همراه خواهد داشت، نقش و تأثیر صنعت جهانگردی در توریسم امنیت ملی یك كشور چنان است كه اكثریت كشورهای توسعه یافته با وجود دارا بودن منابع كلان اقتصادی و درآمد، ترجیح می دهند بر روی صنعت توریسم متمركز شوند. حضور مستقیم بازدید كنندگان و گردشگران در یك كشور علاوه بر توسعه اقتصاد و تبادلات فرهنگی، آن كشور را بعنوان یك قطب امن گردشگری به جهانیان معرفی می كند تا آنجا كه امنیت در معنای گسترده یكی از مهمترین مسائلی است كه در میزان تقاضای گردشگران خارجی برای سفر به هر كشور دیگر تأثیرگذار است.
اكنون كارشناسان گردشگری بر این باورند كه رابطه امنیت ملی و گردشگری باید مورد توجه قرار گیرد بطوریكه تعریف جدیدی از امنیت ملی در سایه حضور گردشگران خارجی و شناخت واقعیتهای داخلی و انتقال آنها به خارج یك ابزار ضروری و لازم است. به این ترتیب امنیت داخلی و ملی شاخصترین عامل گسترش گردشگری در هر كشوری است كه می خواهد خود را با مشخصات كشورهای پیشرو در امر توریسم تطبیق دهد. با سیاست تنش زدایی در روابط خارجی می توان زمینه مساعدی برای جلب گردشگران كمك كرد.
بنابراین ضرورت دارد كه جاذبه های گردشگری در خارج از مرزها به نحو مطلوب تبلیغ گردد و زمینه های لازم برای سهولت رفت و آمد گردشگران خارجی فراهم آید.
سازمانهای توسعه گردشگری و كارشناسان این شاخه معتقدند كه رشد و توسعه اقتصادی پدیده ای كاملاً امنیت محور بوده و یكی از بخش های اقتصادی كه به شدت آسیب می بیند صنعت گردشگری است.
توسعه صنعت گردشگری در هر كشور نشان از ثبات امنیت ملی در آن كشور است و نیز زمانی گردشگری در كشور رونق می یابد كه توجه دولت آن برای تأمین امنیت گردشگران بیشتر شده باشد.
مقاصد گردشگری در تمام نقاط مختلف یك كشور پراكنده است ، در صورتی كه امنیت در این مناطق تأمین شود، ضریب امنیت ملی آن كشور نیز افزایش می یابد و علاوه بر این ورود گردشگران خارجی به یك كشور نه تنها موجب تهدید امنیت ملی نمی شود بلكه به تحكیم آن نیز كمك می كند. (آرمین، ۱۳۸۴)
● جوامع و اندیشه های سیاسی میزبان
در اندیشه های سیاسی، جامعه ( در مقوله گردشگری جامعه میزبان) را اغلب در معنای خاصتری كه جامعهٔ مدنی نامیده می شود می شناسند.
جامعه مدنی در شكل اولیه خود به اجتماع سیاسی مربوط است، اجتماعی در چارچوب قانون و نشان دهندهٔ وفاداری به دولت می باشد. متفكران سیاسی اولیه همچنین جامعه منظم و بشردوست را پایه زندگی متمدن می دانستند و اعتقاد بر این است كه اینگونه جوامع توانایی تعامل فرهنگی به ویژه میزبانی دیگر قومیتها را به خوبی پذیرا هستند. (هیوود، ۱۳۸۳، ص ۶۶-۶۵)
آنها معتقدند كه در یك نظام سیاسی باز می توان تعادل اجتماعی را تأمین كرد و از فروافتادن به ناآرامی و خشونت جلوگیر كرد. (همان منبع، ص ۷۲)
اینجاست كه می توان شرایط میزبانی در این نظام سیاسی باز كه تعادل اجتماعی در آن برقرار شده و محاسبات اقتصادی انجام داد و در این نظام انسانهای عاقل باید به قوانین اجتماعی و به یكدیگر احترام بگذارند زیرا بدون احترام به یكدیگر امنیت اجتماعی از بین رفته و جامعه دستخوش ناامنی می شود. (همان منبع، ص ۱۰۰)
به عقیده كارشناسان سازمان جهانی گردشگری شرایط لازم برای رسیدن به توسعه پایدار سرمایه گذاری در گردشگری با اتکا بر اندیشه های سیاسی و امنیت جوامع در سطح ملی و منطقه ای می باشد و بدون آن نمی توان به توسعه پایدار اندیشید.
روش: در این مقاله تأثیر شاخصهای امنیتی در فرآیند گردشگری به روش اسنادی و كتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته است.
● بررسی واژه امنیت و مفهوم آن
واژه امنیت در فرهنگ عمید از مصدر درامان بودن به معنی ایمنی، آرامش و آسودگی معنی شده است. (عمید، ۱۳۷۲، ص ۲۳)
و در فرهنگ لغات انگلیسی آكسفورد، از دو منظر به ارائه تعاریفی دربارهٔ امنیت
می پردازد، نخست از منظر شرایط تأمین و تحفظ چهار تعریف زیر بدست می آید:
الف) شرایط محفوظ ماندن از خطر و یا در معرض خطر قرار نگرفتن.
ب) آزادی از تردید، اطمینان و در اعتماد بودن.
ج) آزادی از بیم، اضطراب یا حراست از آینده.
د) كیفیت تأمین استحكام، پیوستگی و ثبات.
دوم به اعتبار ابزار امنیت، شش تعریف دیگر پیشنهاد می كند:
الف) چیزی كه تأمین و تحفظ ایجاد نماید كه حمایت و محافظت را شامل می شود.
ب) ابزار تأمین و ثبات در مواضع خود.
ج) بستری برای تأمین بگونه ای كه امنیت در آن ضمانت شود.
د) دارایی متراكم شده و یا سرریز شده.
