آیا میشود با بچهها مشورت کرد؟
وقتی صحبت از مشورت میشود، اولین چیزی که به نظرمیرسد این است که کسی مشکل یا مسالهای دارد و دربارهی آن با کسی که بیشتر میداند صحبت میکند تا مشکلش حل شود.
مشورت را به معنی صلاح اندیشی و کنکاش دربارهی یک موضوع هم میدانند و مشاوره به معنی با هم مشورت کردن به کار میرود.
بطور کلی مشاوره یا Counselling = Conseling در فرهنگهای علوم رفتاری به این ترتیب تعریف شدهاست:
“بحث و بررسی عمیق مشکلاتی که فرد با آنها مواجه میباشد. معمولاً فرد پس از گفتگو دربارهی مشکلاتش با مشاور، به کشف راهحلی برای مشکلاتش موفق میگردد.”
مشکل فرد نیز ممکن است در زمینههای مختلف باشد.
حالا برمیگردیم به سوال اول که آیا میشود با فرزند هم مشورت کرد.
نکتهایکهممکناست قبل از پاسخ به ذهن برسد این است که مگر فرزند میتواند در مقام مشاور قرارگیرد؟ یا مگر فرزند میتواند کمک کند تا مشکل ما حل شود؟
اصلاً ببینممشکلیا مساله یعنیچهو بعددربارهی این پرسشها گفتگو کنیم.
“مشکل یا مساله Problem به هر وضع پیچیدهی حقیقی یا ساختگی میگویند که حل آن مستلزم فعالیت فکری است.”
بنابراینحالامیتوانیم بهاینپرسشکه“آیا میشودبافرزندمشورتکرد؟” بهترپاسخ بگوییم.
ما به عنوان والدین معمولاً در برابر مشکلاتی قرار میگیریم که بطور حقیقی و واقعییا بهصورتساختگی و بنا به مصلحت میتواند با مشورت با فرزندحلشودواینمشورت علاوه برحلمشکلفایدههایدیگری نیز در بردارد.
والدین، مربیان و همهی کسانی که به نوعی با کودک و نوجوان سروکار دارند، برای کار و زندگی و رابطه با کودک یا نوجوان به اموری برمیخورند که نیاز به تصمیم گیری دارد. طبیعی است که بزرگترهااگرنقشواهمیت مشورت باکوچکترهاپینبردهباشند،میتوانند به راحتیبراحتی تصمیم بگیرند.اما آیاهمیشه این تصمیمگیریها بهترین و درستترین تصمیمهاست؟
وحتی اگر چنین باشد، آیا این حرکت اعتماد به نفس و رشد شخصیت فرزند را دچار اختلال نمیکند.یعنی آیا فرزند به جایی نمیرسد که احساس کند هیچ نقشی در زندگی خود ندارد و دیگران برای او تصمیم میگیرند؟
پس به والدین و بزرگترها سفارش میکنیم مشورت با فرزند را جدی بگیرند و آن را عامل مهمی در رشد شخصیت فرزند بدانند.
فقط در مشورت به نکات زیر توجه کنید:
▪ مشورت باید با توجه به سن فرزند و میزان تجربه و اطلاعات او صورت گیرد. یعنی اموری که مربوط به او نیست و یا او اطلاعات لازم را برای اظهار نظر دربارهاش ندارد، با او در میان نگذارید.
▪ دراصولی که به آن باور دارید و نمیتوانید تغییری در عقیدهی خود بدهید مشورت نکنید.
▪ خود را آمادهی پذیرش نظر فرزندتان بکنید. پس به جای نظرخواهی بطور مطلق، او را در برابر دو امر مساوی قرار دهید تا یکی را انتخاب کند.
مثلاً نپرسید “به نظر تو در تعطیلات چه کار کنیم؟” بلکه دو کار را که میتوانید در تعطیلات انجام دهید مطرح کنید و از او بخواهید یکی را انتخاب کند.
▪ در مشورت با فرزند به او کمک کنید تا یاد بگیرد جوانب مختلف یک موضوع را بسنجد بعد تصمیم بگیرد.
▪ به فرزند کمک کنید تا درک کند که نظر مشورتی دادن به منزلهی نظر نهایی نیست.