در حالیکه مجلس مدتهاست آماده پذیرش لایحه بودجه 90 و بررسی آن است، باید از دولت پرسید که دلیل تاخیرش در ارائه این لایحه چیست؟
البته دو سه سال است که متاسفانه این تاخیرهای پیاپی برای دولت رویه شده تا هر سال لوایح بودجه سنواتی را با تاخیر به مجلس بیاورد. حال آنکه بر اساس آییننامه داخلی مجلس، دولت مکلف است که تا 15 آذرماه هرسال این لوایح را بخ مجلس تقدیم کند تا نمایندگان با فراغت بال، این لایحه را بررسی و چکش کاری کنند. اما تاخیرهای هر ساله دولت، مجلس را در مضیقه بررسی سریع آن قرار داده و سبب شده که کار کارشناسی لازم بر تصویب نهایی آن صورت نگرفته و نمایندگان آن طور که باید و شاید نتوانند به بررسی این لایحه بپردازند.
امسال هم دولت رکورد تازهای را در تاخیر برای ارائه لایحه بودجه به ثبت رسانده است. اگر به گفته معاون پارلمانی رئیس جمهور لایحه بودجه 90 روز یکشنبه هفته آینده تقدیم مجلس شود، عملا ارائه لایحه بودجه از آذرماه به اسفندماه موکول شده و تاخیری دو ماه و نیمه را ایجاد خواهد کرد.
با احتساب تعطیلات روزهای جمعه در اسفند ماه، تعطیلات ایام میلاد رسول اکرم(ص) و تعطیلات پایان اسفند ماه، نمایندگان مجلس کمتر از یک ماه کاری برای بررسی لایحه بودجه 90 فرصت دارند. در چنین شرایطی مشخص نیست که تکلیف بودجه 90 چه خواهد شد. بر اساس آیین نامه داخلی مجلس و زمانبندی بررسی لوایح بودجه از سوی نمایندگان، کمیسیونهای تخصصی و کمیسیون تلفیق و سپس ارائه به صحن علنی مجلس، زمان لازم برای بررسی این لایحه بیش از یک ماه خواهد بود. به دلیل احتساب همین زمانهاست که برخی تحلیلگران معتقدند باید بودجه 90 را به صورت دو یا سه دوازدهم تصویب کرد و تصویب مابقی لایحه بودجه را به سال بعد و با فراغت بال بیشتر موکول کرد.
این تاخیرهای پیاپی دولت برای ارائه لوایح بودجه سنواتی، دست کم سه پیامد منفی دارد. نخست آنکه نمایندگان نمیتوانند با فراغت بال عملکرد بودجه امسال را در دو بخش هزینهها و درآمدها بررسی کرده و بر اساس آن برای بودجه سال بعد تصمیم بگیرند.
دومین پیامد این است که نمیتوان پیشنهادات نمایندگان را برای بررسی اجزاء مختلف لایحه بودجه لحاظ کرد. چرا که نزدیکی ایام بررسی لایحه بودجه به پایان سال، فذصت محدودی را برای بررسی لایحه بودجه 90 پیش روی نمایندگان قرار خواهد داد که به این ترتیب یا نمایندگان اصلا فرصت ارائه پیشنهادات اصلاحی را نخواهند یافت و یا اگر هم این پیشنهادات ارائه شود، فرصتی برای بررسی آنها در کمیسیونهای تخصصی، تلفیق و صحن علنی نخواهد بود.
تردید درباره تطبیق لایحه بودجه 90 با برنامه پنجم توسعه سومین پیامد منفی ارائه دیرهنگام این لایحه است. از آنجا که بودجه 90 اولین برش از قانون برنامه پنجم است، نمایندگان باید از تطبیق آن با این برنامه اطمینان یابند. اگر فرصت محدود در بررسی این لایحه، امکان ایجاد چنین تطابقی را سلب کند، از دستیابی به اهداف برنامه پنجم، یکسال عقب خواهیم افتاد.