هـ) كسی كه خود را برای دیگری گرو می گذارد (یا به گرو گرفته می شود) به مثابه یك ضمانت
و) مدركی كه به وسیله یك تضمین كننده به مثابه تضمین برای حق پرداخت خود نگاه داشته می شود و بطور كلی امنیت در بعد معنی فقدان تهدیدات نسبت به ارزش ها، منافع، اهداف در جهت ذهنی، فقدان ترس از اینكه بنیانهای ملی (ارزش ها، منافع و اهداف) مورد هجوم (فیزیك و غیرفیزیكی) واقع بشوند را مورد سنجش قرار می دهد. (تاجیك، ۱۳۸۱، ص ۴۷-۴۶)
امنیت یكی از موضوعاتی است كه ذهن بشر را در اعصار مختلف به نوعی به خود مشغول داشته و موجبات نگرانی انسان را فراهم آورده، اما پیوندهای چند جانبه این مفهوم با مسائل حوزه اقتصاد، سیاست و فرهنگ اجتماعی، عملاً توجیه و تفسیر و درك و شناخت این واژه را دشوارتر ساخته، بطوریكه مرز و تعریف قابل قبول همگانی برای آن، كار چندان ساده ای نبوده و نیست. برای مثال، مفهوم امنیت شغلی در مقابل امنیت شخصی یا امنیت داخلی در برابر امنیت بین المللی، ظاهراً می تواند در یك ردیف و راستا قرار گیرد، حال آنكه چنین نیست و هر یك از آنها حوزهٔ خاصی از قلمرو و علوم انسانی را به خود اختصاص داده است. به عبارت دیگر علم اقتصاد از یك سو، روابط بین المللی از سوی دیگر و علوم سیاسی نیز در مقابل آنها صف آرایی كرده اند تا امكان درك صحیح از مفهوم امنیت را برای انسان مدرن مجهز به آخرین تكنولوژی فراهم آورد.
امروزه دستاوردهای دانش و تكنولوژی، بحران امنیت را چنان گسترش داده كه ضرورتاً ذهن بشر بیش از گذشته در جهت شناخت وضعیت حال و آینده مهیا شده است و از جمله برنامه توسعه ملل متحد(undp) محور توسعه را در سال ۱۹۹۴ بر انسان متكی ساخته و لزوم انتقال از «امنیت هسته ای» به «امنیت انسانی» را مورد توجه قرار داده است و صاحبنظران نیز انسان متفكر و مستعد برای نوآوری را بعنوان با ارزش ترین سرمایه جوامع انسانی شناسایی و معرفی می كند ، ضمن آنكه بر روابط بین آزادی، امنیت و توسعه، نظریات اندیشمندان چون لاك و جان استوارت میل را به خاطر می آورد كه باید محدوده معینی برای حداقل از آزادی شخصی وجود داشته باشد كه به هیچ قیمتی مورد تجاوز و تعرض دیگران قرار نگیرد و این محدوده معین همان حداقل امنیتی است كه انسان بر مبنا و بستر آن، زمینه ها و الزامات ارائه تفكرات خلاق خود را پایه گذاری می كند. (مهدیخانی، ۱۳۸۰، ص ۲۱۳)
● امنیت و تفاهم فرهنگی بین كشورها
در دورهٔ پس از جنگ سرد، فرهنگ و مذهب جایگزین ایدئولوژی شده اند و به صورت منابع عمده ای در آمده اند كه می توانند تنشها و تعارضهای بین المللی را كاهش دهند. این امر بارها به اثبات رسیده است كه اگر سایر جوامع را دست آویز قرار داده و آنها را به سوی جوامع انسانی به حساب نیاوریم نتیجه مطلوب به بار نخواهد آمد. می توان گفت: كه با این دیدگاه گردشگری با تكیه به فرهنگ موجب می شود كه افراد از مناطق مختلف دنیا در كنار یكدیگر قرار گیرند تا بتوانند چیزهای جدید را كشف كنند كه ویژگی منحصر بفرد آن موجب ارتباط و همبستگی بیشتر آنها می شود و وسیله یا ابزاری است بسیار مهم برای تفاهم و امنیت صلح بین المللی و جلوگیری از تعارضات و تنش ها. (چاك، ۱۳۸۲، ص ۴۴۷)
به بیان دیگر در تفاهم فرهنگی موضوعاتی مانند حقوق بشر، مسائل زیست محیطی، امنیت كه سابقاً در دوران جنگ سرد و قبل از آن در قالب بیانیه ها، قطعنامه ها، آموزه ها و اعلامیه ها و به صورت یك آرمان و آرزو و با صفت «جهانی» مطرح می شد، اینك شكل عینی تری به خود می گیرند.
واژهٔ جهانی شدن و گفتگوی تمدنها كه امروز از آن یاد می شود بسیاری از الگوهای رفتاری گذشته را زیر سؤال برده و بخشهای مختلف زندگی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی را با دیدگاه متفاوتی از گذشته مورد بررسی قرار می دهد.(قوام، ۱۳۸۲، ص ۱۷۸)
● امنیت در كشورهای جهان سوم
این نكته نیز آشكار است كه آسیب پذیریهای اجتماعی و اقتصادی در سراسر جهان سوم دارای ارتباط مستقیمی با امنیت است و در اكثریت موارد حتی از كشورهای پیشرفته این ارتباط مستقیم تر و با اهمیت تر است. تهدید در جهان سوم دارای پایه های اقتصادی و اجتماعی حداقل همسنگ با پایه های سیاسی و نظامی است، بنابراین از لحاظ مفهوم امنیت باید منعكس كننده تهدیدات ناشی از مسائل اقتصادی و اجتماعی باشد، خواه این امر به فرسایش مشروعیت صرفاً در داخل مربوط باشد یا نمودهای خارجی و تقسیم بندی های اجتماعی و شكل های اقتصادی آن باشد. (آزر، ۱۳۷۹، ص ۲۴۵)
● مواردی كه می توانند امنیت اجتماعی را تهدید كنند
عوامل بسیاری در تهدید امنیت اجتماعی مؤثر هستند ولی در كشورهای جهان سوم این عوامل از تعدد بسیاری برخوردار هستند كه به مواردی از آنها که در تمامی این كشور مشترك هستند به طور مختصربه آنها اشاره می شود:
▪ فقدان مشاركت نهادینه مردم و ایفای نقش مسؤلانه توسط آنها.
