فعاليتهاي دامنهدار و آيندهنگرانه كشور در زمينه فناوريهاي فضايي، امروزه ايران را به باشگاه فضايي جهان ملحق كرده است.
بنا به اعتراف كارشناسان هوا و فضاي دنياي غرب، جمهوري اسلامي ايران هماينك جزو10 كشوري است كه از فناوري ساخت و پرتاب ماهواره برخوردار است و اين جايگاهي رفيع به جمهوري اسلامي ايران در بهرهمندي از تكنولوژيهاي نوين بخشيده است. در اين نوشتار به مناسبت افتتاح بزرگترين آزمايشگاه و سامانه فضايي خاورميانه در كشورمان، به بررسي دستاورهاي فضايي ايران در آستانه سي و سومين سال پيروزي انقلاب اسلامي خواهيم پرداخت.
*دلايل فني حركت به سوي خودكفايي در توليد ماهواره
پس از وقايعي چون عمليات كربلاي4 بود كه تأثير اطلاعاتي كه از طريق ماهوارهها قابل كسب است براي اولين بار، مسؤولين را به اهميت دانش فضايي و تلاش در زمينه توليد محصولات فضايي واقف كرد.
ماهوارهها، به عنوان "چشم سوم بشر " در فضا، مجموعه وسيعي از امكانات را در اختيار ميگذارند و با توجه به همين موضوع، كشورهايي كه ماهوارهاي متعلق به خود را ندارند، كشورهاي "كور " لقب ميدهند.
تصاوير ارسالي ماهوارهها، جهت پيشبيني بلاياي طبيعي و مديريت پيامدهاي آن جهت كاهش خسارات، اكتشافات معدني، بررسي تغييرات آب و هوايي و اقليمي، پايش جنگلها، مراتع، اقيانوسها و كاربردهاي متنوع ديگر به كار ميروند.
استفاده از ماهواره در ارتباطات، انتقال داده و تصوير مدتهاست كيفيت زندگي بشر را ارتقا داده و پخش زنده تلويزيوني و ارتباطات تلفني از اقصي نقاط جهان مديون توسعه فناوري فضايي است.
همچنين ناوبري و تعيين مسير حركت هواپيماها، كشتيها و هر نوع وسيله ديگر، امروزه به كمك ماهوارهها تسهيل شده است.
از كاربردهاي ماهوارهها بايد به امكان برقراري انواع ارتباطات از جمله راديويي، تلويزيوني، بيسيم و تلفن، بين نقاط كور كشور با ساير مناطق اشاره نمود كه بدون استفاده از ماهواره در نقش يك واسطه، بايستي از تعداد زيادي ايستگاه هاي واسطه روي زمين استفاده نمود كه هزينه بسيار بالايي در بر خواهد داشت.
اما وقوع بلاياي طبيعي و نياز به پايش منابع طبيعي و بسياري كاربردهاي ديگر ماهوارهها نيز به جديت بيشتر اين برنامه انجاميد. وجود ماهوارههاي ايراني، اين امكان را به كشورمان ميدهد تا در عرصههاي مختلف علمي و تحقيقاتي و مراقبتهاي محيطي، همچنان حرف اول را در منطقه بزند.
ماهوارههاي جديد همراه با فناوري ساخت و پرتاب ماهواره، به ايران امكان آن را ميدهد تا دانش فضايي را برايپوشش و نظارت بر سرزمين خود در ابعاد مختلف چون ارتباطات، زمينشناسي، نظارت بر تحولات آب و هوايي، نگهباني از جنگلها و پايش ميزان گرماي زمين در اختيار بگيرد. موقعيت جغرافيايي ايران و قرارگرفتن آن در يك گستره جغرافيايي با گوناگونيهاي بسيار، ما را نيازمند آن ساخته است تا براي پوشش كشور از ماهواره كمك بگيريم. در واقع دانشمندان كشورمان ميخواهند با دسترسي به فناوري ساخت، پرتاب و ردگيري ماهواره، پديدههاي مذكور را تحت كنترل و نظارت داشته و قابل بهره برداري سازند.
