محقق ایرانی دانشگاه واشنگتن در ادامه پروژه لنزهای بیونیکی خود که از سال 2008 آغاز شده، علاوه بر ساخت لنزهایی با توانایی تشخیص قند خون، لنزهای سه بعدی با عملکردی مشابه عینکهای سه بعدی نمایش فیلم ابداع کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، دفعه بعد که به چشمان کسی خیره شدید، شاید با دیدن مدارهای ریز و حلقه ای شکل و رشته های رنگارنگ نور در اطراف عنبیه و مردمک چشم وی به شدت شگفت زده شوید. این لنزهای هوشمند برای بهبود قدرت بینایی به کار گرفته نمی شوند و در عوض به کنترل میزان قند خون در بیماران دیابتی و جستجوی نشانه های کوری در افراد مختلف خواهند پرداخت.
این لنزها همچنین می توانند تصاویری را مستقیما در میدان دید فرد نمایش دهند و به این شکل نمایشگری کوچک را برای تجربه کردن "واقعیت افزوده" شده بدون نیاز به استفاده از عینکها و یا کلاه های ویژه در اختیار کاربر قرار دهد. برای تولید چنین لنزهایی محقق ایرانی دانشگاه واشنگتن مواد شفاف و سازگار با چشم انسان را با ریزالکترونیکها ترکیب کرده است.
بابک پرویز محقق دانشگاه واشنگتن در سال 2008 نمونه ابتدایی از این طرح را ارائه کرد که در آن تنها از یک LED قرمز رنگ استفاده شده بود. وی اکنون با کمک گرفتن از فناوری مشابه لنزهایی ابداع کرده است که می توانند با دقتی بالا میزان قند خون را در افراد مبتلا به دیابت اندازه گیری کنند.
عملکرد این لنزها بر اساس وجود گلوکز در اشک چشم انسان است و پرویز با استفاده از همین ویژگی لنزهایی ابداع کرده است که می توانند به صورت مداوم و بدون نیاز به تستهای سوزنی دیابت، میزان قند خون را در بیماران دیابتی تعیین کند. پرویز این لنزها را به گونه ای طراحی کرده که می توانند اطلاعات به دست آورده را به ابزار الکترونیکی قابل حملی که به همراه بیمار است ارسال کرده و به آنها امکان دهد درباره تغذیه و مصرف داروهای خود تجدید نظر کنند.
لنزهای جدید همچنین حاوی رشته هایی از LED های ریزی هستند که می توانند اطلاعات مربوط به بیماری یا اطلاعاتی دیگر را از میان لنز مستقیما برای کاربر نمایش دهند. این نوع از واقعیت افزوده در حال حاضر در تلفنهای همراه به کار گرفته شده اند.
استفاده از این فناوری بر روی لنزهای طبی بسیار کوچک به هیچ وجه کار ساده ای نیست، اما فناوری در حال تسهیل کردن این فرایند است. سال گذشته شرکتی سوئیسی به نام "سنسی مِد" در لوزان اولین نمونه از لنزهای طبی هوشمند را ارائه کرد که می توانستند درمان افراد مبتلا به گلاکوما یا آب سیاه را بهبود بخشد.
در این بیماری بر روی اعصاب بیماری فرد فشار وارد آمده و در صورت درمان نشدن، اختلالات بینایی در پی خواهد داشت. لنزهای ابداع شده از رشته های پلاتینی بسیار ظریفی تشکیل شده بودند که در ماده شفاف سازنده لنز کار گذاشته شده و تغییرات ایجاد شده در انحنای قرنیه چشم را به ثبت می رساند، انحنای قرنیه ارتباط مستقیمی با فشار درونی چشم دارد. لنزها اطلاعات به دست آمده را به صورت بی سیم به ابزارهای الکترونیکی متصل به بیمار انتقال داده و در اختیار پزشکان قرار می دهد.
لنزها انرژی مورد نیاز خود را از آنتن کوچکی به دست می آورند که می تواند انرژی الکتریکی را به بخشهای مختلف لنز از جمله حسگرها، پردازشگرها و گیرنده ها و فرستنده های سیگنالی انتقال دهد. هر یک از این لنز های قابل بازیافت برای یک بار استفاده در طول 24 ساعت ساخته شده اند و بیمار باید در سال یک یا دوبار آن را به چشم بگذارد تا محققان بتوانند با استفاده از اطلاعات به دست آمده از این لنزها زمان مناسب درمان را تعیین کنند.
با این همه پرویز رویکردی متفاوت به لنزهای هوشمند دارد. حسگرهای گلوکزی او از الکترودهایی استفاده می کنند که جریانهای ریزی از اشک را درون چشم فرد جاری کرده و به محاسبه گلوکز موجود در آن می پردازد. این الکترودها در کنار تراشه رایانه ای مجهز به آنتن فراکانس رادیویی بر روی سطحی مسطح از جنس PET تنظیم و نصب می شوند و سپس این ماده به شکل لنزهای طبی برای مصرف در موارد مختلف پزشکی برش داده می شوند.
پرویز در نظر دارد نمونه قدرتمند تری از این آنتنها را با میدان فرکانسی بالاتر ارائه کند. آزمایشهای اولیه نشان داده اند این حسگرها می توانند حتی کمترین مقادیر قند را در خون شناسایی کنند. پرویز در نظر دارد به زودی و تا پایان ماه ژانویه جدید ترین نتایج مطالعات خود را در این زمینه در کنفرانسی در مکزیک مطرح کند.
بابک پرویز می گوید این لنزها هنوز نیازمند آزمایشهای بیشتری هستند. در حال حاضر LED های قرمز و آبی بر روی لنزها نصب شده اند و تنها رنگ سبز باقی مانده تا این لنزها را تکمیل کند. وی همچنین به صورت جداگانه لنزهایی با ابزار نمایش سه بعدی ساخته است که به عینکهایی که برای دیدن فیلمهای سه بعدی مورد استفاده قرار می گیرند، شباهت دارند.
پرویز برای تکمیل لنزهایش باید LED ها و ریزالکترونیکهای بینایی را در یک لنز با هم ترکیب کند اما او اطمینان دارد که با استفاده از این لنزها، حتی نزدیک ترین تصاویر به چشم نیز کاملا واضح دیده خواهند شد. وی معتقد است برای دیدن تصاویری که لنزها درون چشم نمایش می دهند نیازی به تغییر دادن تمرکز بینایی بر روی این تصاویر نخواهد بود و فرد می تواند آنها را آشکارا ببیند.
بر اساس گزارش نیوساینتیست، با این حال مخترعین باید این نکته را در نظر داشته باشند که کاربران در صورت استفاده از این ابداع شبیه روباتهای ویرانگر در فیلم ترمیناتور خواهند شد اما پرویز معتقد است استفاده از مردمکهای مصنوعی بر روی این لنزها که هم اکنون از اولویتهای تکمیل این پروژه قرار ندارد، می تواند چنین مشکلی را رفع کند.