▪ فقدان سیستم جامع كنترل جمعیت با داده های آماری.
▪ روند رو به رشد سازمان یافتگی و پیچیدگی، كنترل ناپذیری و مهار گسیختگی جرایم مختلف.
▪ كاهش محدودیت های سنی، جنسی، جغرافیایی و ... در وقوع جرایم.
▪ معضل فزاینده عدم تناسب ظرفیتهای ترافیكی، حمل و نقل شهری و برون شهری.
▪ فقدان كنترل مؤثر مرزها و دو پدیده فراگیر قاچاق كالا و مواد مخدر.
▪ معضل حضور و فعالیت میلیونها مهاجر و پناهدنه از كشورهای همجوار.
▪ كاهش فزاینده امنیت اخلاقی در جامعه.
▪ معضل وجود میلیونها معتاد به مواد مخدر و روند رو به رشد آن.
▪ فقدان وجود نگرش راهبردی به گذراندن اوقات فراغت و غنی سازی آنها.
(فصلنامه امنیت اجتماعی، ۱۳۸۲، ص ۴۰-۳۹)● امنیت و توسعه گردشگری
امنیت چیزی جزء تفاهم و مشاركت عمومی جمعیت ساكن یك واحد سیاسی برای رسیدن به رفاه عمومی نیست، این جمعیت بایستی به سطحی از درجه آگاهی به منظور درك موقعیت ها و واقعیتها برای ایفای نقش بی ضرر برسد تا در آن توانایی دولت و ملت جهت حفظ و بهره برداری از فرهنگ و ارزشهایش افزایش یابد. این همان امنیت ملی است. لذا اگر به این نتیجه برسیم توسعه صنعت گردشگری می تواند درآمدزا باشد و از طریق افزایش درآمد می تواند مفاسد اجتماعی را در جامعه كاهش داده و منجر به توزیع عادلانه ثروت و درآمد شودنا بجا نگفته ایم. (رحیم پور، ۱۳۸۴)
امروز امنیت به عنوان مهمترین و زیربنایی ترین اصل در تدوین استراتژی توسعه گردشگری در جهان به شمار می آید. صنعت ظریف و پیچیده گردشگری ارتباط همه جانبه ای در سطوح ملی و منطقه ای داشته و هرگونه بروز ناامنی و بكارگیری خشونت در سطوح مختلف زیانهای جبران ناپذیری به این صنعت وارد می سازد. بعنوان مثال یك سرمایه گذار در زمینه گردشگری و یا كارشناسان یك كمپانی سرمایه گذار بین المللی در قالب جهانگرد به آن منطقه سفر می كنند، اگر در ارزیابی كارشناسی خود محیط و مقصد مورد نظر از ویژگی و امنیتی لازم برخوردار نباشد مسلماً به این نتیجه خواهد رسید كه توریست در این منطقه امنیت مالی و جانی ندارد و قطعاً سرمایه خود را منتقل نخواهد كرد. (رحیم پور، ۱۳۸۴)
از طرف دیگر در جهان امروز هر چه از تعریف علمی برخوردار نباشد یا به شكست مختوم است یا حالت ركود به خود می گیرد.
مثلاً امنیت در بخش ترابری و حمل و نقل، اقامتگاهها، هتلها، جاذبه ها، سفرسازان و سازمان های گردشگری برای توسعه توریسم باید هماهنگی لازم را با یكدیگر داشته باشند. در علم جهانگردی واژه Availbility به مفهوم مهیا بودن دارای اهمیت بسیار است بعنوان نمونه در بخش ترابری، جاده وجود دارد ولی وزارت راه و ترابری، اعلام می كندكه در جاده ها روزانه بیش از ۳۰ هزار نفر كشته می شود. یعنی آن جاده Availbe (مهیا) نیست. و از سوی دیگر وقتی توریست جای مناسب برای اقامت نداشته باشد دیگر باز نمی گردد. (نشریه جهان هوانوردی و گردشگری شماره ۵۱، ۱۳۸۳)
● عناصر تأثیرگذار در امنیت جهانگردان
۱) نقش دولت ها
دولت و بخش خصوصی باید نسبت به حفظ سلامت گردشگران حساس باشند و بطور كلی جنبه های خطرناك گردشگری باید حل و فصل شوند. به هر گونه مشكل تندرستی، حمله به توریستها، بیماریهایی مانند مالاریا و ایدز پرداخته شود و از آن مطلع باشند و دیگر دولت ها را در جریان امر قرار دهند. شرایط و آیین نامه های تسهیل مسافرتی، به ویژه قسمت مهاجرت و گمرك باید تا حد امكان كارآمد و كاربرپسند باشد، در عین حال مقررات را اعمال كند. (سازمان جهانی جهانگردی، ۱۳۸۴، ص ۷۹)
۲) برنامه ریزی
چنانچه گردشگری با برنامه ریزی خوب اداره و توسعه داده نشود می تواند مشكلات اجتماعی – فرهنگی به وجود آورد. در بعضی مواقع ازدحام توسط توریستها موجب سلب آسایش ساكنان می شود كه به خشم و احساس دشمنی آنان نسبت به جهانگردی می انجامد. اگر تعداد بیش از حد جهانگرد در منطقه ای وجود داشته باشد - كه به ویژه در فصول شلوغ اتفاق می افتد – سبب ازدحام در ویژگی های جاذب و رفاهی، رستوران، فروشگاه و وسایل حمل و نقل می شوند و ساكنین نمی توانند به آسانی از آنها استفاده كنند. در صورتیکه ساكنان كاملاً از دسترس به ویژگی های رفاهی، از قبیل هتلها و اقامتگاههای ساحلی منع شده باشند، ممكن است حتی بیشتر خشمگین شوند. این موضوع در اجتماعات كوچك روستایی می تواند مخرب باشد و چنانچه ساكنان تصور كنند كه منافع اقتصادی زیادی از گردشگری عایدشان نمی شود و توسعه گردشگری از طریق را منافع خارجی كنترل می شود، این موضوع می تواند موجب خشم آنان شود.
