اسماعيل نظرجاني يكي از فرماندهان گروه «تخريب و تفحص» تيپ 21 امام رضا (عليه‌السلام) و جواد الائمه (عليه‌السلام) خراسان است؛ وي در خصوص خاطراتش از جنگ اينگونه اظهار داشت: همزمان با شروع جنگ تحميلي، تنها 13 بهار از عمرم گذشته بود و با همان سن نوجواني براي اعزام به جبهه جنگ، وارد يگان ويژه جوادالائمه خراسان شدم و توانستم به دليل كمبود نيروي انساني به عنوان امدادگر فعاليت كنم.
وي با اشاره به اينكه در آغازين روزهاي حضورش توانست در پادگان امام حسن (عليه‌السلام) اسكان بايد افزود: پس از آموزش امدادگري در مجموعه لشكر 5 نصر به «گردان عبدالله و گردان نصر» اين لشكر پيوستم و در نفت شهر مشغول به كار امدادگري شدم.
نظرجاني يادآور شد: تاكنون در عمليات‌هاي «مسلم بن عقيل، والفجر مقدماتي، والفجر يك و 3، كربلاي يك، 4، و 5، نصر 8، خيبر، بدر، بيت‌المقدس» حضور يافتم و پس از اينكه در كار تخريب تجربياتي را بدست آوردم موفق شدم به گروه تخريب تيپ 21 امام رضا (عليه‌السلام) بپيوندم.
* مهم‌ترين ويژگي گروه تخريب «ايمان و شجاعت دروني» بود
وي مهم‌ترين كار گروه تخريب در جنگ را «پاكسازي مناطق و انسداد پايگاه‌ها» ذكر كرد و گفت: پس از گذراندن دوره تخصصي و آموزشي تخريب به گروه تخريب «ويژه شهدا» پيوستم و با شهادت فرمانده اين گروه شهيد «محمدرضا صبري» به عنوان مسئول گروه ويژه شهدا انجام وظيفه كردم. اين فرمانده گروه تخريب «ايمان و شجاعت دروني» را مهم‌ترين ويژگي تخريب‌چي‌ها دانست و اظهار داشت: در عمليات «والفجر 9» سردار شهيد «محمود كاوه» دستور باز كردن معابر مين را در «مبرا» و «ماماخالان» صادر كرد، تانك‌هاي دشمن با شليك گلوله به سرعت در پشت خط خود مخفي مي‌شدند و ما وظيفه داشتيم تا با باز كردن معبر مين راه را براي رزمندگاني كه مي‌خواستند تانك‌ها را بزنند،باز كنيم، هر چند با «سيخك» كار را پيش مي‌برديم اما به دستور فرمانده وقت شهيد «جمعه دهقان» از لودر براي پيشرفت كار استفاده كرديم.
*تخريب چي‌ها با داشتن «زره الهي و ولايي» وارد معبر مين مي‌شدند
وي در ادامه افزود: راننده لودر با جسارت فراوان در باز كردن معبر تلاش فراوان كرد ولي از آنجا كه مين‌هاي ضد خودرو در اين معبر وجود داشت با انفجار ميني لودر ديگر نتوانست به كار خود ادامه دهد.
اسماعيلي يادآور شد: گروه تخريب بلافاصله پس از انفجار لودر وارد عمل شدند و توانستند معبر را با داشتن« زره الهي و ولايي» براي رزمندگان تيپ 106 و 107 باز كنند.
اين فرمانده گروه تخريب اعتقاد بالاي گروه را در باز كردن معبر مهم دانست و افزود: مهم‌ترين بخش كارهاي بچه‌هاي تخريب عشق و ارادتشان نسبت به ايمان و حمايت بود چرا كه با اين بينش خيال تمركزي پيدا مي‌كردند كه با كمترين درصد دچار اشتباه مي‌شدند.
*«عمليات كربلاي 5» طولاني‌ترين معبر مين را داشت
وي طولاني‌ترين معبر را در «عمليات كربلاي 5» ذكر كرد و گفت: طولاني‌ترين و سخت‌ترين معبر در شلمچه بود چرا كه دشمن متوجه حضور ما در معبر مين شده بود و با استفاد از آتش منورهاي خود؛ كار ما را مشكل‌تر مي‌ساخت، و با وجود مين‌هاي ضدنفر ـ ضدخودرو و سيم‌هاي خاردار با ايمان قلبي نسبت به ائمه اطهار و ولايت توانستيم معبر را با موفقيت تمام باز كنيم.
نظرجاني درباره فعاليتش در گروه تفحص گفت: نخستين حضور ما در منطقه «تنگه چزابه، فكه، طاووسيه» بود كه با همكاري رزمندگان شهرهاي نيشابور و كاشمر كه زيرمجموعه لشگر 21 امام‌رضا (عليه‌السلام) بودند فعاليت مي‌كردم
*بيشترين شهداي در« فكه، تنگه چزابه و شرهاني» به دست آمد
وي در ادامه افزود: با استقرار گروه تفحص در فكه و اهواز توانستيم بيشترين شهداي مناطق عملياتي را در« فكه، تنگه چزابه و شرحاني» پيدا كنيم به خصوص نقطه‌اي كه شهيد آويني به شهادت رسيد شهداي زيادي وجود داشتند.
اين فرمانده گروه تفحص با اشاره به نحوه پيدا كردن شهداي تفحص گفت: بيشترين كارهاي گروه تفحص براساس نقشه‌هاي عملياتي است كه به ما ارائه مي‌شود و حتي مواضعي كه منجر به عقب‌نشيني شده است در تفحص داراي اهميت است.
*باز خواني مكان‌هاي پدافندي و آفندي در شناسايي شهداي تفحص مهم است
وي در ادامه يادآور شد: مكان‌هاي پدافندي و آفندي كه روي نقشه‌هاي عملياتي بازخواني مي‌شوند در كار تفحص داراي جايگاه خاصي هستند و حتي پاتك‌هاي دشمن به دقت بررسي مي‌شود چرا كه ممكن است شهداي ما در آنجا باقي مانده باشند و به صورت دسته‌جمعي دفن شده‌اند.
اين فرمانده دفاع مقدس خاطرنشان كرد: مهم‌ترين بخش شناسايي شهدا توسط پلاك و لباس آنها شناسايي مي‌شوند و پس از ثبت مكان تفحص كليه اطلاعات به درستي مورد مطالعه قرار مي‌گيرد، و شهدايي را كه در تفحص بدست مي‌آوريم طي مراحل بين‌المللي؛ به عراق تحويل داده و پس از مدتي تبادل شهداي ايراني را صورت مي‌گيرد.
وي با اشاره به اينكه كار مبادله شهداي تفحص توسط هلال‌احمر جمهوري اسلامي با نيروهاي عراقي صورت مي‌گيرد، افزود: تمامي افرادي كه در تفحص پيدا مي‌شوند به عراقي‌ها تحويل مي‌دهيم و آنها شهداي ما را بعد از جلسات متعدد به ما تحويل مي‌دهند و افرادي را كه متعلق به خودشان است را نگه مي‌دارند.
* در مبادله شهداي تفحص افسران عراقي تحت تاثير روحيه شهادت و ايثار قرار مي‌گيرند
نظرجاني در پايان خاطرنشان كرد: در چند جلسه تبادل شهداي تفحص كه حضور داشتم شاهد بود كه افسران و سربازان عراقي‌ها، استخوان‌هاي شهدا را به روي خود مي‌كشيدند و به راستي پي به عمق بالاي جهادي ما برده بودند.