۳) هویت فرهنگی
برخی مسائل می تواند به ضعف فرهنگی و سست شدن احساس هویت فرهنگی بیانجامد. استفاده بیش از حد گردشگران از مناطق باستانشناختی و تاریخی می تواند موجب تخریب آنها شود. وقتی لباس، مراسم، موسیقی، رقص، صنایع دستی و الگوهای فرهنگی محلی بطور ناشایست بعنوان جاذبه های توریستی ارائه شوند می توانند موجب تجارتی شدن مفرط و از دست رفتن اصالت آنها شود. یكی دیگر از آثار جهانگردی كه می تواند به صورت تقلید مردم، به ویژه جوانان تقلید از الگوهای رفتاری و پوشاكی گردشگران باشد. این امر بدون شناخت پس زمینه های متفاوت فرهنگی و موقعیت اجتماعی – اقتصادی جهانگردان انجام می شود. بعلاوه ممكن است سوء تفاهم و مناقشاتی میان جهانگردان و ساكنان به علت تفاوت زبان و رسوم بروز كند.
با توسعه گردشگری ممكن است مشكلات اجتماعی از قبیل اعتیاد به مواد مخدر و الكل و جرائم دیگر بدتر شوند. پژوهشی كه دربارهٔ این مشكلات انجام شده است نشان می دهد كه جهانگردی به ندرت عامل اصلی و اولیه این جرایم و تبهكاریها هستند، ولی ممكن است فرصتی برای گسترش آنها فراهم كند. (همان منبع، ص ۵۶-۵۷)
۴) عوامل سیاسی و اداری
این عوامل در ارتباط با معیارهای مورد موافقت جهت تسهیل در امر جابجایی افرادی است كه هدفشان مسافرت است به ویژه در مرزهایی كه كنترل جدی نمی كنند (توسط پلیس و گمركات)، معیارهای «رفاهی» نامناسب مانع شرایط مناسب بین كشورها می شود كه از نظر جغرافیایی نزدیك یكدیگر هستند. عدم ثبات سیاسی و تغییرات ناگهانی نیز از عوامل شدیداً بازدارنده هستند. (ولا، ۱۳۸۴، ص ۱۲۸)
۵) شبكهٔ راهها
دورهٔ سلطنت شاه عباس اول را می توان یكی از مهمترین ادوار توسعهٔ جهانگردی در ایران به حساب آورد. این توسعه به چند عامل بستگی داشت كه مهمترین آن عبارت بود از امنیت و توسعه راههای ارتباطی و تأسیسات اقامتی كه در این دوره برای سهولت ارتباط و توسعه (امنیتی و اقتصادی) كشور شبكه منظمی از راههای اساسی به وجود آمد. بطوریكه امروزه هنوز راههایی كه به نام «راه شاه عباسی» معروف است در برخی نقاط كشور شناخته می شود كه در واقع جانشین «شاهراه بزرگ هخامنشی» است که به موازات مرمت راههای قدیمی و ایجاد راههای جدید، شاه عباس به آسایش و رفاه مسافران توجه خاص داشت. (همایون، ۱۳۸۴، ص ۶۹-۶۸)
● عواملی كه با گردشگری در تعامل هستند
در آن سوی فراگرد ارتباطی جهانگردی جامعه میزبان قرار دارد. میزبان فرد یا نهادی است كه گردشگر در مقصد خود با او سر و كار دارد. در این مورد تقسیم بندی را
می توان براساس نوع و میزبان درگیری میزبان و میزان اهمیت آن در ارتباط با موضوع امنیت با جهانگردان بررسی كرد.
نخستین نهاد درگیر با مسأله دولتها هستند. دخالت دولت در امر جهانگردی از چند راه صورت می پذیرد.
نخستین و مهمترین آن دخالت از راه سیاستگذاری است. در بیشتر موارد، دولتها با بررسی وضع كلی كشور از جنبه های مختلفی به تنظیم و اعمال سیاستهای محدود كننده، جهت دهنده یا تشویقی می پردازند.
همچنین انجام تشریفات اداری، ورود و خروج گدشگران خارجی و مسائل امنیتی آنان از قبیل صدور روادید و نظارت گمركی برعهده دولت است. شركتها و سازمانها و مراكز خدماتی وابسته به گردشگری دومین گروه میزبان هستند. متصدیان امور تأسیسات حمل و نقل از قبیل شركتهای هواپیمایی و مؤسسات كرایه خودرو، تأسیسات اقامتی مانند هتلها و متلها، آژانسهای هواپیمایی و مسافرتی، خدمات مالی مربوط به گردشگری مانند كارنهای اعتباری و چكهای مسافرتی، فروشگاههای ویژه گردشگری مانند فروشگاههای صنایع دستی، خدمات آموزشی و همچنین انتشارات این حوزه در این دسته جای می گیرند. كارگران غیر محلی و حتی خارجی را نیز كه برای كار به منطقه دارای جاذبه گردشگری مهاجرت می كنند باید از جمله این گروه به حساب آورد. این گروه در كنار دولتها وظیفه تأسیس و نگهداری از جاذبه ها را نیز به عهده دارد.
سومین گروه «افراد و كسبه»ای هستند كه اگر چه در بازار گردشگری دارای سهمی هستند، اما امرار معاش آنان وابسته به این صنعت نیست. به هر حال این عده بطور مستقیم و شخصی با گردشگران سر و كار دارند و از آنجا كه برای گردشگران نگاهی عمیق تر واقعی تر به جامعه میزبان فراهم می كنند، در فراگرد امنیت نقش مهمی بازی می كنند.
سرانجام در آخرین گروه «عامه مردم» قرار می گیرند كه واقعی ترین محمل های فرهنگ كشور میزبان به شمار می روند و در عین حال كمترین فرصت را برای ارتباط با گردشگران معمولی در اختیار دارند.
در ارتباط با این گروه كه نصیب گردشگران می شود این ارتباط ارزشمندترین نوع ارتباط است كه در گردشگری می تواند به وقوع بپیوندد و مبانی سیاستگذاریها در دولت قرار گیرد. (همان منبع، ص ۹۸-۹۹)
● امنیت معتبرترین جاذبهٔ گردشگری (در ایران)
ذكر این نكته لازم است كه آنچه «امنیت گردشگری» نامیده می شود تنها حفاظت او از شر دزدان و تبهكاران نیست، تلفات جاده ای، سقوط هواپیما، بوروكراسی در تشریفات روادید و بیمه، نحوهٔ برخورد نیروی انتظامی، نحوهٔ فعالیت كسبه، محدود بودن ساعات كسب كار كسبه در ارتباط با گردشگری به دلیل نداشتن امنیت پس از ساعت مقرر است، در صورتی كه بسیاری از درآمدهای گردشگری از طریق تفریحات شبانه مانند كنسرتهای موسیقی، تئاتر، برگزاری جشنواره های فرهنگی و هنری بدست می آید. در غیر این صورت گردشگرانی كه به اینگونه مناطق سفر می كنند و هزینه سنگینی را برای دیدار از این مناطق متقبل می شوند چاره ای ندارند جز اینكه نیمی از وقت خود را در اتاقهای هتل سپری كنند، زیرا نیروی انتظامی امنیت ساعات نیمه شب را تضمین نمی كند. نیاز گردشگر در استفاده بهینه از روزهای سفر تنها در سایه امنیت مسیر است. (كاكاوند، ۱۳۸۶)
بطور كلی به نظر می رسد امنیت یك كالای جهانی است كه همهٔ اعضای جامعه سعی می كنند آنرا بدست آورند و باید این نكته را خاطرنشان كرد كه قراردادن مسائلی تحت عنون موضوعات امنیتی، می تواند باعث بروز وضعیت بحرانی شود كه مستلزم تدابیر شدید اضطراری است كه چه بسا نابجا بوده و نیز امكان دارد باعث تحریك واكنشهای شدید از سوی دیگران شود، بعلاوه كسب امنیت زیاد باعث ترویج «حالت خوش» خیالی می شود كه خود مانع پیشرفت مترقیانه شده و به حالت رضایت گونه نظرات و انعطاف ناپذیر نسبت به گرفتاری دیگران كمك می كند. (ماندل، ۱۳۷۹، ص ۴۵)

برو سفر سلامت

● قابل توجه سالمندان عازم سفر
اگر می‌خواهید سفر كنید، باید چند نكته‌زیر را كه برای آمادگی‌های قبل از سفر و نیز طی سفر مناسب است را بدانید
۱) سری به پزشكتان بزنید:
قبل از مسافرت به پزشكتان سر بزنید و او را در جریان مسافرت خود قرار دهید. در این جلسه، پزشك یك معاینه كلی از شما به عمل خواهد آورد و شرایط كلی بدن را كنترل خواهد كرد. اگر احتیاج به تزریق واكسن داشته باشید، واكسن لازم را هم برایتان تجویز می‌كند.
۲) یك جعبه كمك‌های اولیه همراه شما:
شما دیگر پا به سن گذاشته‌اید، پس بهتر است قبل از سفر یك جعبه كمك‌های اولیه برای خودتان تدارك ببینید. در این جعبه می‌توانید داروهای مورد نیاز خود را قرار دهید. قرص سردرد، ضداسیدهای معده، محلول‌های ضدعفونی كننده، پنبه، بانداژ، دستكش استریل، كرم‌های ضدآفتاب و انواع قرص‌ها و اسپری‌های حشره‌كش. البته باید داروهایی كه به دلیل بیماری‌های احتمالی خودتان در هر روز مصرف می‌كنید را نیز همراه ببرید.
● در سفر...
۱) داروهایتان را فراموش نكنید:
شاید در طول مسافرت به شما آن‌قدر خوش بگذرد كه فراموش كنید داروهایتان را مصرف كنید ولی این اصلا بهانه خوبی نیست و ممكن است همین فراموشكاری، تمام مسافرت شما را خراب كند. بنابراین می‌توانید از یكی از همراهانتان بخواهید مصرف داروهایتان را به شما یادآوری كند و یا ساعت موبایلتان را طوری تنظیم كنید كه ساعات مصرف داروها زنگ بزند و مصرف داروها را به شما یادآوری كند. در ضمن مقدار كافی از داروهای روزانه‌تان را همراه ببرید. شاید اگر داروهایتان در طول مسافرت تمام شود نتوانید نسخه‌دارویی‌تان را به آسانی تجدید كنید.
۲) آب معدنی بنوشید:
در طول سفر زیاد فعالیت نكنید، به ویژه اگر به مناطق جنوبی كشورمان و یا كشورهایی سفر می‌كنید كه آب و هوای گرم دارند. این نكته‌ای است كه سالمندانی كه به حج می‌روند باید دقیقا مدنظر داشته باشند. همیشه بهتر است در این سفرها بطری‌های آب معدنی همراه داشته باشید. استفاده از آب شیرهای شهری كه به آن سفر می‌كنید ممكن است چندان سالم نباشد. بنابراین شیشه آب خودتان را همراه ببرید و حتما در این شیشه‌های آب را محكم كنید. فراموش نكنید از آب همین شیشه‌ها برای شست‌وشوی دهانتان پس از مسواك زدن و شست‌وشوی دندان مصنوعی‌تان استفاده كنید و از آب شیر آب استفاده نكنید. مراقب یخ‌های آماده‌ای كه در نوشیدنی‌ها می‌اندازند نیز باشید. این یخ‌ها می‌توانند حاوی میكروب باشند.
۳) نیم نگاهی به غذاهای آماده:
مراقب غذاهای آماده باشید. ساندویچ‌ها، سالادها و میوه‌ها ممكن است آلوده باشند و چون دستگاه گوارش شما در این سنین بسیار حساس است شما را دچار مشكل كنند.
۴) كفش مناسب بپوشید:
شما ممكن است لازم باشد همراه افراد دیگر در یك تور مسافرتی در یك منطقه دیدنی، ساعات زیادی را پیاده‌روی كنید. در این شرایط باید حتما یك كفش مناسب بپوشید. یك كلاه بر سر بگذارید كه از تابش آفتاب در امان بمانید و از كرم‌های ضدآفتاب استفاده كنید. در فواصل زمانی مناسب صبر كنید. كمی بنشینید و استراحت كنید ولی پیش از آن راهنمای تور را در جریان بگذارید كه حواسشان به شما باشد تا جا نمانید.
۵) هوای پاهایتان را داشته باشید:
برای جلوگیری از لخته شدن خون در رگ‌های پایتان، هنگامی كه روی صندلی قطار هواپیما و یا اتوبوس نشسته‌اید پاهایتان را بكشید. در طول مسافرت درون قطار یا اتوبوس یا هواپیما در سفرهای طولانی كمی راه بروید البته به شرط اینكه مسیر صاف بوده و امكان زمین خوردن شما حین تكان‌های وسیله نقلیه وجود نداشته باشد. نوشیدن آب كافی را فراموش نكنید.‌

بزرگترین دژ آجری ایران

در فاصله ۲۰ کیلومتری جنوب غربی فومن در قسمتی از ارتفاعات پوشیده از درخت های سرسبز قلعه رودخان بزرگ ترین دژ آجری کشور قرار دارد، مدت‌ها مرکز فرمانروایان گیلان بوده است.
مساحت قلعه در حدود ۵۰ هزار متر مربع و در ارتفاع ۶۰۰ متری در بلندترین نقطه کوه واقع شده است. ۶۵ برج و بارو و دیواری به طول ۱۵۰۰ متر دارد. رطوبت بیش از حد هوا باعث رویش گیاه در لابه‌لای دیوارهای قلعه و پوسیدگی آنها شده، اما با این حال در مقایسه با قلعه‌های دیگر، رودخان سالم مانده است.
برخی بنیاد قلعه را به دوره ساسانیان یعنی قبل از اسلام نسبت داده‌اند. قلعه در زمان حکومت سلجوقیان تجدید بنا شده است و از پایگاه‌های مبارزاتی اسماعیلیان بوده است. برای رسیدن به این قلعه بعد از عبور از شهر فومن و گذشتن از روستاهای گشت، کردمحله، سیاه کش، شمس تالان، گوراب پس، هولس کام، سیدآباد و قلعه رودخان به روستای حیدرآلات می‌رسیم که از این روستا تا خود قلعه حدود ۵ کیلومتر فاصله است که شامل مسیری زیبا همراه با رودخانه‌ای کوچک می‌باشد.

بسیار سفر باید تا تلخ شود کامی ...

شاید آغاز فصل تعطیلا ت بهانه خوبی باشد برای افزایش تبلیغات رنگارنگ و پرآب و تاب آژانس های مسافرتی ودفاتر خدمات گردشگری تبلیغاتی که آنچنان صفحات مطبوعات و سایت ها و سایر رسانه ها را پرکرده است که هر خواننده یا بیننده ای را وسوسه می کند برای یک بار هم که شده دل به دریا بزنند و به واسطه این دفاتر سری به این شهرها یا حتی کشورهای پرآوازه بزنند.
سفر به طور کلی در گسترش فرهنگ، ارتقای سطح اجتماعی و آشنایی با تجربه های جدید و به یاد ماندنی نقش مهمی دارد و سفرهای گروهی و دسته جمعی که در اصطلا ح گردشگری به آن تور گفته می شود و توسط آژانس های مسافرتی مجاز تشکیل می شود، در صورتی که با شناخت کافی و توجه به نکات لا زم ترتیب داده شود، می تواند سبب افزایش علا قه مسافران به سفر شود. اما متاسفانه هر ساله به دلیل عدم اطلا ع و شناخت کافی از تعهدات یک دفتر خدمات مسافرتی در قبال مسافران، سبب می شود رویای شیرین بسیاری از مسافران به خاطره ای تلخ همراه با نارضایتی تبدیل شود.
سفر چه به صورت گروهی و چه انفرادی یکی از مفیدترین راه های گذران بخشی از تعطیلا ت است که در صورت برنامه ریزی بهینه برای یک سفر به طور قطع تجربیات و خاطرات شیرین آن دو چندان خواهد شد.
در این میان استفاده از تورهای گردشگری و دفاتر خدمات مسافرتی دارای محاسن بیشتری نسبت به سفرهای خصوصی است.
تقابل فرهنگی و برقراری یک روابط اجتماعی دوستانه با سایر همسفران، پرداخت کل هزینه سفر که در اکثر موارد شامل تخفیف های گروه نیز می شود، بر طرف شدن مشکلا ت غیر قابل پیش بینی مانند: تهیه بلیط در تاریخ مورد نظر، پیدا نکردن هتل یا محل مناسبی برای اقامت، آشنا نبودن با جاذبه های مقصد مشکلا ت زبان و برقراری ارتباط با سایرین در مقصد سفر از جمله محاسنی است که سبب افزایش تمایل به مسافرت های گروهی به وسیله تورهای مجاز خواهد شد. بدیهی است که با توجه به برخی نکات مهم قبل از انتخاب یک دفتر خدماتی مسافرتی مناسب می توان سفری آسان و به یادماندنی رقم زد. با این حال متاسفانه عده زیادی از مردم از توجه به نکات مهم درباره این گونه دفاتر در آغاز بی تفاوت می گذرند و بعد از بازگشت از سفر تازه تصمیم می گیرند با عزمی راسخ و پشتکاری فراوان به دنبال شکایت از دفتر مورد نظر راه بیفتند.
در حال حاضر در سطح استان تهران ۲۲۵۰ آژانس مسافرتی و گردشگری به طور قانونی با مجوز سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی گردشگری استان تهران مشغول به فعالیت می باشند.
طبق تعرفه آئین نامه گردشگری آژانس های مجاز به ۳ دسته تقسیم می شوند: آژانس های بند الف که فعالیت آن شامل فروش بلیط هواپیما و قطار، چه داخلی و چه خارجی می شود. این دسته از آژانس ها مستقیما زیر نظر سازمان هواپیمایی کشور فعالیت می کنند و عملکرد آنها مرتبط با سازمان گردشگری نمی باشد.
آژانس های بند الف فقط وظیفه تهیه و صدور بلیط قطار و هواپیما به نقاط مختلف را دارند و به هیچ عنوان اجازه انجام سایر فعالیت ها از جمله اجرای تورهای سیاحتی و گردشگری و اخذ ویزا را ندارند.
آژانس های بند ب آژانس هایی هستند که فعالیت آنها شامل اجرای تور، اخذ ویزا، مجری گری به عنوان تهیه بلیط و هتل و اعزام مسافر در قالب تور سیاحتی می شود این دسته از آژانس ها مستقیما زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی گردشگری استان تهران فعالیت می کنند در صورت بروز هرگونه تخلف از طریق این سازمان با آژانس متخلف برخورد می شود.
آژانس های بند پ که شامل سفرهای زیارتی خارج از کشور می شود و مستقیما زیر نظر سازمان حج و زیارت فعالیت می کنند.
به طور کلی هیچ یک از آژانس هایی که در هر یک از بندهای فوق مشغول فعالیت می باشند اجازه فعالیت همزمان را در سایر بندها را ندارند و در صورتی که در کنار فعالیت های اصلی خود اقدام به اعزام مسافر در قالب سایر بندها نماید متخلف شناخته شده و عملکرد آن قانونی نمی باشد.
مهدی عنبری کارشناس سازمان گردشگری استان تهران در این خصوص معتقد است: ما در سال گذشته حدود ۲۵۰ شکایت از برخی از آژانس های مسافرتی و گردشگری داشته ایم که تعداد بسیاری از این شکایت ها بیشتر به دلیل بی اطلاعی مسافران از شرایط سفر و قراردادی بود که بین آژانس و مسافر بسته می شد تا متخلف بودن آن آژانس یا دفتر مسافرتی به عبارت دیگر بسیاری از مردم قبل از انتخاب این گونه دفاتر به نکات و موارد مهم توجه نمی کنند و تعداد زیادی از آژانس ها هم اطلاعات جامع و کاملی در اختیار مسافران قرار نمی دهند و همین موضوع سبب افزایش نارضایتی و شکایت مسافران می شود. اما همان طور که گفته شده هیچ گونه از این موارد به معنای متخلف بودن آژانس نیست بلکه تنها علت نارضایتی عدم اطلاع رسانی صحیح است. وی افزود: به طور مثال در زمستان سال گذشته (۸۶) به علت بارندگی و برف شدید تمام پروازهای فرودگاه امام و مهرآباد به مدت ۵ روز لغو شد و همین موضوع به دلیل آن که در هیچ یک از موارد قرارداد آژانس ها ذکر نشده بود شکایت زیادی را به دنبال داشت بسیاری از مسافران به علت اطلا ع رسانی ناقص آژانس ها را مصوب این بی نظمی و اختلا ل می دانستند یا چنان چه به هر دلیلی به فردی توسط کشور میزبان ویزا داده نشود هزینه ای که بابت گرفتن ویزا برای آن فرد، توسط آژانس دریافت شده از بین می رود و برگردانده نمی شود.
این هم جزو مواردی است که به علت عدم اطلا ع رسانی صحیح شکایات و اعتراضات فراوانی را اخیرا به دنبال داشته است. عنبری افزود: همراه داشتن انواع داروهای کدئین دار و آرام بحش مانند: استامینوفن و دیازپام ها در فرودگاه برخی از کشورها مانند دبی و امارات به معنای همراه داشتن مواد مخدر تلقی شده و در صورت عدم اطلا ع رسانی قبلی و همراه نداشتن نسخه پزشک دردسرهایی برای مسافر به همراه خواهد داشت.
وی در پایان گفت و گوی خود با مردم سالاری گفت: موارد دیگر از جمله افزایش قیمت پس از بستن قرارداد یا اطلا ع نداشتن مسافران از این که بیمه سفر جزو موارد الزامی است نه اختیاری یا آگاهی از شرایط شهر یا کشور میزبان در بسیاری از مواقع مشکلا ت زیادی را برای مسافران به همراه دارند که ناشی از عدم اطلا ع رسانی صحیح دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری می باشد و همان طور که گفته شد برخلا ف تصور عموم این شکایت و مشکلا ت در اغلب مواقع به معنای مقصر بودن دفاتر مسافرتی و گردشگری نیست بلکه ناشی از اطلا ع رسانی ناقص است.
● می توان آسوده سفر کرد اگر...
برخلاف باور عموم مردم صرف چاپ آگهی و تبلیغات در مطبوعات یا سایر رسانه ها به معنای داشتن مجوز و فعالیت قانونی یک دفتر خدمات مسافرتی نیست زیرا چه بسا بسیار بوده اند دفاتری که بدون مجوز اقدام به بستن تور و جذب مسافر به صورت غیرقانونی کرده اند و همین امر منجر به نارضایتی و مشکلات فراوانی برای مسافران شده است.
به طور کلی به نظر می رسد مواردی وجود دارد که در صورت توجه کافی به آن می توان سفری شیرین را تجربه کرد. قبل از پرداختن هزینه و سایر مدارک جهت بستن قرارداد ابتدا از مجوز و پروانه آژانس موردنظر از طریق سازمان گردشگری استان تهران مطمئن شده و سپس اقدام به پرداخت هزینه و بستن قرارداد نمایند. همچنین دفتر ملزم به انعقاد قرارداد مکتوب سفر با امضای مدیر دفتر با مسافر است و باید یک نسخه از این قرارداد در اختیار مسافر قرار گیرد، همچنین آگاهی از لزوم بیمه در قرارداد،نوع وسیله سفر، نوع پرواز (چارتر یا غیرچارتر بودن)، درجه قطار و نوع اتوبوس، داشتن راهنمای مورد تایید سازمان، قیمت، مدت و تاریخ رفت و برگشت سفر، درجه و نوع محل اقامت از جمله موارد مهمی است که در این خصوص باید مورد توجه قرار گیرد ضمن آنکه باید این انتقاد جدی را به سازمان وارد دانست که چرا در خصوص لزوم آگاهی مسافران از حقوقی که آژانس ها باید در برابر آنها متعهد شوند، اطلاعاتی را در اختیار افکار عمومی قرار نمی دهند... .

بقاع متبرکه و ضرورت توجه به گردشگری مذهبی

گسترش صنعت گردشگری برای افزایش درآمد کشورهایی که دارای قابلیت های مستعدی در این زمینه هستند، امری ضروری است.در ایران اسلامی نیز چند سالی است که این مهم مورد عنایت قرار گرفته و تاکنون شاهد پیشرفت هایی در این خصوص بوده ایم هر چند مشکلات فراوانی هنوز بعد از گذشت چند سال فعالیت دستگاه های مختلف به خصوص سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این مورد به چشم می خورد که با همکاری همه دستگاه های مربوط مرتفع خواهد شد.
چندی پیش برای رونق بخشیدن به گردشگری مذهبی تفاهم نامه ای بین روسای سازمان های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و اوقاف و امور خیریه کشور در تهران به امضا رسید که بر اساس مفاد آن قرار است با همکاری این دو سازمان از قابلیت های موجود در بقاع و اماکن متبرکه برای رونق بخشیدن به گردشگری مذهبی استفاده شود.پس از ابلاغ این تفاهم نامه استان ها، قرار است کمیته ای مشترک از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و اداره کل اوقاف و امور خیریه هر استان برای تدوین آئین نامه مربوط تشکیل شود که در استان با انجام این کار امیدواریم اقدامات موثری در این مورد صورت گیرد.استان ما نیز، دارای قابلیت های زیادی در این خصوص می باشد که در صورت توجه به آن می تواند رونق گردشگری نقش مهمی را ایفا کند زیرا در این منطقه بیش از ۲۰۰ بقعه و اماکن متبرکه است که دارای شهرت محلی یا منطقه ای می باشند که از این تعداد، ۶۲ بقعه متبرکه تحت پوشش اداره کل اوقاف و امور خیریه استان در شهرستان های بیرجند، قاینات، نهبندان، سرایان، سربیشه، فردوس و بشرویه و درمیان هستند.امام زاده سید محمد نقیب در روستای شید بیرجند، امام زادگان حسن و افضل در روستای کومیران قاین، مزار امام زاده سیدحامد علوی روستای چنشت و بی بی زینب خاتون (س) در شهرستان سربیشه از جمله بقاع متبرکه استان می باشند.
در جای جای استان اماکن متبرکه ای با بودن آب و هوای مناسب و چشم اندازهای طبیعی وجود دارد که در حال حاضر پذیرای مسافران و زائران زیادی در طول ایام مختلف سال می باشند.در صورتی که با همکاری سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری و اداره کل اوقاف و امور خیریه، اقدامات موثری برای فراهم کردن امکانات زیارتی و تفریحی در این مناطق صورت گیرد، برای رونق بخشی به گردشگری مذهبی می توان با توجه به وجود جاذبه های موجود در این اماکن از آن ها بهره گرفت و شاهد افزایش مسافران و زائران از این طریق به مناطق مختلف استان باشیم.
● بقعه متبرکه بی بی زینب خاتون (س)
آستانه مبارکه بی بی زینب خاتون (س) مشهور به مزار کاهی در ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بیرجند و در بخش مود شهرستان سربیشه در منطقه ای سرسبز و خوش آب و هوا قرار دارد.بنابر روایات مشهور دختر امام موسی کاظم (ع) در گذر از روستای کاهین به واسطه بیماری دار فانی را وداع و در سرپشته ای در صدف خاک مدفون شده است.ضریح این بقعه متبرکه طرح ضریح مطهر امام رضا(ع) است که در سال ۱۳۸۳ نصب شد.طرح جامع این بقعه متبرکه در سال های اخیر از پیشرفت خوبی برخوردار بوده است و امکانات رفاهی آن در حال حاضر واحدهای زائر سرا، فروشگاه، کشتارگاه، سرویس بهداشتی، مخابرات، وسیله حمل و نقل عمومی و ... می باشد که سالیان حدود ۱۵۰ هزار زائر از نقاط مختلف کشور برای زیارت به این مکان مقدس مشرف می شوند.
● بقعه متبرکه امامزاده سلطان کریم شاه(ع)
این بقعه متبرکه در ۲۴ کیلومتری شمال شرقی شهرستان سرایان و در روستای کریمو قرار دارد.
بنابر اعتقاد مردم منطقه این امام زاده برادر سلطان محمد عابد کاخک و اولاد امام موسی بن جعفر (ع) می باشد.امام زاده در منطقه ییلاقی و سرسبز با آب و هوای مطبوع قراردارد.ساختمان جدید آن در سال ۱۳۶۲ با زیربنای ۴۰۰ متر مربع احداث شد.طرح جامع آن نیز در زمینی به مساحت ۴ هکتار در حال اجرا می باشد و امکاناتی چون زائر سرا، کتابخانه، فروشگاه، پارک کودک و ... در توسعه ساختمان بقعه در نظر گرفته شده است.
● بقعه متبرکه امام زاده سلطان ابراهیم رضا (ع)
آستان مبارک سلطان ابراهیم رضا در روستای آب گرم گزیک شهرستان درمیان و بر سر پشته ای واقع است.در نزدیکی آن چشمه آب گرمی وجود دارد که برای بهبود بیماری ها نافع است.این امامزاده را از اولاد امام موسی بن جعفر (ع) می دانند.بنای اصلی مقبره مربوط به دوران تیموری می باشد که در دوره های مختلف بازسازی شده است.این بنای تاریخی در فهرست آثار فرهنگی به ثبت رسیده و از لحاظ هنری دارای ویژگی های قابل توجهی است.از جمله در بخش ورودی بنا گره چینی به صورت گچی مشاهده می شود.از مهم ترین اجزای معماری بنا، طاق نماهایی در چهار طرف بنا و گنبد خانه آن می باشد.درهای چوبی بنا آثار ارزشمندی از هنر منبت را در خود جای داده است.بر سطح دیوارهای گنبد خانه تا ارتفاع ۵/۱ متری آثار جالبی از خوشنویسی دیده می شود.بعضی از خطوط دارای تاریخ نگارش ها می باشند و تاریخ تعداد زیادی از آن ها به دوره صفوی بر می گردد.در دیگر نقاط خراسان جنوبی نیز بقاع متبرکه وجود دارد که در فرصت های آتی به معرفی هر یک از آن ها خواهیم پرداخت.